Fritz Lang,
επιμέλεια Νίκος Σαββάτης,
Κινηματογραφική Βιβλιοθήκη Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
εκδόσεις Καστανιώτη, 2003.
Υπήρξε ο πιο σκοτεινός, ο πιο απαισιόδοξος σκηνοθέτης που εργάστηκε στο Χόλιγουντ. Έφθασε εκεί κυνηγημένος από τους Ναζί και έχοντας ήδη ένα εντυπωσιακό σώμα έργου ικανό να του χαρίσει μια θέση στην ιστορία του κινηματογράφου. Οι ταινίες που γύρισε στην προπολεμική Γερμανία όπως το M ή το Metropolis, θεωρούνται ακόμα και σήμερα ως αριστουργήματα. Όταν εγκατέλειψε το Χόλιγουντ για να επιστρέψει στην πατρίδα του είχε δοκιμαστεί και είχε διαμορφώσει κινηματογραφικά είδη όπως του φιλμ νουάρ.
Στις ταινίες του διακρίνουμε ένα σκηνοθετικό ύφος που χαρακτηρίζεται για την αξεπέραστη αφηγηματική οικονομία: ένα πλάνο του "λεει" περισσότερα από ολόκληρες σκηνές άλλων σκηνοθετών. Ενώ η οπτική χαρακτηρίζεται από μια βαθιά αίσθηση του τραγικού: σχεδόν σ' όλες τις ταινίες του ο άνθρωπος συντρίβεται από υπέρτερες δυνάμεις ή από την Μοίρα.
Σημειώνεται στο σχετικό δελτίο τύπου: "Γεφυρώνοντας την τεράστια διαφορά ανάμεσα στις δυο ιστορικές περιόδους –το βουβό και τον ομιλούντα κινηματογράφο, τον εξπρεσιονισμό και τον κλασικισμό– αλλά και ανάμεσα στα δυο συστήματα παραγωγής –το ευρωπαϊκό και το αμερικανικό– κατάφερε να διαφυλάξει την καλλιτεχνική του οντότητα μένοντας πιστός στην τραγική οπτική του, που γαλουχήθηκε από τις ιδέες του Γκαίτε, του Νίτσε και του Μπρεχτ και ανοίχτηκε στα μεγάλα προβλήματα του εικοστού αιώνα. Η επιστημονική φαντασία, το ψυχοπαθολογικό κοινωνικό θρίλερ, η περιπέτεια σε μεγάλη κλίμακα (ακόμα και το καθαρόαιμο αμερικανικό γουέστερν) ήταν τα κινηματογραφικά είδη στα οποία ο Lang χάρισε μια ανεπανάληπτη καθαρότητα της κινηματογραφικής γραφής. Η εικαστικότητα, η σκληρή ποίηση, το αδιάκοπο παιγνίδι του πλάνου με το φως και το σκοτάδι είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του θαυμαστού ύφους του, που οι κινηματογραφόφιλοι έμαθαν να απολαμβάνουν και οι αισθητικοί έχουν αναλύσει σε αμέτρητες μελέτες. Μια μεγάλη αναδρομή στο έργο του Fritz Lang, γεγονός υψίστης καλλιτεχνικής σημασίας, μας αποκαλύπτει όχι μόνο τη διαχρονικότητα του οράματος του δημιουργού αλλά και ολόκληρη την περιπέτεια του κλασικού κινηματογράφου."
Το ογκώδες 400 σελίδων βιβλίο δημιουργήθηκε για να συνοδεύσει το Αφιέρωμα στον Fritz Lang που διοργανώθηκε από το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το Φεβρουάριο του 2003. Αποτελείται από κείμενα και συνεντεύξεις του ίδιου του Lang. Εκτιμήσεις για το έργο του από θεωρητικούς του σινεμά όπως η Lotte Eisner, ο Jean Douchet ή ομότεχνων του όπως ο Georges Franju, Claude Chabrol και Peter Bogdanovich. Ενώ το πιο εκτεταμένο τμήμα του είναι η πλήρης φιλμογραφία, με αναλύσεις ελλήνων και ξένων κριτικών.
Δ. Μ.