(Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία)
της Laura Poitras
(κριτική: Μαρία Γαβαλά)

Η δύναμη του ντοκιμαντέρ και η εμβέλεια του ντιρέκτ. «All the Beauty and the Bloodshed-Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία», 2022, της Laura Poitras.
    [Το «Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία» είναι αμερικανικό ντοκιμαντέρ του 2022, σε σκηνοθεσία της Λόρα Πόιτρας. Αναφέρεται στη ζωή της Αμερικανίδας φωτογράφου Ναν Γκόλντιν και καταγράφει τον αγώνα της ενάντια στην οικογένεια Σάκλερ, παραγωγούς οξυκωδόνης, και την ευθύνη της για την κρίση των οπιοειδών στις ΗΠΑ – αυτά τα ενημερωτικά.]
      Βγαίνοντας από την προβολή της ταινίας, στον σχεδόν άδειο κινηματογράφο Ιντεάλ, υπήρχε κάτι που δεν με άφηνε σε ησυχία. Κανονικά θα έπρεπε να είμαι θλιμμένη και θυμωμένη με όσα μου είχε δείξει en direct  -στην κυριολεξία- η πολύ σημαντική Αμερικανίδα  κινηματογραφίστρια και παραγωγός ντοκιμαντέρ.
       Ωστόσο, αυτό που ένιωθα, κυρίως, ήταν μια βαθιά ικανοποίηση, επειδή όλη αυτή η θύελλα συναισθημάτων εξαιτίας της αποκάλυψης μιας παρόμοιας τραγωδίας (τόσο της υπόθεσης των εξαρτημένων ατόμων από τα οπιοειδή, όσο και της ιστορίας του οικογενειακού/προσωπικού δράματος της ίδιας της Ναν Γκόλντιν), σιγά σιγά καταλάγιαζε, επιτρέποντάς μου να σκεφτώ σε βάθος το μέγεθος του όλου ζητήματος και να το συζητήσω, επί μακρόν. Τι σημαίνει εθισμός σε οπιοειδή, αλλά και τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει το εξής: γιατί κάποιος στρέφεται στα οπιοειδή και γίνεται όμηρός τους; Είναι πολύ δυνατή η ντιρέκτ μαρτυρία της ιστορίας των δύο αδελφών Γκόλντιν (της Ναν και της Μπάρμπαρα), δύο νεαρών κοριτσιών, θυγατέρων γονέων παντελώς ανίκανων και ακατάλληλων να φέρουν στον κόσμο παιδιά. Ενός ζεύγους που δεν έχει άλλη βούληση πέρα από πώς θα ξεφορτωθεί τους δύο ξεχωριστούς/ ιδιαίτερους καρπούς του σεξουαλικού τους συναπαντήματος. Η μεν Μπάρμπαρα είναι ανυποχώρητη λεσβία, η δε Ναν ασυμβίβαστη καλλιτεχνική φύση. Ό,τι ακριβώς χρειάζεται ώστε δύο χαρισματικά πλάσματα να εξοριστούν από την γονεϊκή φωλιά και την πατρική εστία, ως ενοχλητικά απολύματα. Στο πυρ το εξώτερον. Εν προκειμένω, σε ιδρύματα/οικοτροφεία ή σε ανάδοχες οικογένειες. Και η μεν Μπάρμπαρα καταλήγει να ξαπλώσει στις ράγες ενός τραίνου και να βγει «λιώμα», η δε Ναν, διά πυρός και σιδήρου, να γίνει διάσημη φωτογράφος αξιοποιώντας πλήρως το ταλέντο της. Μέσω των φωτογραφιών που τραβούσε δεξιά-αριστερά, μία δραστηριότητα-σωσίβιο προκειμένου να μην τη ρουφήξει το άπληστο τέρας της μητροπολιτικής δυστοπικής καθημερινότητας, κατάφερε να διασωθεί από τα οπιούχα (πόσο όμως; κάτι που δεν γίνεται ευκρινές), και να γίνει ακτιβίστρια, μια ηγέτις κινήματος εναντίον της φρίκης της διάδοσης των φονικών ανακουφιστικών του πόνου δηλητηρίων. Ποιο είναι το σύνθημα; Έξω τα δηλητήρια, όχι μόνο από τους περιώνυμους οίκους της Τέχνης, με τη μορφή χορηγιών από τους φαρμακοβιομήχανους για να βουλώνονται στόματα και να τυφλώνονται μάτια, αλλά γενικώς από τη ζωή και τη μοίρα των ανθρώπων. Κάθε δυναμική ακτιβίστικη ενέργεια έχει τα θετικά αποτελέσματά της, ενίοτε ανατρεπτικά μιας κατάστασης, όπως άλλωστε ανατρεπτική είναι και η δύναμη του ντοκιμαντέρ, σαν μια άλλη όψη του κινηματογράφου. Η ολοκληρωμένη λύση όμως του γρίφου ή η οριστική έξοδος από τον λαβύρινθο; Θέματα που συμπεριλαμβάνονται στον κυκεώνα των αποριών και της γενικότερης αμηχανίας ή απαισιοδοξίας μας, ως θεατών. Η κάμερα της Laura Poitras όντως  έχει τη δύναμη να καταγράψει τόσο τα τραύματα, όσο και τους μαχητικούς αγώνες, κάτι που ενδεχομένως αποτελεί το ήμισυ του παντός. Από κει και πέρα…Η άβυσσος ή απλώς το άγνωστο…

(πρώτη δημοσίευση στο Facebook)