istanb11.jpg

Πολύχρωμες τουλίπες: Από την πλατεία Ταξίμ ως κάτω στο λιμάνι και στο Sultanahmet, οι τουλίπες κυρίαρχες σε όλα τα χρώματα. Γιγάντιες αλλά και μικρότερες γλυπτές τουλίπες σε μια ποικιλία σχεδίων, αλλά και φυσικές σε πάρκα και παρτέρια γίνονται το σύμβολο της πόλης και το φόντο στις φωτογραφίες πολλών τουριστών. Και η χρυσή τουλίπα το βραβείο του φεστιβάλ.

Babylon, jazz club: Οι ήχοι και οι εικόνες του μουσικού ντοκιμαντέρ του Nezieh Unen , “Lost Songs of Anatolia”, πλημμυρίζουν το χώρο του club λίγο μετά την προβολή της ταινίας. Το μουσικό ταξίδι-περιπλάνηση στην Ανατoλία συνεχίζεται εκτός οθόνης. Μουσικοί της μπάντας του Nezieh συνοδεύουν με τους ηλεκτρικούς τους ήχους τους αυθεντικούς ερμηνευτές παραδοσιακών τραγουδιών της Ανατολίας, που βλέπουμε στο video-wall. Στο διώροφο χώρο ξένοι και ντόπιοι ακούνε μαγεμένοι, προσηλωμένοι οι πρώτοι, πιο χαλαροί οι δεύτεροι. Δε χορεύει κανείς…

Ayca Damgaci: Πάρτι του Φεστιβάλ στο κλαμπ Fifth floor. Με θέα το Βόσπορο, μια κοπέλα καθισμένη στο bar φαίνεται κουρασμένη. Δε μιλάει πολύ, ακούει μόνο και σα να περιμένει… Δυο μέρες μετά στη δεξίωση της τελετής λήξης στο πολυτελές Marmara Hotel η ίδια κοπέλα λάμπει από ευτυχία και ικανοποίηση. Τη λένε Ayca Damgaci κι έχει μόλις κερδίσει το βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία My Marlon and Brando.
istanb08.jpg
Ara: Σκηνές από τη ζωή δυο ζευγαριών της μεσοαστικής τάξης. Έρωτες και απιστίες, μυστικά και ψέματα στον κλειστό χώρο ενός διαμερίσματος. Χώρος ο οποίος παράλληλα αποτελεί και στούντιο σκηνοθεσίας ταινιών και διαφημιστικών. Η διαδρομή των ηρώων μέσα στο χρόνο, η επαγγελματική και συναισθηματική τους εξέλιξη, η αδυναμία τους να πάρουν αποφάσεις και να αναλάβουν ευθύνες, ο μετεωρισμός τους στον «ενδιάμεσο χώρο» (η απόδοση του «Ara» στα ελληνικά). Μια καθαρά δυτική εικόνα της τουρκικής κοινωνίας, αλλά και με νύξεις μιας ανατολίτικης κουλτούρας που επιβιώνει. Εδώ η ομοφυλοφιλία αποτελεί ταμπού και τα ξεσπάσματα της αντρικής ζήλιας είναι βίαια. Βραβείο για τον ηθοποιό Serhat Tutumluer, αλλά και το ειδικό βραβείο της επιτροπής για την ταινία.

My Marlon and Brando: Mε έναν τρόπο πολύ αυθεντικό, άμεσο αλλά και συγκινητικό η ταινία αφηγείται μια αληθινή ιστορία αγάπης, δυο ανθρώπων που η πολιτική και τα σύνορα τους χωρίζουν και τους εμποδίζουν να επικοινωνήσουν. Ο σκηνοθέτης της, Huseyin Karabey με θητεία στο ντοκιμαντέρ, επικεντρώνεται στην αγωνιώδη προσπάθεια μιας νεαρής Τουρκάλας ηθοποιού της Ayca, να έρθει σε επαφή με τον μεγάλο έρωτα της ζωής της, τον Ιρακινό συνάδελφό της Hama Ali. Γνωρίστηκαν σε κάποια γυρίσματα στην Τουρκία (οι πρωταγωνιστές είναι και οι αληθινοί ήρωες της ιστορίας) αλλά μετά την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ, η απόσταση ανάμεσά τους μακραίνει και η επικοινωνία καθίσταται αδύνατη. Όμως ούτε οι βομβαρδισμοί της Βαγδάτης, ούτε τα απροσπέλαστα σύνορα, θα σταθούν εμπόδιο στο ανεπιτήδευτο πάθος της Ayca, η οποία θα ξεκινήσει ανυποψίαστη και με έναν αφελή σχεδόν ενθουσιασμό ένα επικίνδυνο ταξίδι προς την Ανατολή, προς μια εμπόλεμη ζώνη, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο. Τα πρόσωπα και οι καταστάσεις που θα συναντήσει στην πορεία της, θα της αποκαλύψουν μια πραγματικότητα που αγνοούσε. Η ταινία εκτός των άλλων ανατρέπει και τα «κλισέ» της ιδανικής εξωτερικής εμφάνισης των ηρώων, αφού τόσο η κοπέλα όσο και ο εραστής της δεν ανταποκρίνονται σ’ αυτά. Και οι δυο ηθοποιοί αποδίδουν τις καταστάσεις τις οποίες βιώνουν με αφοπλιστική φυσικότητα, χιούμορ αλλά και δραματική ένταση. Η ταινία έκανε την πρεμιέρα στο φεστιβάλ του Ρόττερνταμ. Στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης η Ayca απέσπασε και το βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου.
istanb07.jpg
Summer book: Η ταινία παρακολουθεί τους αργούς και ήρεμους ρυθμούς της ζωής μιας μικρής παραλιακής πόλης της Τουρκίας το καλοκαίρι, μέσα από τη ματιά του δεκάχρονου Ali. Πίσω από την καθαρή ειδυλλιακή εικόνα κρύβονται τα μικρά και μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη της οικογένειας: η μητέρα, ο αδελφός, ο θείος και ο πατέρας αλλά και ο ίδιος ο Αli. Ο τελευταίος έρχεται σε αντιπαράθεση με ένα βίαιο συμμαθητή του που του κλέβει το πολύτιμο «Summer book» (βιβλίο των καλοκαιρινών διακοπών). Όμως βιώνει με ένα δικό του, μάλλον μοναχικό τρόπο, εμπειρίες που ως το τέλος του καλοκαιριού θα τον κάνουν να ωριμάσει. Η νοσταλγία των παιδικών χρόνων, η ατμόσφαιρα μιας παλιότερης, αγνότερης εποχής, αλλά και το μοντέλο μιας συντηρητικής, πατριαρχικής κοινωνίας δίνεται μέσα από αργές λήψεις, φυσικό φωτισμό και ελάχιστη δράση. Βραβείο Fipresci.

Kazim Koyuncu: «Ήταν τόσο σημαντικός τραγουδιστής για μας, κρίμα που πέθανε τόσο νέος», μας λέει η Zeynep στη βιντεοθήκη, καθώς μας δίνει να δούμε το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Kazim Koyuncu. Απ΄ το μυαλό μου περνάει μια σκηνή από την ταινία Στην άκρη του ουρανού του Fatih Akin: Το μελαγχολικό τραγούδι που ακουγόταν στο βενζινάδικο, στην αρχή και στο τέλος της ταινίας ήταν δικό του. Στην ταινία του Umit Kivanc I passed through you with songs ξεδιπλώνονται διάφορες περίοδοι της ζωής του Kazim κυρίως μέσα από αφηγήσεις του ίδιου: τα παιδικά του χρόνια, η άφιξη στην Κων/πολη, η πρώτη ροκ μπάντα, η στροφή στην παραδοσιακή μουσική της πατρίδας του, της Λαζικής, και πολλές συναυλίες. Μοναδική η ικανότητά του να διασκευάζει παλιά παραδοσιακά τραγούδια της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας χρησιμοποιώντας όργανα όχι μόνο παραδοσιακά αλλά και ηλεκτρικά, και να τα ερμηνεύει σε τουλάχιστον πέντε γλώσσες. Πνεύμα ανήσυχο, επαναστατικό, έσβησε από καρκίνο του πνεύμονα στα 33 του χρόνια.
istanb09.jpg
Lost songs of Anatolia: Μια περιπλάνηση στις μουσικές, τους χορούς, τις παραδόσεις αλλά και τα τοπία της Ανατολίας (της ασιατικής Τουρκίας) η ταινία αυτή του Nezieh Unen αποτελεί δείγμα ενός ιδιαίτερου μουσικού ντοκιμαντέρ. Από τα παράλια του Αιγαίου ως τη λίμνη Βαν και τα βουνά του Καυκάσου, κι από τις ακτές της Μαύρης θάλασσας ως τα σύνορα με τη Συρία, ζωντανεύει μπροστά μας ένα μωσαϊκό εθνοτήτων, θρησκειών, πολιτισμικών και κυρίως μουσικών παραδόσεων. Καταγωγές αρχαίες, λαοί περήφανοι που συνυπάρχουν με τα δικά τους εθιμοτυπικά ο καθένας αλλά και με στοιχεία κοινά. Περισσότερα από πέντε χρόνια χρειάστηκε ο Unen, μουσικός και ο ίδιος, για να ολοκληρώσει την ταινία, αφού είχε ήδη διασχίσει δυο φορές την Τουρκία, ταξιδέψει σε 121 περιοχές και ηχογραφήσει 133 αυθεντικές εκτελέσεις (από αυτές επιλέχθηκαν τελικά 43). Οι ερμηνευτές, άνδρες και γυναίκες μεγάλης ηλικίας, φαίνεται να ζουν απομονωμένοι από το σύγχρονο πολιτισμό, διατηρούν όμως ένα νεανικό πάθος για τη ζωή και τον έρωτα. Τα τραγούδια τους ξεκινούν σε τόνους παραδοσιακούς, αλλά στην πορεία ντύνονται με ηλεκτρονικούς ήχους και διασκευάζονται σε ρυθμούς reggae, rap, lounge, electro. Το αποτέλεσμα; Ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με την αρχέγονη ενέργεια της μουσικής.

Καλλιόπη Πουτούρογλου