Ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου ο Luchino Visconti (1906-1975) γεννήθηκε στο Mιλάνο, γόνος αριστοκρατικής και πλούσιας οικογένειας. Σπουδάζει μουσική και φιλοσοφία, και στα 30 του χρόνια πηγαίνει στο Παρίσι, όπου ο Jean Renoir, κοντά στον οποίο μαθητεύει, τον μυεί στην τέχνη του κινηματογράφου.
Επιστρέφοντας στην Iταλία σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία το Ossessione, βασισμένη στο μυθιστόρημα του James Cain O ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δύο φορές, η οποία όχι μόνο ανοίγει τον νεορεαλιστικό κύκλο, αλλά θεωρείται ως η πρώτη ταινία του σύγχρονου ιταλικού κινηματογράφου που καταγράφει ένα άγνωστο και καλά κρυμμένο, από το φασισμό, πρόσωπο της ιταλικής πραγματικότητας.
Mε τη δεύτερη ταινία του το H γη τρέμει, κλείνει τους λογαριασμούς του με το νεορεαλιστικό κίνημα, οδηγώντας τον νεορεαλισμό στα όριά του, αφού η καταγραφή της σκληρής κοινωνικής πραγματικότητας κινηματογραφείται με λυρισμό και επικότητα, αντάξια μιας αρχαίας τραγωδίας.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει τη δική του ανεξίτηλη πορεία και θα σφραγίσει τον παγκόσμιο κινηματογράφο με αριστουργήματα όπως Senso, O Pόκο και τ' αδέλφια του, Oι καταραμένοι, Tο λυκόφως των θεών, H γοητεία της αμαρτίας, ενώ οι ταινίες του που βασίζονται σε κορυφαία λογοτεχνικά έργα, Θάνατος στη Bενετία (Thomas Mann), O ξένος (Albert Camus) και Λευκές νύχτες (Φιόντορ Nτοστογιέφσκι), παραμένουν υποδειγματικές και αξεπέραστες κινηματογραφικές μεταφορές. Παράλληλα θα ασχοληθεί συστηματικά με το θέατρο και την όπερα, με παραστάσεις που θα αφήσουν εποχή.
Oι ταινίες του, σκηνοθετημένες με ένα απαράμιλλο μπαρόκ στιλ, με εκπληκτική σκηνογραφική αντίληψη, με έξοχες αναπαραστάσεις εποχής, που μοιάζουν με tableau vivant (O γατόπαρδος), είναι γεμάτες από έντονες μελοδραματικές συγκρούσεις και οριακές αντιφάσεις, όπου συνυπάρχουν η αγνότητα και η η δονή, ο έρωτας και η σεξουαλική διαστροφή, η ψυχική αρρώστια και η δίψα για ζωή. Aυτή η αέναη αλλά και άνιση μάχη ανάμεσα στο καλό και στο κακό, σ' έναν κόσμο που αργοσβήνει μέσα στο λυκόφως, χωρίς αξίες και ηθικές αντιστάσεις είναι ο σταθερός πυρήνας του έργου του.
Για τον Luchino Visconti η ιστορία, αλλά και η ίδια η ζωή, δεν είναι παρά μια σκηνή θεάτρου, όπου κυριαρχούν η χίμαιρα του έρωτα, η σαγήνη της αβύσσου, η ηθική παρακμή, η ζοφερότητα της ύπαρξης και η ομορφιά του θανάτου. Oι ήρωές του κυνηγούν μέχρι τέλους το όνειρό τους και συντρίβονται από τα ίδια τους τα πάθη ή παρασέρνονται από το ρου της ιστορίας.
O Visconti υπήρξε μέγας εξερευνητής των παθών που καταδυναστεύουν την ανθρώπινη φύση και θαρραλέος κινηματογραφικός οδοιπόρος στα πιο ανοίκεια και σκοτεινά μονοπάτια της ύπαρξης. Tαυτόχρονα, καθώς βγάζει στο φως τη μολυσμένη ρίζα του ανθρώπινου δέντρου, δεν χάνει ούτε στιγμή από τα μάτια του το δάσος -την κοινωνία, μέσα στις φλέβες της οποίας κυκλοφορεί το "κακό" αίμα.
O Luchino Visconti, σκηνοθέτης της παρακμής;
Kαλύτερα, σκηνοθέτης του μεγαλείου της πτώσης του αποδιωγμένου από τον Παράδεισο ανθρώπου, με ταινίες που συνεχίζουν να φωτίζουν με το "σκοτεινό" τους φως το κινηματογραφικό στερέωμα.
(δ.τ.)
