(Η πτώση του Οτράρ)
του Ardak Amirkulov
Ένα ιστορικό έπος και μια από τις αγαπημένες του Martin Scorsese η ταινία καταγράφει μια αμφιλεγόμενη περίοδο στην μεσαιωνική ιστορία της Κεντρικής Ασίας.
Η αφήγηση διαδραματίζεται στις αρχές του 13ου αιώνα. Εκείνη την εποχή η περιοχή της Κεντρικής Ασίας είχε μόλις κερδίσει την ανεξαρτησίας της από τους Άραβες και τους Τούρκους. Όλη η περιοχή ελέγχονταν από του Σάχη Μωχάμεντ ο οποίος είχε εγκαθιδρύσει μια χαλαρή συμμαχία μεταξύ των κυριοτέρων πόλεων της περιοχής (Μπουχάρα, Ταράζ, Οτράρ). Το ισλαμικό κράτος του Χορέτζ (όπως ήταν γνωστό) γρήγορα έγινε στόχος της ανερχόμενης δύναμης της περιοχής του Τζενγκίς Χαν και των Μογγόλων του, οι οποίοι τελικά κατέκτησαν το Χορέτζ το 1221. Όμως μια πόλη της περιοχής αντιστάθηκε επί έξι μήνες στη πολιορκία των Μογγόλων: η πόλη αυτή ήταν το Οτραρ.
Το πρώτο μέρος της ταινίας έχει ως κεντρικό ήρωα του Ανζού, τον επονομαζόμενο “Βέλος του Αλλάχ”, ο οποίος στέλνεται από τον κυβερνήτη του Οτράρ, Καϊρχάν ως κατασκοπός στους Μογγόλους. Επιστρέφοντας προσπαθεί να προειδοποιήσει τον Σάχη Μωχάμεντ και τον Καϊρχάν για την απειλή. Ωστόσο ο στρατός της πόλης στέλνεται σε εκστρατεία στην Βαγδάτη. Το δεύτερο μέρος περιγράφει τα της πολιορκίας της πόλης, το μάταιο αγώνα του Καϊρχάν και των μαχητών του, όπως του Ανζού, να αντισταθούν στους εισβολείς, και τέλος το μαρτυρικό θάνατο και τα βασανιστήρια που υπεβλήθη ο Καϊρχάν.
Η ταινία είναι γεμάτη αναφορές σε σκηνοθέτες όπως ο Αντρέι Ταρκόφσκι (η σκηνή της εκτέλεσης του Καϊρχάν είναι φόρος τιμής στον Αντρέι Ρουμπλιόφ), ο Ακίρα Κουροσβάβα και ο Sergio Leone. Αποφεύγοντας τους εξωτερικούς χώρους, ο σκηνοθέτης δημιουργεί μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα όπου κυριαρχούν το σκότος και οι σκιές.
Η ταινία γυρίστηκε την περίοδο της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης και η ιστορία που αφηγείται αποτελούσε ένα θέμα ταμπού για χρόνια. Το σενάριο της γράφτηκε από τον Αλεξέι Γκέρμαν και την γυναίκα του. Βραβεύτηκε με το βραβείο της FIPRESCI στο Φεστιβάλ Λοκάρνο(1991).
Δ.Μ.