Ρεαλισμός και ποιητική
Η ζωή και το έργο του Abbas Kiarostami

"Αναζητώ τις απλές αλήθειες που κρύβονται πίσω απο τα φαινόμενα"
Abbas Kiarostami

Γεννημένος στην Τεχεράνη, το 1940, Αμπάς Κιαροστάμι (Abbas Kiarostami) ήρθε τυχαία στον κινηματογράφο. Το ταλέντο του δεν είχε καμιά γενεαλογία, ούτε γαλουχήθηκε από κάποια πρώιμη μανία με το σινεμά. Οι κινηματογραφικές επιρροές του ήταν κυρίως πρώιμη μανία με το σινεμά. Οι κινηματογραφικές επιρροές του ήταν κυρίως οι συμπατριώτες του Σοχράμπ Σαχίμπ Σαλές, Μισιαβί και Νταριούς Μεχρζουχί.
Μεγάλωσε απομονωμένος με μόνο αντίδοτο στη μοναξιά το σχέδιο και τη ζωγραφική και πριν εισαχθεί στη Σχολή Καλών Τεχνών, εργάστηκε για λίγο, ως τροχονόμος. Ο δρόμος για τον κινηματογράφο άνοιξε, όταν ο Κιαροστάμι πέρασε στη διαφήμιση, αρχικά ως σχεδιαστής ή φωτογράφος, αργότερα ως κειμενογράφος και τελικά, σκηνοθέτης κάποιου εκατόν πενήντα σποτ.
Το 1969, συνιδρύει το κινηματογραφικό τμήμα του κρατικού ιδρύματος Κανούν (Ινστιτούτο για την Πνευματική Ανάπτυξη Παίδων και Εφήβων), για το οποίο από το 1970 ως και το 1992, σκηνοθέτησε είκοσι δύο ταινίες μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους.
Το πρώτο του αριστούργημα, Πού είναι το σπίτι του φίλου μου; (1987), εμπνευσμένο από τη συμπεριφορά των παιδιών του κάτι των φίλων τους κι από ένα ποίημα του Σοχράμπ Σεπεχρί, αποκάλυψε στη Δύση ένα μικρό θαύμα: πώς η πιο στοιχειώδης μαθητική περιπέτεια μπορεί να μεταμορφωθεί σε μυστικιστικό ποίημα για τη γέννηση της ηθικής συνείδησης και της φιλίας σ’ ένα αγόρι στο κατώφλι της εφηβείας.
Δύο χρόνια μετά, στο ντοκιμαντέρ Κατ’ οίκον εργασία, ο Κιαροστάμι ολοκληρώνει την παιδαγωγική προβληματική του για τη μαθητεία, το Νόμο και τις σχέσεις των γενεών, που τον είχε απασχολήσει από τις πρώτες ταινίες του για παιδιά στο Κανούν.
Στο ενήλικο Close-up του 1990, με αφορμή τη δίκη ενός κινηματογραφόφιλου απατεώνα, στοχάζεται για τον αρρωστημένο ναρκισσισμό του κινηματογράφου, τη σκληρότητα της δικαιοσύνης, την υπαρξιακή απόγνωση της πλαστοπροσωπίας.
Ακολουθούν και Και η ζωή συνεχίζεται και Μέσα από τους ελαιώνες, το δεύτερο και το τρίτο μέρος «της τριλογίας του Κοκέρ», που ξαναγυρίζουν στο χώρο του Πού είναι το σπίτι του φίλου μου; Αναζητώντας τα παιδιά που επέζησαν μετά τον φονικό σεισμό του 1990, σμιλεύοντας τοπία της ερήμωσης, εξιδανικεύοντας τις σχέσεις των ανθρώπων σε φευγαλέες ερωτικές ιστορίες, ο Κιαροστάμι, σ’ αυτές τις ταινίες, συνθέτει έναν ύμνο για την αβίαστη ροή της ζωής, εναλλάσσοντας θραύσματα της πραγματικότητας με απατηλές ψευδαισθήσεις. Μέσα από την αποδόμηση της αφήγησης τολμά να ξανά-απαντήσει στα πιο βασικά ερωτήματα του κινηματογράφου: Πώς φιλμάρεις ένα τοπίο; Πώς σκηνοθετείς τους ερασιτέχνες ηθοποιούς; Πώς δραματουργίες την πραγματικότητα; Πώς κρατάς το σασπένς της αφήγησης χωρίς τεχνάσματα; Υπάρχει μια άλλη λειτουργία του βλέμματος;

Μετά από αυτή τη φωτεινή τριλογία, η σκιά του θανάτου σκεπάζει το μυστικιστικό ταξίδι προς την εκμηδένιση του αυτόχειρα στη Γεύση του κερασιού, αλλά και την αποτυχία του τηλεοπτικού παραγωγού, να καταγράψει μια παλιά νεκρική τελετή σε κάποιο απομακρυσμένο κουρδικό χωριό, στο Ο άνεμος θα μας πάρει. Όμως στο δεύτερο φιλμ, η ποίηση της Φορούγ Φαροχζάντ και του Ομάρ Καγιάμ εντάσσεται για πρώτη φορά άμεσα στους διάλογους, υψώνοντας τις καταστάσεις σε άλλες σφαίρες. Η σκιά του θανάτου κρέμεται ακόμα και από τους ανοιχτούς ουρανούς της Ουγκάντας, στο συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ ABC Africa, αλλά η χαρά και η ενέργεια των ορφανών (εξ αιτίας του AIDS), που ο Κιαροστάμι κινηματογραφεί σε ψηφιακό βίντεο, την ξορκίζουν, μεταμορφώνοντας τη δραματική επιβίωση των παιδιών σε καθημερινό μιούζικαλ.

(πηγή δελτίο τύπου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)