b_505X0_505X0_16777215_00_images_1920_undine.jpg

Undine, Christian Petzold
Η Undine (Paula Beer) είναι ιστορικός και εργάζεται ως ξεναγός στο Βερολίνο. Έχει ένα μικρό διαμέρισμα στην Alexanderplatz, μεταπτυχιακό στην ιστορία, και μία σύμβαση εργασίας ως ελεύθερη επαγγελματίας. Γνωρίζει τα πάντα για το Humboldt Forum και κάνει τις σωστές ενδυματολογικές επιλογές. Τη διαπνέει μία ανέμελη γοητεία  και ο τρόπος με τον οποίο μεταδίδει τις γνώσεις της για μια πόλη που χτίστηκε πάνω σε βάλτο, δεν είναι μόνο επαγγελματική αλλά και χαριτωμένη. Πίσω ωστόσο από τη σύγχρονη εικόνα της κρύβεται ένας παλιός μύθος: αν αγαπημένος της την προδώσει, θα πρέπει να τον σκοτώσει και να επιστρέψει στο νερό από το οποίο προήλθε. Έτσι, όταν ο εραστής της Johannes την αφήνει για μια άλλη γυναίκα, η Undine θεωρεί ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Μέχρι τη στιγμή που θα την παρασύρει ένας  απρόσμενος έρωτας, αυτή τη φορά για τον  Christoff (Franz Rogowski), έναν δύτη. Μια νέα αγάπη γεννιέται, χαρούμενη και αθώα, γεμάτη περιέργεια αλλά και εμπιστοσύνη. Ο Christoph ωστόσο έχει αρχίσει να διαισθάνεται ότι η Undine προσπαθεί να ξεφύγει από κάτι. Είναι η στιγμή που η ηρωίδα πρέπει να αντιμετωπίσει την κατάρα της μια για πάντα, για να μη χάσει αυτή την αγάπη.
Ο Christian Petzold ανασκευάζει το μύθο των Νηρηίδων, των μυστηριωδών υδάτινων πνευμάτων, αποδίδοντας τον με το δικό του οραματικό τρόπο, σαν ένα μοντέρνο παραμύθι σε μία σύγχρονη απογοητευτική πραγματικότητα. Κινήσεις καθημερινές, ακριβείς χειρονομίες συνδυάζονται με το φανταστικό και υπερρεαλιστικό. Η ιστορία μιας αγάπης μεταξύ ζωής και θανάτου, που δίνεται με έξοχο και αβίαστο τρόπο.
Ο σκηνοθέτης δηλώνει σχετικά: “ Ω άνθρωποι! Ω τέρατα! Έτσι ξεκινάει το αφήγημα “Η Undine φεύγει” της αυστριακής ποιήτριας Ingeborg Bachmann. Η Undine είναι η προδομένη γυναίκα των υδάτων. Σύμφωνα με το μύθο ζει σε μια λίμνη στο δάσος. Ένας άντρας απελπισμένος από έρωτα, που τρέφει έναν τρελό αλλά ανεκπλήρωτο πόθο για μια γυναίκα, μπορεί να μπει στο δάσος, να πάει στις όχθες της λίμνης και να φωνάξει το όνομά της. Κι αυτή θα έρθει και θα τον αγαπήσει. Η αγάπη τους είναι ένα συμβόλαιο που δεν γίνεται να καταπατηθεί. Σε αντίθετη περίπτωση ο άντρας πρέπει να πεθάνει...Η δική μας Undine είναι ιστορικός στο Βερολίνο και οδηγός σε ξεναγήσεις που οργανώνει το κρατίδιο του Βερολίνου με θέμα την αστική ανάπτυξη. Έχει μόλις προδοθεί και εγκαταλειφθεί από κάποιον  ονόματι Johannes. Σύμφωνα με το μύθο θα έπρεπε να πάρει εκδίκηση και να σκοτώσει τον άπιστο εραστή της. Αλλά η Define αψηφά το μύθο. Δε θέλει να παραδοθεί στην κατάρα και να επιστρέψει στη λίμνη του δάσους. Δε θέλει να φύγει. Θέλει να αγαπήσει. Συναντάει κάποιον άλλον. Και είναι αυτή η ιστορία αγάπης την οποία αφηγείται η ταινία."
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1920_all-the-dead.jpg
Todos os Mortos/ All the Dead Ones, Caetano Gotardo & Marco Dutra
1899, Βραζιλία. Η δουλεία έχει καταργηθεί πρόσφατα.Μετά το θάνατο της τελευταίας τους οικιακής βοηθού οι τρεις γυναίκες της οικογένειας Soares αισθάνονται χαμένες στην ταχέως αναπτυσσόμενη πόλη του Σάο Πάολο. Η οικογένεια που κάποτε κατείχε φυτείες καφέ, βρίσκεται τώρα στο χείλος της καταστροφής και αγωνίζεται να προσαρμοστεί στις νέες εποχές. Την ίδια στιγμή τα μέλη της οικογένειας Nascimento, που δούλευαν ως δούλοι στα αγροκτήματα των Soares, αισθάνονται έρμαια της τύχης μέσα σε μια κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει θέση για τους μαύρους που απελευθερώθηκαν.
Με μια καλαίσθητη σκηνοθεσία οι Caetano Gotardo και Marco Dutra σκιαγραφούν τις αντίθετες προσωπικότητες του γυναικείου κυρίως πληθυσμού, ενώ οι άντρες, που δεν είναι πλέον οι κουβαλητές, περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Από την ηλικιωμένη που είναι συνηθισμένη να την υπηρετούν και δεν αντιλαμβάνεται τον αναχρονιστικό τρόπο σκέψης της ως τη μοναχή που δοκιμάζεται από βλάσφημους πειρασμούς, κι από την πιανίστρια που βασανίζεται από το σκοτεινό παρελθόν της κοινότητάς της ως την πρώην σκλάβα που η ευστροφία της και και η δύναμή της την οδηγούν σε μια καλύτερη ζωή, όλες αυτές οι συναρπαστικές γυναίκες είναι μεν εκτός τόπου αλλά από την άλλη και πυλώνες ενός έθνους σε εξέλιξη.

(πηγή κατάλογος Φεστιβάλ Βερολίνου, σημειώσεις για την παραγωγή, επιμέλεια Π.)