(Το μίσος)
του Mathieu Kassovitz

Mathieu Kassovitz, σκηνοθέτης & ηθοποιός
[Η ιδέα] Με αφορμή το θάνατο του Μακόμε, θύμα της αστυνομικής ανωμαλίας σ’ ένα αστυνομικό τμήμα του Παρισιού, αναρωτήθηκα πώς μπαίνουμε στο διεφθαρμένο κύκλο του μίσους: οι νέοι που βρίζουν τους μπάτσους, που βρίζουν τους μπάτσους....Κάτι τέτοιο τελειώνει πάντα με μια μαλακία. Αλλά καθώς οι μπάτσοι έχουν και τα όπλα, εκείνοι είναι που μπορούν να πιέσουν περισσότερο τα πράγματα.
[Πού γυρίσατε το “Μίσος”;] 30 χιλιόμετρα από το Παρίσι, σ’ ένα όχι και τόσο άσχημο προάστιο υπήρχε πράσινο, γήπεδα ποδοσφαίρου. Τα πράγματα δεν είναι τόσο δυσάρεστο, όμως παραμένει ένα προάστιο: το 80% του πληθυσμού και το 100% των νέων δεν απασχολούνται με τίποτα, δεν πηγαίνουν πια στο σχολείο, σκάνε από πλήξη. Εκεί που κάναμε τα γυρίσματα δεν υπήρχαν ναρκωτικά. Ευτυχώς, γιατί όπου υπάρχουν πραγματικοί έμποροι ναρκωτικών όλα συμβαίνουν εν μέσω πυροβολισμών!
[Η ταινία γυρίστηκε ασπρόμαυρη. Για ποίους λόγους;] Ήθελα να κάνω μια ταινία, η οποία να εισχωρεί στην ουσία. Στην ουσία του θέματος. Το “Μίσος” είναι μια ταινία ενάντια στους μπάτσους και έτσι ήθελα να γίνει αντιληπτή. Ακόμη και αν δείχνω καλούς χαρακτήρες ανάμεσα στους μπάτσους και κάποιους παλιομαλάκες ανάμεσα στους νέους. Τώρα, για να μην πέσεις σε μια απλώς στοιχειώδη “αντί-μπατσική” στάση, οφείλεις να συγκεντρώσεις στοιχεία που προσδίδουν ζωντάνια στους χαρακτήρες, γι’ αυτό και οι χαρακτήρες γελούν με όσα τους συμβαίνουν. Για μένα το μόνο μέσο για να θυμίσω στους θεατές ότι αυτό που βλέπουν δεν είναι ένα κωμικό φιλμ ή ένα συμπαθητικό τρικ ήταν να γυρίσω την ταινία ασπρόμαυρη. Το ασπρόμαυρο σημαίνει “κοιτάξτε”, ίσως υπάρχει κάτι λιγότερο ή περισσότερο, όμως σίγουρα υπάρχει κάτι ιδιαίτερο”.
[Δεν φοβάστε ότι μετά το “Μίσος” θα προσπαθήσουν να κατασκευάσουν από εσάς ένα φερέφωνο της νεολαίας των προαστίων; ]Είσαι φερέφωνο αν επιλέξεις να γίνεις κάτι τέτοιο. Είναι αρκετό να αρνηθείς. Έχω να πω διάφορα για τις αστυνομικές ανωμαλίες, για ιστορίες που μου φαίνονται περίεργες. Τώρα, αν υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν πως το “Μίσος” είναι ο μοναδικός τρόπος για να βλέπεις τα πράγματα αυτό είναι δικό τους πρόβλημα.

Vincent Cassel, ηθοποιός
Το βασικό σχήμα είναι αρκετό απλό και όμοιο σε όλες τις δυτικές μητροπόλεις οι προηγούμενες γενιές έκαναν τεράστια λάθη, των οποίων οι συνέπειες μας αγγίζουν ακόμη και σήμερα. Κανένα πρόγραμμα δεν προβλέπει ενδυνάμωση της εκπαίδευσης στα γκέτο.
Πιστεύω πως όσο μια χώρα, μια ομάδα ή το οποιοδήποτε άτομο αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες του και δεν αντιμετωπίζει τα λάθη του, η κατάσταση αυτή δεν μπορεί παρά να οδηγηθεί στη σήψη. Κάθε γενιά δεν είναι υπεύθυνη για τον εαυτό της;

Said Taghmaoni. ηθοποιός
Ελπίζω οι άνθρωποι να αντιδράσουν, όχι μόνο οι νέοι αλλά και ένα κοινό με μεγαλύτερη ηλικία. Θα ήθελα να συνειδητοποιήσουν πως αυτή η κατάσταση είναι υπαρκτή και δεν βρίσκεται μόνο μακριά απ’ αυτούς. Η πραγματικότητα είναι τόσο έντονη που δυσκολευόμαστε να την αντιμετωπίσουμε και τον περισσότερο καιρό οι άνθρωποι προτιμούν να κλείσουν τα μάτια.
Το προάστιο είναι ένας πολύ πλούσιος τόπος, ένα μείγμα από φυλές, κουλτούρες, μια πηγή ζωής. Οι άνθρωποι εκεί ζουν “μ’ εκατό χλμ. Την ώρα”. Είναι όπως εκείνη η ταινία με την Αρλετί, όπου ένας άνδρας περνά μπροστά της και της λέει: “Πόσο όμορφη είσαι!”. Εκείνη του απαντά: “Όχι, δεν είμαι όμορφη, είμαι ζωντανή”. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στα προάστια.


“Μίσος”
υπό Ματιέ Κασοβίτς

-Μισώ το να είμαι αναγκασμένος να παίρνω τον εαυτό μου στα σοβαρά με το φόβο να μη με πάρουν οι άλλοι στα σοβαρά.
-Μισώ τους ανθρώπους που σταματούν στις κυλιόμενες σκάλες και αφήνονται σ’ αυτές να τους μεταφέρουν.
-Μισώ τους ανθρώπους που κοιτούν μόνο τη δουλειά τους.
-Μισώ τους φοιτητές που διαδηλώνουν και διαμαρτύρονται για όσους “τα σπάνε” στις διαδηλώσεις.
-Μισώ τη συλλογική δημαγωγία στα προάστια.
-Μισώ τα αντίδια, όσο και τη λαχανοσαλάτα.
-Μισώ τους αποβλακωμένους που θα θεωρήσουν πως το “Μίσος” είναι μια ταινία ραπ.
-Μισώ εκείνους, οι οποίοι με τη δικαιολογία ότι συζητούν ένα σοβαρό ζήτημα, αυτόματα, το μετατρέπουν σε ζήτημα θλιβερό και ηθικολογικό.
-Μισώ τους μαλάκες που σε χτυπούν στον ώμο λέγοντας “Δυνατή η ταινία σου” και δεν πιστεύουν ούτε μια λέξη (ή δεν είδαν την ταινία).
-Μισώ τους πολιτικά ορθούς λόγους.
-Μισώ τους ανθρώπους που διαδηλώνουν “ενάντια στο AIDS”。
-Μισώ αυτό το “εγώ” που υπάρχει στο “μισώ” στην αρχή της κάθε φράσης.
-Μισώ το να γράφω απόψεις για προθέσεις.
Εντούτοις
-Είμαι λευκός, εργάζομαι και ζω στο Παρίσι.
-Στην πραγματικότητα δεν έχω λόγους να νιώθω μίσος.
Αλλά τώρα φανταστείτε τι συμβαίνει στο κεφάλι ενός νέου του προαστίου, όταν ένας από τους φίλους του χτυπιέται στο κεφάλι από τη σφαίρα του αστυνομικού......

(Απόδοση από τα γαλλικά Νίκος Καλτσάς. Δημοσιεύτηκε στην εφ. Η ΕΠΟΧΗ Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 1995)