(κείμενο: Στέφανος Νταλάσης)

46 χρόνια παρουσίας, έκφρασης και διεξόδου των νέων κινηματογραφιστών αποτελεί το Φεστιβάλ Δράμας, μιας και σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεί το πρώτο βήμα των εκκολαπτόμενων σκηνοθετών για να προχωρήσουν  στην επομένη (μεγάλου μήκους) ταινία. Το γεγονός αυτό διαφαίνεται και από το πολύ όμορφο τρέιλερ του Φεστιβάλ,  σε σκηνοθεσία του Καλλιτεχνικού δ/ντη Γ. Σακαρίδη, όπου συνθέτονται ταινίες που πέρασαν από το φεστιβάλ τα 46 προηγούμενα χρόνια, και που πολλοί από τους τότε πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες, αποτελούν σήμερα την δυναμική κινηματογραφία της Ελλάδας.
Ένα Φεστιβάλ με  παλμό και γεμάτο από δημιουργία, όνειρα και σχέδια από τους νέους κινηματογραφιστές, που βλέπουν την δουλεία τους μαζί με κοινό, συνομιλούν και συνδιαλέγονται με νέους δημιουργούς και προχωρούν, ενδεχομένως, με μεγαλύτερη αισιοδοξία, στο αβέβαιο κινηματογραφικό τοπίο.
Το φετινό πρόγραμμα περιλάμβανε 182 ταινίες (εκ των οποίων 64 ελληνικές) από 41 χώρες, στα εξής 7 διαγωνιστικά τμήματα:
• Ελληνικό διαγωνιστικό, στο οποίο συμμετείχαν 35 ταινίες.
• Διεθνές διαγωνιστικό, το οποίο φέτος συμπληρώνει 29 χρόνια από την διεθνοποίησή του. Προβλήθηκαν 20 ταινίες από 13 χώρες (από τον Καναδά μέχρι την Κίνα, και από την Αυστραλία μέχρι την Τανζανία), εκ των οποίων οι 5 ελληνικές.
• Διεθνές σπουδαστικό με 14 ταινίες –ανάμεσά τους και 2 ελληνικές.
• Εθνικό σπουδαστικό με 25 ταινίες από 11 εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.
• Short and green με 15 ταινίες.
• Kiddo,  το καινούργιο τμήμα του φεστιβάλ, όπου συμμετείχαν 14 ταινίες –μεταξύ των οποίων 2 ελληνικές φτιαγμένες από νέους και παιδιά.  
• Διεθνές animation, με 17 animation –ανάμεσα τους και 4 ελληνικά.
Τέλος,  το πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιελάμβανε και πολλές άλλες δράσεις όπως: Cinematherapy, short film hub, networking, workshops, green films.
     Η δική μας παρουσία στο Φεστιβάλ επικεντρώθηκε στο Διεθνές Διαγωνιστικό ως μέλη της Κριτικής επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Η κριτική επιτροπή της FIPRESCI απαρτιζόταν από ενδιαφέρουσες προσωπικότητες. Είχαμε πολλά κοινά σημεία αλλά και διαφορετικές αφετηρίες και θεωρήσεις. Παρόλα αυτά, συνθέσαμε τις απόψεις μας μέσα από μια όμορφη και εποικοδομητική διαδικασία.
Το Διεθνές Διαγωνιστικό περιελάμβανε μια ποικιλομορφία από ταινίες με διαφορετικές προσεγγίσεις, ενδιαφέρουσα θεματολογία, έντονη προσωπική αισθητική και σε αρκετές περιπτώσεις από ικανοποιητικά έως εξαιρετικά αποτελέσματα. Ταινίες που, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής του προγράμματος Γ. Ζώης, «δεν διστάζουν να πειραματιστούν και να μπλέξουν παιχνιδιάρικα τα κινηματογραφικά στυλ και ύφη, παρουσιάζοντας πολυποίκιλες μορφές αφήγησης: αναμειγνύοντας πραγματικότητα και μυθοπλασία, προσωπικές ιστορίες και συλλογικές αναμνήσεις».
Συνακόλουθα, είναι αρκετά δύσκολο να επιλέξεις μια ταινία ανάμεσα στις τόσο διαφορετικού ύφους, στυλ και θεματολογίας μικρού μήκους ταινίες. Δεν έχουν κοινά χαρακτηριστικά, παρά μόνο το ότι χαρακτηρίζονται ως μικρού μήκους, παρόλο που και η διάρκειά τους κυμαίνεται από  8΄ έως 40΄.
Οι ταινίες που συμμετείχαν στο Διεθνές διαγωνιστικό ήταν οι έξης:
1. The Open House, Julieta Lasarte
2. Aqueronte, Manuel Muñoz Rivas
3. The Way Winter Comes, Zichen Wang
4. The Blind, Michiel Robberecht
5. Super, Nikolas Kouloglou
6. Same Old, Lloyd Lee Choi
7. Hold On For Dear Life, Simone Fiorentino
8. Unorthodox, Konstantinos Antonopoulos
9. Apostles of Cinema, Darragh Amelia, Gertrude Malizana, Jesse Gerard Moango, Cece Mlay
10. Light Of Light, Neritan Zinxhiria
11. Offline, Daniel Fure Schwarz, Mauritz Brekke Solberg
12. Teacups, Alec Green, Finbar Watson
13. Ready, Eirini Vianelli
14. Ulises, Félix Brixel
15. Midnight Skin, Manolis Mavris
16. Les chenilles, Michelle Keserwany, Noel Keserwany
17. The Silence Of The Banana Trees, Eneos Çarka
18. The River and the Labyrinth, Ian Capillé
19. Bed Days, Tatiana Ramos
20. The Age Of Innocence, Maximilian Bungarten

Τα ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Grand Prix 2023 : Αχέροντας, Μανουέλ Μουνιόθ Ρίβας
Βραβείο Σκηνοθεσίας: The Open House, Julieta Lasarte
Βραβείο EFA «ΔΡΑΜΑ 2023»: στην ταινία AQUERONTE  του Manuel Muñoz Rivas.
[αρχικά δόθηκε στην ταινία Midnight Skin του Μανώλη Μαυρή, ενώ στην συνέχεια με νεώτερη ανακοίνωση σημειώνεται ότι: «Σύμφωνα με τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου οι επιλέξιμες ταινίες για υποψηφιότητα δεν δύνανται να υπερβαίνουν τα 30’. H ταινία «Midnight Skin» υπερβαίνει αυτή τη διάρκεια,  κι ως εκ τούτου, είμαστε αναγκασμένοι να προβούμε σε διορθωτικές ενέργειες». Έτσι δόθηκε το:
Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής στην ταινία MIDNIGHT SKIN του Μανώλη Μαυρή από την Ελλάδα.
Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης: Ανορθόδοξος του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου
Ειδικό Βραβείο Αρτιότερης Παραγωγής TV5 MONDE: Apostles of Cinema, Darragh Amelia, Gertrude Malizana, Jesse Gerard Moango, Cece Mlay
Ειδικές Μνείες: The River and the Labyrinth, Ian Capillé | The Age Of Innocence, Maximilian Bungarten
(Μέλη της κριτικής επιτροπής: Εύα Στεφανή, σκηνοθέτης, Φιλίπ Ιλσον, καλλιτεχνικός διευθυντής London Short Film Festival και Μαρί-Πολίν Μολαρέ, επικεφαλής short film selection Cannes/κριτικός κινηματογράφου).
Βραβείο FIPRESCI (Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου) για το Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα: The Silence Of The Banana Trees, Ένεος Τσάρκα, «Για την ευαίσθητη προσέγγιση και τη σύνθεση παρατηρήσεων (με κάμερα) και ντοκουμέντων μιας αληθινής ανθρώπινης ιστορίας ζωής. Η δύναμη της αγάπης και των οικογενειακών δεσμών τους φέρνει κοντά κι ας βρίσκονται  μακριά». (Μέλη επιτροπής: Calin Boto, Stefanos Ntalasis, Achim Forst).

ΚΡΙΤΙΚΗ «ΕΝ ΡΙΠΗ ΟΦΘΑΛΜΟΥ»
Βλέποντας τις μικρού μήκους ταινίες μορφοποιήθηκε μέσα μας μια ιδέα για μια μικρού μήκους κριτική, «εν ριπή οφθαλμού». Η «κριτική» αυτή έχει, προς το παρόν, 12 σταθερές κατηγορίες αναφοράς και αξιόλογης. Αν και απαιτητική (όπως είναι οι απαιτήσεις μιας φόρμας), είναι δημιουργική και διασκεδαστική για τον κριτικό, και ελπίζουμε σύντομη, κατατοπιστική και ευχάριστη για τον αναγνώστη. Εννοείται ότι έχει ενδιαφέρουσα εφαρμογή και στις μεγάλου μήκους ταινίες.
Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τις παρακάτω ταινίες του Διεθνούς διαγωνιστικού:

Aqueronte, Manuel Muñoz Rivas
• Υπόθεση: πρωτότυπη
• Υπόβαθρο: πνευματικό /κοινωνικό
• Αισθητική: χειροποίητο κόσμημα
• Ερμηνείες: πρόσωπα, βλέμματα, παύσεις σε αρμονία
• Ρέει: ναι
• Καταπίνεται: σαν φάρμακο που θεραπεύει
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: τα πλάνα, τα πρόσωπα, οι σιωπές και οι ήχοι
• Μάλλον δεν θα αρέσει: -
• Διάθεση μετά την ταινία: ανάταση
• Τι μένει: σε ακολουθεί και μετά την προβολή
• Αστεράκια: ***
• Να τη δω: ανυπερθέτως

The Silence Of The Banana Trees, Eneos Çarka
• Υπόθεση: μια αληθινή ανθρώπινη ιστορία
• Υπόβαθρο: κοινωνικό/ ανθρωπινές σχέσεις
• Αισθητική: ευαίσθητη και με χειρουργική προσέγγιση  
• Ερμηνείες: αληθινές
• Ρέει: ναι
• Καταπίνεται: σαν βάλσαμο
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: η σύνθεση των ντοκουμέντων και η διαλεκτική τους σχέση με τους ήρωες της ταινίας
• Μάλλον δεν θα αρέσει: -
• Διάθεση μετά την ταινία: να αγκαλιάσεις την οικογένεια σου
• Τι μένει: η δύναμη της αγάπης
• Αστεράκια: ***
• Να τη δω: οπωσδήποτε

Unorthodox, Konstantinos Antonopoulos
• Υπόθεση: ενδιαφέρουσα/ πρωτότυπη
• Υπόβαθρο: ιστορικό και παντοτινό
• Αισθητική: συμπαθητική
• Ερμηνείες: αξιοπρεπείς, με ένα τόνο θεατρικότητας.
• Ρέει: αρκετά
• Καταπίνεται: ευχάριστα
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: το χιούμορ και η κωμική ματιά στα γρανάζια της ιστορίας και της εξουσίας
• Μάλλον δεν θα αρέσει: ότι θυμίζει τη παραβολή του καλού Σαμαρείτη και τους Monty Python.
• Διάθεση μετά την ταινία: ευδιάθετη
• Τι μένει: ένα ταξίδι στο παρελθόν και η προσμονή για την επομένη ταινία του
• Αστεράκια: ***
• Να τη δω: θα περάσεις ευχαρίστα

Offline, Daniel Fure Schwarz, Mauritz Brekke Solberg
• Υπόθεση: απλή
• Υπόβαθρο: ο κόσμος του θεάματος
• Αισθητική: άρτια
• Ερμηνείες: απολαυστικές
• Ρέει: σαν γάργαρο ποταμάκι
• Καταπίνεται: μονορούφι
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: το χιούμορ, η φρεσκάδα, ο ρυθμός, το casting και οι ερμηνείες
• Μάλλον δεν θα αρέσει: το ότι είναι φαινομενικά απλή
• Διάθεση μετά την ταινία: χαμογελαστή
• Τι μένει: μια ευχάριστη γεύση
• Αστεράκια: ***
• Να τη δω: θα θέλεις να την ξαναδείς

The Blind, Michiel Robberecht
• Υπόθεση: ενδιαφέρουσα
• Υπόβαθρο: οι εμμονές της κοινότητας
• Αισθητική: συμπαθητική και δουλεμένη (Α/Μ)
• Ερμηνείες: ικανοποιητικές
• Ρέει: αρκετά
• Καταπίνεται: έτσι και έτσι
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: τα σκηνικά και οι χώροι της ταινίας
• Μάλλον δεν θα αρέσει: Το ότι χάνεσαι…
• Διάθεση μετά την ταινία: μπερδεμένη
• Τι μένει: ελάχιστα πράγματα
• Αστεράκια: ***
• Να τη δω: βεβαίως

Midnight Skin, Manolis Mavris
• Υπόθεση: ενδιαφέρουσα
• Υπόβαθρο: υπαρξιακό αδιέξοδο… σε κρίση
• Αισθητική: ικανοποιητική
• Ερμηνείες: δουλεμένες, αλλά χωρίς βάθος
• Ρέει: αρκετά
• Καταπίνεται: άλλοτε ναι άλλοτε όχι / σαν μουρουνέλαιο
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: η φωτογραφία και η μουσική
• Μάλλον δεν θα αρέσει: - η μεγάλη διάρκεια για μικρού μήκους (40΄)
• Διάθεση μετά την ταινία: ανάμικτη και μπερδεμένη
• Τι μένει: το άρτιο της παραγωγής
• Αστεράκια: **1/2
• Να τη δω: φυσικά

Super, Nikolas Kouloglou
• Υπόθεση: μονότονη
• Υπόβαθρο: το ζευγάρι
• Αισθητική: αδιάφορη (Α/Μ)
• Ερμηνείες: δροσερές και φυσικές …σαν να παίζουν τον εαυτό τους
• Ρέει: αργά, ίσως έπρεπε μικρότερη διάρκεια
• Καταπίνεται: σιγά -σιγά
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: η απλότητά της
• Μάλλον δεν θα αρέσει: η απλότητά της
• Διάθεση μετά την ταινία: η ίδια με πριν
• Τι μένει: ελάχιστα πράγματα
• Αστεράκια: **
• Να τη δω: δες τα παραπάνω

Same Old, Lloyd Lee Choi
• Υπόθεση: ζωτική
• Υπόβαθρο: κοινωνικό
• Αισθητική: ρεαλιστική
• Ερμηνείες: ικανοποιητικές
• Ρέει: γρήγορα
• Καταπίνεται: χμμμ
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: το θέμα της ταινίας
• Μάλλον δεν θα αρέσει: το θέμα της ταινίας, που το έχεις ξαναδεί (ο ποδηλάτης του πεκίνου/ Beijing Bicycle του Wang Xiaoshuai, Κλέφτες ποδηλάτων, Ladri di biclette  The Bicycle Thief του Βιτόριο ντε Σίκα).
• Διάθεση μετά την ταινία: κοινωνικός και προσωπικός προβληματισμός
• Τι μένει: Η αγωνία του ανθρώπου-μετανάστη
• Αστεράκια: **
• Να τη δω: βεβαίως

The Open House, Julieta Lasarte
• Υπόθεση: ενδιαφέρουσα
• Υπόβαθρο: κοινωνικό/ μνήμη
• Αισθητική: άψογη
• Ερμηνείες: -
• Ρέει: διακριτικά
• Καταπίνεται: σαν …προσωπική εμπειρία
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: ο ύμνος στη ζωή
• Μάλλον δεν θα αρέσει: -
• Διάθεση μετά την ταινία: απελευθέρωση
• Τι μένει: η μνήμη ως ζωή
• Αστεράκια: ***  
• Να τη δω: εννοείται

Apostles of Cinema, Darragh Amelia, Gertrude Malizana, Jesse Gerard Moango, Cece Mlay
• Υπόθεση: σινεμά ο παράδεισος
• Υπόβαθρο: λαϊκός κινηματογράφος στην Τανζανία
• Αισθητική: ρεαλιστική
• Ερμηνείες: απολαυστικές
• Ρέει: σαν την μπομπίνα του φιλμ
• Καταπίνεται: σαν το Enpinyo (δυνατό ποτό της Τανζανίας)
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: το κέφι των συντελεστών και των θεατών
• Μάλλον δεν θα αρέσει: -
• Διάθεση μετά την ταινία: να ξαναδείς ταινίες
• Τι μένει: οι πολύχρωμες εικόνες
• Αστεράκια: **
• Να τη δω: δεν θα χάσεις

Light Of Light, Neritan Zinxhiria
• Υπόθεση: πρωτότυπη
• Υπόβαθρο: η μνήμη ως βίωμα
• Αισθητική: διαλεκτική και συνθετική
• Ερμηνείες: -
• Ρέει: ποιητικά
• Καταπίνεται: σαν ζεστό αφέψημα
• Μπορεί να αρέσει ιδιαίτερα: η σύνθεση του αρχειακού υλικού
• Μάλλον δεν θα αρέσει: -
• Διάθεση μετά την ταινία: νοσταλγία
• Τι μένει: ένα ταξίδι στο παρελθόν
• Αστεράκια: ***