του Μισέλ Δημόπουλου
Είναι γεγονός ότι από τους δημιουργούς του νέου γερμανικού σινεμά του ’70 ο Βέρνερ Χέρτζογκ/ Werner Herzog είναι ο μόνος που κατάφερε να ανανεωθεί με θαυμαστή συνοχή αλλά και με ριψοκίνδυνες επιλογές και να δημιουργήσει μέχρι σήμερα ένα μοναδικό συνολικό έργο που δεν στηρίζεται μόνο στην παρακαταθήκη του ένδοξου παρελθόντος του.
Ανέκαθεν η ανήσυχη φύση του Χέρτζογκ τον οδηγούσε σε πυρετώδεις περιπλανήσεις ανά το κόσμο (φανατικός πεζοπόρος ο ίδιος, τονίζει πάντα καμαρώνοντας ότι είναι ο μοναδικός σκηνοθέτης που γύρισε ταινίες και στις πέντε ηπείρους) και σε δύσβατα κινηματογραφικά ταξίδια (μέσα από μυθοπλασίες και ντοκιμαντέρ) που δοκίμαζαν τα όρια όσων συμμετείχαν. Όντας ο πιο ρομαντικός και «προμηθεϊκός» από τους Γερμανούς δημιουργούς της γενιάς του, έστρεψε τον φακό του προς αλλοπαρμένους, εκστατικούς ήρωες, μεγαλομανείς ή ιδεοληπτικούς που πασχίζουν μετά μανίας να ξεπεράσουν τα όριά τους, να πραγματοποιήσουν το αδύνατο, να κάνουν πράξη τα πιο παράλογα οράματα τους. Σ’ αυτούς τους παραληρηματικούς ήρωες ανήκει και ο Αγκίρε/ Κλάους Κίνσκι: τυχοδιωκτικός υπεράνθρωπος νιτσεικών καταβολών (ή μπουφόνικη μορφή αρματωμένη με μίσος και διψασμένη για εξουσία) ενώ πολλές χαρακτηριστικές μορφές των ντοκιμαντέρ του, από χόμπι ή τρόπο ζωής επίμονα υπερβαίνουν καθημερινά τους εαυτούς τους με κίνδυνο τη ζωή τους. Όμως, από την άλλη, δεν δίστασε να προσεγγίσει σε ταινίες λιγότερο γνωστές αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσες («Και οι νάνοι ξεκίνησαν μικροί» 1970, «Γκάσπαρ Χάουζερ», 1974, «Στρότζεκ»1976) απροσάρμοστες υπάρξεις, ανάπηρους και απόκληρους της ζωής, όπως ο αδέσποτος πρωταγωνιστής του Μπρούνο Σ.
Η επική και πληθωρική καριέρα του Χέρτζογκ γνώρισε κατά καιρούς πολλά σκαμπανεβάσματα. Μετά από κάποιες αποτυχίες στη μυθοπλασία και θέλοντας πάντα να συνεχίσει να είναι ελεύθερος σκοπευτής αφιερώθηκε από το 2000 και μετά σχεδόν αποκλειστικά στο ντοκιμαντέρ (όπου είχε ήδη διαπρέψει στη δεκαετία του ‘70), είδος που του προσφέρει νέες συγκινήσεις, νέες γνωσιολογικές εμπειρίες για έναν κόσμο που φθίνει, τα κατάλοιπα του οποίου – νησίδες ωμότητας και αθωότητας συνάμα – φροντίζει να αποτυπώνει με βλέμμα ανθρωπολόγου. Και, παραδόξως, στα ντοκιμαντέρ του παραμένει εξίσου οραματιστής.
