Κύκνειο άσμα του σκηνοθέτή της, του Ζιβογίν Πάβλοβιτς (Zivojin Pavlovic) (είχε προβληθεί ένα μικρό αφιέρωμα στο έργο του στο 38ο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης),  η ταινία Država mrtvih/ The State of the Dead διήνυσε μια μακρά διαδρομή.
Η παραγωγή της ξεκίνησε το 1997 -και ήταν ο απροσδόκητος θάνατος του δημιουργού της, το 1998, που ανέστειλε την ολοκλήρωση της. Η αφήγηση της ταινίας έχει ως κεντρικό χαρακτήρα έναν Σλοβένο στρατιωτικό, τον Janez Kranjec. Η αποχώρηση της Σλοβενίας από την Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία, τον οδηγεί στην απροσδόκητη απόφαση να εγκαταλείψει τη γενέθλια χώρα και να εγκατασταθεί στο Βελιγράδι, μαζί με την γυναίκα του και τα παιδιά του (τον 20χρονο γιο του και τις δίδυμες κόρες). Εκεί αργότερα θα συναντήσει και τη μεγαλύτερη κόρη του η οποία είναι έγκυος και παντρεμένη μ' ένα Σέρβο στρατιωτικό, ο οποίος πολεμά στο μέτωπο της Βοσνίας. Η ξαφνική συνταξιοδότηση του ήρωα, θα ανατρέψει τις ισορροπίες. Οι σχέσεις με την οικογένεια του θα διαταραχθούν και ο ίδιος θα βρεθεί αντιμέτωπος με ανυπέρβλητα οικογενειακά προβλήματα. Η κατάληξη του κεντρικού χαρακτήρα, ως θυρωρός σ' ένα εστιατόριο φορώντας τη φανταχτερή στολή, μοιάζει να υπογραμμίζει την κάθοδο του ήρωα στην κοινωνική ιεραρχία, αλλά και την ηθική έκπτωση μίας ολόκληρης χώρας.
Μπροστά στη μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπισε η γενέθλια χώρα του, ο Ζιβογίν Πάβλοβιτς στέκεται με το πάθος που τον διέκρινε σ' όλη τη διαδρομή της ζωής του, ενώ παράλληλα διατηρεί, σε χαλεπούς καιρούς, αναλλοίωτο το σκηνοθετικό του ύφος. Ασυμβίβαστος, αιχμηρός και οξύς μεταφέρει τις συγκρούσεις από το κοινωνικό πεδίο, στο εσωτερικό του ήρωα και το στενό του περιβάλλον του, κοιτώντας καταπρόσωπο και χωρίς ωραιοποιήσεις, την ηθική παρακμή και την πορεία μίας ολόκληρης κοινωνίας προς την καταστροφή…
Ο Dinko Tucachovic ανέλαβε την ευθύνη για την ολοκλήρωση του μοντάζ και την διαμόρφωση της τελικής εκδοχής. Η ταινία προγραμματίστηκε να κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ της Βενετίας (2000), στα πλαίσια ενός τιμητικού αφιερώματος στην μνήμη του δημιουργού της Ζιβογίν Πάβλοβιτς και αργότερα θα προβαλλόταν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (2000).
Όμως η προβολή της ακυρώθηκε. Ο λόγος; Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Φεστιβάλ Βενετίας, η τελική κόπια παρουσίαζε κάποιες μικρές, αλλά σημαντικές αλλαγές. Πολιτικές αιχμές απαλείφθηκαν και το τέλος της ταινίας άλλαξε. Οι υπεύθυνοι; Μάλλον ιθύνοντες του καθεστώτος Μιλόσεβιτς. Άλλωστε εκείνη την περίοδο -τέλη του καλοκαιριού- το καθεστώς Μιλόσεβιτς βρισκόταν υπό πίεση και η επέμβαση -στο έργο ενός μονίμως ενοχλητικού, σκηνοθέτη- έδειχνε σύμφωνη με τη λογική της εξουσίας. Ήταν η πτώση του Μιλόσεβιτς και η άνοδος στην εξουσία του Κοστούνιτσα που απελευθέρωσε την ταινία από τα δεσμά της.

Δ.Μ.