(Θραύσματα ενός φεστιβάλ)    

Η είδηση στα ελληνικά ενημερωτικά site αναφέρει ένα νεαρό άνδρα ο οποίος αφού προσπάθησε να σκοτώσει, χωρίς προφανή λόγο, τρεις άνδρες, στην συνέχεια αυτοκτόνησε. Μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα ο σκηνοθέτης της ταινίας Distanz, Thomas Sieben εξηγεί την συμπεριφορά του κινηματογραφικού του ήρωα: «Η βία που ασκεί είναι μια απόπειρα να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο». Στη ταινία ο ήρωας του βυθισμένος στην μοναξιά του συγκλονίζεται από την εμφάνιση του έρωτα. Ένας διαταραγμένος πνευματικά serial killer, που σκοτώνοντας στα τυφλά -χωρίς λόγο και χωρίς αιτία-, επιχειρεί μάλλον μάταια να συνδιαλεχθεί με τις αναταράξεις του έρωτα.

Edwin. Το όνομα (ψευδώνυμο μάλλον) του σκηνοθέτη της ινδονησιακής ταινίας που ακούει στο ευφάνταστο τίτλο Blind Pig Want to Fly. Το θέμα της; η εμπειρία του να’ σαι κινέζος στην Ινδονησία. Ρατσισμός, μοναξιά και οι περιπέτειες της ταυτότητας. Αποσπασματική αφήγηση. Θραύσματα πολύχρωμων και πολυποίκιλων ιστοριών. Σουρεαλισμός. Αναφορές στον ταϊλανδέζο Apichatpong Weerasethakul αλλά και στον κινεζο-μαλαισιανό Tsai Ming Liang. Βραβείο της FIPRESCI στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ.

Κυριακή απόγευμα. Πλήθος κόσμου πηγαινοέρχεται στην Istiklal (η μεγάλη οδός του Πέρα). Νεαρά κορίτσια και αγόρια φορούν αθλητικές φανέλες με τα χρώματα και εμβλήματα των ομάδων της Πόλης, Γαλατασαράι και Φενερμπαξέ. Πιο κάτω κάποιοι νεαροί κρατούν πλακάτ που διαφημίζουν τσαγιερί. Προσκαλούν τον κόσμο να έλθει στη τσαγιερί. Το δέλεαρ; Η τσαγιερί διαθέτει γιγαντοοθόνη και μπορούν με την άνεση τους να παρακολουθήσουν τον αγώνα Γαλατασαράι - Φενέρμπαξέ. Το τοπικό ντέρμπι της Πόλης. Όταν το ποδόσφαιρο είναι ίσως μεγαλύτερης τάξης θέαμα από μια κινηματογραφική ταινία, σ’ ένα φεστιβάλ.

100 χρόνων. Η ηλικία του πορτογάλου Manoel de Oliveira. Η καινούργια του ταινία έχει τον τίτλο Eccentricities of a Blond Hair Girl. Ένας νεαρός άνδρας παρακολουθεί από το παράθυρο του γραφείου του στο απέναντι σπίτι μια νεαρή ξανθιά γυναίκα. Το αποτέλεσμα είναι ο έρωτας. Όταν όμως μετά από πολλές δυσκολίες το ερωτικό αντικείμενο του πόθου κατακτηθεί, τότε ο ήρωας θα έρθει αντιμέτωπος με μια έκπληξη.
Γυμνή από κάθε επιτήδευση και υπερβολή, λιτή και απέριττη η σκηνοθεσία του Oliveira επικεντρώνεται στο ουσιώδες και καίριο. Σχόλιο για την παρατήρηση, η ταινία εντέλει είναι μια περιπέτεια όχι για τον έρωτα αλλά για το βλέμμα.

Σ’ ένα τοίχο της Istiklal. Ένα γκράφιτι για τον Αλέξη Γρηγορόπουλο.

North του Rune Denstad Langlo. Ταινία δρόμου με φόντο ένα χιονισμένο τοπίο. Ένας άνδρας αναζητά μια ισορροπία –συναισθηματική και ψυχική. Κρίσεις πανικού και άγχους και το λευκό του τοπίου σαν βάρος. Προσπαθεί να συνδεθεί ξανά με το παρελθόν του. Να ζήσει ξανά το συναίσθημα της πατρότητας. Βραβείο FIPRESCI στο Βερολίνο (Panorama) .

Τα δισκάδικα –βιβλιοπωλεία της Istiklal διαφημίζουν με μεγάλες αφίσες την κυκλοφορία ενός νέου cd. Ο τραγουδιστής; Ο Στέλιος Καζαντζίδης. Το cd είναι μια συλλογή με τις «ανατολίτικες» επιτυχίες του.

ΕΛΛΑΣ γράφει η μπλούζα ενός αφρικανού μετανάστη ταξιτζή σε μια επαρχιακή πόλη της Αμερικής. Goodbye Solo, ο τίτλος της ταινίας. Η τρίτη ταινία του Ramin Bahrani είναι ένα χαμηλών τόνων δράμα. Καταγράφει τη διαδρομή προς την έξοδο ενός ηλικιωμένου άνδρα. Παρατηρητής- συνοδός της εξόδιου διαδρομής ο αφρικανός μετανάστης- ταξιτζής. Επιχειρεί με τη θέρμη της οικειότητας να αποτρέψει την έξοδο. Μια νυχτερινή buddy movie.

Les Plages d' Agnes, της Agnes Varda. Επιλέγοντας ως προνομιούχο τοπίο της ταινίας τις παραλίες, η σκηνοθέτις τις χρησιμοποιεί ως την σκηνή όπου το περιπετειώδες, συναρπαστικό παρελθόν μιας ζωής ξαναζεί. Τα παιδικά χρόνια, τα πρώτα βήματα στο σινεμά, ο Jacques Demmy και η οικογένεια, η Αμερική, οι ταινίες. Αυτοβιογραφία και σαρκασμός, χιούμορ και νοσταλγία για τη διαδρομή μιας ζωής.

Στο εσωτερικό του club, η μουσική, έντονη και χορευτική, συνοδεύει τις δύο χορεύτριες που χορεύουν πάνω στο μπαρ. Ο κόσμος μοιάζει προσηλωμένος στις χορευτικές τους φιγούρες. Όμως αρκεί να στρέψουν το βλέμμα τους για να αντικρίσουν ένα άλλο θέαμα διαφορετικής τάξης: την νυχτερινή όψη της Κωνσταντινούπολης, με τα τζαμιά στην κορυφή των λόφων της κατάφωτα. Club 360 στο Beyoglu.

Treeless Mountain της Kim So-Yong. Επικεντρωμένη στα πρόσωπα των δύο μικρών κοριτσιών, η ταινία παρακολουθεί τη μοναχική διαδρομή τους καθώς αναζητούν απεγνωσμένα ένα υποκατάστατο της μητρικής αγάπης. Αποζητούν κυρίως μια οικογενειακή εστία, τη θαλπωρή της, την αγάπη. Η σκηνοθεσία εισβάλλει μέσα στο σύμπαν αυτών των κοριτσιών καταγράφει την κρυφή αγωνία τους, την κρυφή τους απελπισία. Οι συνειρμοί είναι προφανείς: η ταινία. Ponette του Jacques Doillon.

Sold Out. Ανακοίνωση στην είσοδο ενός κινηματογράφου. Τα εισιτήρια για τα ελληνικά ντοκιμαντέρ. Καπετάν Κεμάλ, ο σύντροφος του Φώτου Λαμπρινού και Bells, Threads & Miracles της Μαριάννας Οικονόμου έχουν εξαντληθεί. Ένας τούρκος καπετάνιος του Δημοκρατικού Στρατού στον Εμφύλιο. Μουσουλμάνοι προσκυνητές στη Μονή του Αγίου Γεωργίου Κουδουνά στη νήσο Πρίγκηπο, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη. Επαναληπτικές προβολές προγραμματίστηκαν.

Tokyo Sonata. Στην πιο «ρεαλιστική» και «κοινωνική» ταινία της καριέρας του ο ιάπωνας Kiyoshi Kurosawa τοποθετεί στο κέντρο της μια οικογένεια. Η διάλυση της μοιάζει αναπόφευκτη λόγω των εξωτερικών πιέσεων που δέχεται. Έλλειψη συνεκτικών δεσμών και απουσία ενός ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ των μελών της έχει ως συνέπεια την διάρρηξη του συνεκτικού της ιστού. Η σκηνοθεσία συνδιαλέγεται με τα τεκταινόμενα στο κοινωνικό τοπίο (την οικονομική κρίση) αποδίδοντας παράλληλα τις ευθύνες και στους ήρωες της.

The Chaser. Δείγμα του μεταμοντέρνου θρίλερ που ο Quentin Tarantino για πρώτη φορά μας σύστησε στο Pulp Fiction. Διάχυτο από σαρκασμό και ειρωνεία το κορεάτικο φιλμ του Na Hong-jin καθηλώνει τον θεατή του. Ένας ψυχοπαθής serial killer που δολοφονεί call girls, ένας πρώην αστυνομικός νυν νταβατζής που προσπαθεί να μάθε τι απέγιναν τα κορίτσια του, μια νεαρή πόρνη που ξαφνικά βρίσκεται φυλακισμένη σ’ ένα υπόγειο, η μικρή της κόρη… Το χολιγουντιανό remake ετοιμάζεται.

La Teta Asustada (Το γάλα της θλίψης, η ελληνική μετάφραση ). Η εφηβεία που τελειώνει. Το τραύμα του παρελθόντος που ρίχνει βαριά τη σκιά του. Ο τρόμος, ο φόβος, το πένθος, η θλίψη και η μελαγχολία. Η νεαρή ηρωίδα της ταινίας –την υποδύεται η εξαιρετική Magaly Solier- με το πρόσωπο της ανέκφραστο σαν μια νεκρική μάσκα ψυλλαφεί, αναζητώντας μια διέξοδο, ένα δρόμο στη ζωή προς την σωματική της ενηλικίωση, την ελευθερία. «Μια ταινία για την ανεξιχνίαστη, βίαιη, προσωπική και συλλογική μνήμη», δηλώνει η περουβιανή Claudia Llosa σκηνοθέτις της ταινίας. Η σκηνοθεσία βυθίζει τον θεατή σ’ ένα μαγικό- υπερρεαλιστικό σύμπαν όπου το μόνο κινηματογραφικό αντίστοιχο είναι οι ταινίες της μεξικάνικης περιόδου του Bunuel. Βραβείο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Δημήτρης Μπάμπας