της Robin Petré
(κριτική: Καλλιόπη Πουτούρογλου)
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2425_only-on-earth.jpg

Ξημέρωμα στη νότια Γαλικία. Μια δύσκολη νύχτα έχει αφήσει πίσω της απέραντες εκτάσεις καμένης γης. Η μαρτυρία ενός έμπειρου πυροσβέστη σε μια πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή. Το τερατώδες μέγεθος μιας πυρκαγιάς που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η περιγραφή της απεγνωσμένης προσπάθειας των άγριων ζώων να ξεφύγουν από τις φλόγες και ο φόβος τους από την παρουσία των ανθρώπων που τα ξαναρίχνει πίσω στη φωτιά.
Στο ομιχλώδες από τη σκόνη και την ξηρασία τοπίο μιας αγροτικής κοινότητας, σταθεροί χώροι και επώνυμοι ή ανώνυμοι ήρωες επανέρχονται σε εναλλασσόμενα επεισόδια μιας άλλοτε ειρηνικής και άλλοτε εμπόλεμης καθημερινότητας. Ένα δεκάχρονο αγόρι περιποιείται καταβάλλοντας υπερπροσπάθεια ένα μεγαλόσωμο άλογο, που στη συνέχεια το ιππεύει με επαγγελματική μαεστρία. Ο επίδοξος καουμπόι λίγο αργότερα παίζει με έναν φίλο του σε ένα ξερό δάσος. Ξεφλουδίζουν κορμούς καμένων δέντρων, ένα τοπίο δυστοπικό που προκαλεί τρόμο. Μια αφοσιωμένη κτηνίατρος, μελαγχολική καβαλάρισσα, που ξαποσταίνει με ένα ποτήρι κρασί σε τοπική ταβέρνα. Μια νεαρή κτηνοτρόφος που προβληματίζεται για την έλλειψη νερού. Ένα ζευγάρι ειδικών που κάνει μετρήσεις. Ένας πυροσβέστης που ειδικεύεται στην ανάλυση δασικών πυρκαγιών, μια δουλειά που τον οδηγεί στην πρώτη γραμμή των πιο επικίνδυνων πυρκαγιών. Απογοητευμένοι ντόπιοι που ανταλλάσουν απόψεις και σχόλια. Όλοι τους φοβούνται τις φωτιές που πλησιάζουν στα σπίτια τους. Γιατί τώρα κι αυτές έχουν αλλάξει. Βρυχώνται, ουρλιάζουν και φωνάζουν αγριεμένα. Ανάμεσα στους ήρωες, τα άλογα, σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος των βουνών της Γαλικίας, ήμερα και άγρια, αναδεικνύονται οι πρωταγωνιστές αυτής της οπτικά καθηλωτικής καταγραφής, αντανακλώντας κι αυτά στο βλέμμα τους την εύθραυστη ισορροπία του φυσικού κόσμου. Από τα σποραδικά άγρια άλογα που βόσκουν στα ξερά αγριόχορτα κάτω από τις γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες, ως τα εκατοντάδες περιφραγμένα που πηγαινοέρχονται μανιασμένα στο Curro de Torroña (παραδοσιακό τοπικό έθιμο), σε μία επική και μεγάλης διάρκειας σκηνή.
Γυρισμένο το 2022, χρονιά που υπήρξε η πιο θερμή και ξηρή των τελευταίων 1200 χρόνων στην Ισπανία, το Only on Earth, συνιστά ένα πολυδιάστατο, τεχνικά τολμηρό όσο και στοχαστικό ντοκιμαντέρ που εξερευνά την ευθραυστότητα του φυσικού περιβάλλοντος σε μια από τις πιο ευάλωτες στις πυρκαγιές περιοχές της Ευρώπης. Η Petré, που στο καλλιτεχνικό της έργο διερευνά κυρίως τις σχέσεις ανθρώπου-ζώου και τη «κλιματική έκτακτη ανάγκη», στο δεύτερο μεγάλου μήκους της ντοκιμαντέρ καταφέρνει να αποτυπώσει με σχεδόν αισθητηριακό τρόπο το μέγεθος μιας επερχόμενης ολικής καταστροφής, που τη νιώθουν όλοι πριν ακόμα πλησιάσει, άνθρωποι και ζωντανά. Με νηφάλιο βλέμμα, με υπομονή και επιμονή που θυμίζει τους κινηματογραφικούς τρόπους του Gianfranco Rosi, η Robin Petré αφήνει το τοπίο, φυσικό και κοινωνικό, να μιλήσει από μόνο του. Ειδικά όταν πρόκειται για σκηνές ρουτίνας που δίνουν το στίγμα της περιοχής. Βουτάει ωστόσο στην κυριολεξία στην πύρινη κόλαση με τους τρόπους ενός Werner Herzog, όταν κινηματογραφεί τις φωτιές και τον άνθρωπο μέσα σε αυτές. Και ίσως η πιο καίρια νύξη να βρίσκεται στην απάντηση του πυροσβέστη που ακούγεται κάποια στιγμή στη ραδιοφωνική εκπομπή για το τι μπορούμε να κάνουμε απέναντι σ’ αυτή την τρομακτική απειλή. Απλά να την κατανοήσουμε.

Berlinale 2025/ Generation Kplus