(Under the Flags, the Sun)
του Juanjo Pereira
(κριτική: Δημήτρης Μπάμπας)
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2425_under-the-flags-the-sun.jpg

Καταρράκτες, υλοτόμοι, γυναίκες και που μαζεύουνε τη σοδειά,  τα τρένα που διασχίζουν τη ζούγκλα. Η ύψωση μιας σημαίας σ’ ένα κυβερνητικό κτίριο. Εικόνες  από ένα ειδυλλιακό παρελθόν.  Βρισκόμαστε στην Παραγουάη, τη δεκαετία το 50.
Με κέντρο ένα τραυματικό συμβάν  της πρόσφατης ιστορίας της χώρας, το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται σ’ ένα μάλλον μοναδικό φαινόμενο της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας την μονοκομματική και μακρόβια δικτατορία του στρατηγού Alfredo Stroessner, μια δικτατορία που διήρκησε 34 χρόνια, από το 1955 έως το1989.
Ασπρόμαυρες, αλλά και έγχρωμες εικόνες ειδησιογραφικών επίκαιρων, υλικό αρχείου, αλλά και έγγραφα. Με τα σημάδια από τις φθορές του χρόνου, και κάποιες φορές με τεχνικά ελαττώματα. Χωρίς τη φωνή ενός αφηγητή που να καθοδηγεί, αλλά με το σχολιασμό του πρωτότυπου υλικού, άλλοτε στα ισπανικά, και άλλοτε στα αγγλικά ή γαλλικά. Η ορκωμοσία του στρατηγού, επισκέψεις σε σχολεία, παρελάσεις, λαϊκές συγκεντρώσεις του καθεστώτος, εγκαίνια, αποσπάσματα από συνεντεύξεις, από συναντήσεις με ηγέτες άλλων χωρών.  Οι εκλογές, ο προπαγανδιστικός  λόγος, τα φαραωνικά έργα.  Αλλά και εικόνες της αντιπολίτευσης,  της πολιτικής αντίστασης, μέσα στη χώρα αλλά και έξω από αυτήν. Η υπόθεση του ναζί Μένγκελε, οι διώξεις των αντιφρονούντων, η ρατσιστική πολιτική προς τους Ινδιάνους, η άγρια καταστολή των διαδηλώσεων. Το πραξικόπημα που οδήγησε στο τέλος του καθεστώτος. Το απόστημα που σπάει. Η αποκαθήλωση -ελάχιστα ηρωική αφού η ανατροπή γίνεται με στρατιωτικό πραξικόπημα.
Επίσημες εικόνες (από τα δημοσιογραφικά επίκαιρα) αντιπαρατίθενται με εικόνες ανεξάρτητες (που προέρχονται από ξένες πηγές). Ο χειρισμός της εικόνας από το σκηνοθέτη ή οι παρεμβάσεις του αφορούν κυρίως την ένθεση μουσικής -ελάχιστα δραματικής-, αλλά και εφέ σχετικών με την κίνηση της εικόνας: fast forward ή fast backward, slow motion. Η ταινία θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μία επιχείρηση διάσωση του παρελθόντος μιας χώρας, αντίστοιχη με μια αρχαιολογική ανασκαφή.  Ωστόσο, μέσα από την αποκάλυψη των εικόνων του παρελθόντος, επιχειρείται  κυρίως ένας σχολιασμός για  την (επαναλαμβανόμενη) κίνηση της ιστορίας: το μοντάζ, με εικόνες από  τα πρώτα χρόνια του καθεστώτος που συναρμόζονται με εικόνες από το τέλος του καθεστώτος μας υποδεικνύει τη συνέχεια των μοτίβων, αδιατάρακτων μέσα στο χρόνο. Εξάλλου, όπως μας πληροφορεί ένας μεσότιτλος στο τέλος, το κόμμα Colorado του στρατηγού εξακολουθεί ακόμα να είναι στην εξουσία.
Καμία κάθαρση, καμία τιμωρία δεν συμβαίνει...

Φεστιβάλ Βερολίνου 2025/ Panorama