του Μισέλ Δημόπουλου

Ο ΖΑΚ ΠΕΡΕΝ ΠΑΝΤΑ ΤΟΛΜΗΡΟΣ
Η πρώτες μου αναμνήσεις (στην οθόνη) με τον Ζακ Περέν ο οποίος μας άφησε πριν κάποιες μέρες (13/7/41-21/4/2022) με πάνε πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 60. Πρόκειται για δυο ταινίες που είδα έφηβος και μου έμειναν αξέχαστες, δυο ταινίες πολύ διαφορετικές: το «Στη κόλαση του Βιέτ Ναμ» (πρωτ. τίτλος «la 317eme section», 1965), συγκλονιστική πολεμική περιπέτεια γυρισμένη με άκρος ντοκιμανταρίστικο ρεαλισμό από τον Πιερ Σεντερφέρ. Στο πρωταγωνιστικό ρόλο του πολύ νέου και άπειρου αξιωματικού αναπάντεχα χωμένου βαθιά στη φρίκη του πολέμου της Ινδοκίνας με κορύφωση τη βασανιστική πορεία στη ζούγκλα, ο Περέν τότε ακόμα μ’ ένα παιδικό αγγελικό πρόσωπο έκλεβε τη παράσταση. Η δεύτερη ταινία ήταν «Τα κορίτσια του Ροσφόρ», το αριστουργηματικό μιούζικαλ του Ζακ Ντεμί (1957) όπου ο Ζακ Περέν με ξανθιά αφέλεια κυνηγούσε επίμονα το ιδεώδες θηλυκό. Σ’ αυτή την ανθολόγηση θα πρόσθετα φυσικά και το μαγευτικό «Peau d’âne»(1971) του ίδιου Ντεμί από το παραμύθι του Περό με τον Περέν πρίγκιπα του παραμυθιού δίπλα στην εκθαμβωτική Κατρίν Ντενέβ. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις αιχμές της φιλμογραφίας του Ζακ Περέν, υπάρχουν κι’άλλες όπως το πασίγνωστο στη χώρα μας «Σινεμά ο παράδεισος»(1988) του Τορνατόρε ή το παραγνωρισμένο «Ο μισός άνθρωπος» (1965) του Βιτόριο Ντε Σέτα (βραβείο ερμηνείας στη Μόστρα 1966). Όμως αξίζει να υπογραμμιστεί ότι ως ρομαντικός ζεν πρεμιέ είχε προλάβει, στη χρυσή εποχή των γαλλοϊταλικών συμπαραγωγών, να φωτίσει με την παρουσία του δυο μοναδικές ταινίες του μελαγχολικού δημιουργού Βαλέριο Τζουρλίνι «Το κορίτσι με τη βαλίτσα» (1961) όπου έλαμπε και η Καρντινάλε και «Το ημερολόγιο ενός αμαρτωλού» όπως αποδόθηκε τότε το «Cronaca familiare»(Χρυσό Λιοντάρι, Μόστρα 1962) με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, εξαίρετη μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Βάσκο Πρατολίνι (που υπήρξε και σπουδαίος σεναριογράφος). Τις δυο αυτές ταινίες της ανακάλυψα καθυστερημένα προ δεκαετίας και κατασυγκινήθηκα. Ο δε Περέν, και πρόσφατα σε συνεντεύξεις του, ήταν πολύ ευγνώμων στον Τζουρλίνι που του χάρισε την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει σε πολύ νεαρή ηλικία (ήταν μόλις 19 ετών). Τον είχε σαν μέντορα του και δεν δίστασε, ως παραγωγός πια, να του αναθέσει το γύρισμα της θρυλικής «Ερήμου των Ταρτάρων» (1976) από το μυθιστόρημα του Ντίνο Μπουτζάτι.
Το 1969 έμελλε να γίνει η πιο σημαδιακή χρονιά για τον Ζακ Περέν. Θέλοντας να βοηθήσει τον φίλο του Κώστα Γαβρά (είχε ήδη παίξει στις δυο πρώτες ταινίες του) να κάνει το «Ζ», αναλαμβάνει τη παραγωγή και καταφέρνει να βρει κονδύλια και να γυρίσει την ταινία στο Αλγέρι. Κανείς δεν πίστευε στο εγχείρημα μιας πολιτικής ταινίας, κι όμως το «Ζ» είναι μια παγκόσμια επιτυχία, κερδίζει και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Έτσι ο Περέν αρχίζει μια νέα καριέρα ως παραγωγός. Είναι συνετός, τολμηρός, χαμηλών τόνων, δίνει την ευκαιρία στον Ζαν Ζακ Ανό να γυρίσει την πρώτη του ταινία «Μαύρο κι άσπρο σε χρώμα» (1976) άλλο ένα ‘Οσκαρ ξένης ταινίας. Στη δεκαετία του ’90 στρέφεται στο ντοκιμαντέρ, στρατεύεται για τη σωτηρία του πλανήτη. Γυρίζει ταινίες (και ως συν-σκηνοθέτης με τον Ζακ Κλιζό) για ζώα με προϋπολογισμό μπλοκμπάστερ. Ταινίες που απαιτούν χρόνια προετοιμασίας, ρεπεράζ σε όλο το κόσμο, επιστημονική έρευνα, τεχνικές καινοτομίες, κλπ.. Θρίαμβος και εδώ. «Μικρόκοσμος», «Ιμαλάια» «Ταξιδιάρικα πουλιά», «Oceans», «Οι εποχές»... Ο τι πιάνει ο Ζακ Περέν είναι χρυσός.
Παράλληλα ο Ζακ Περέν έχει γυρίσει πάνω από 100 ταινίες, τηλεταινίες και σειρές.
(Φωτογραφία απο το «Cronaca familiare» με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι)

(Πρώτη δημοσίευση ανάρτηση στο facebook)