Iδιωτική προβολή. Η ουσιαστική διαφορά του τρόπου θέασης μιας κινηματογραφικής ταινίας σε ιδιωτική (κατ’ οίκον) και δημόσια (στην αίθουσα) προβολή, δεν είναι τόσο ζήτημα τεχνικών προδιαγραφών, όπως προσπαθούν να μας πείσουν όσοι πωλούν τα hi-tech προϊόντα του Home cinema, αλλά ζήτημα (κοινωνικών) συνθηκών θέασης και κατ' επέκταση αισθητικών επιλογών. Σίγουρα κάποιες ταινίες «μεγάλων διαστάσεων», όπως ο Τιτανικός, το Master and Commander ή και Το λιβάδι που δακρύζει, χάνουν προβαλλόμενες στην κατ’ οίκον (ακόμη και τη διευρυμένη μέσω προτζέκτορα ) οθόνη. Όμως με πολλές άλλες, όπως ας πούμε με το Ψάχνοντας τον Νέμο, Χαμένοι στη μετάφραση, Goodbye Lenin και Οξυγόνο, το πρόβλημα προσαρμογής δεν «φαίνεται» (τόσο σημαντικό), καθώς δεν είναι το «μέγεθος» αυτό που μετράει. Αυτό που μετράει είναι οι συνθήκες θέασης κάθε φορά, που καθορίζουν και την επιλογή των ταινιών. Όπως εκείνο το κορίτσι, περίπου 13 χρονών, που άκουσα να λέει με τσιριχτό ενθουσιασμό στο κινητό, μέσα σ’ ένα video club: «Έχω νέα, πανευτυχισμένα νέα, μ’ ακούς; Οι γονείς μου έφυγαν για το Σαββατοκύριακο. Ναι, θα είμαστε μόνοι. Θα διαλέξω εγώ μερικές ταινίες, διάλεξε κι εσύ. Θα περάσουμε και γαμώ». Μετά έκλεισε το κινητό και βλέποντας ανοίκιαστο το Οξυγόνο σχολίασε πάλι μεγαλόφωνα: «Αυτό, λένε, είναι καλό. Αλλά δεν γουστάρω να δω ελληνική ταινία». Και ύστερα, βλέποντας Το σπίτι με τα 1000 πτώματα νοικιασμένο, φώναξε με θεατρινίστικη απελπισία: «Γαμώτο, αυτό ήθελα να δω».
Άλλη φάση. Είναι προφανές ότι για τις γενιές που μεγάλωσαν (με το πρώτο τους το γάλα) «παρκαρισμένες» μπροστά σε μια ανοιχτή τηλεόραση, χαζεύοντας στην αρχή ό,τι να ‘ναι, βλέποντας μετά παιδικές σειρές και αργότερα τις πρώτες τους ταινίες σε αναπαραγωγή (παίζοντας ενδιάμεσα και playstation), η κατ’ οίκον προβολή δεν αποτελεί ένα υποκατάστατο της δημόσιας προβολής στη μεγάλη οθόνη της σκοτεινής αίθουσας, αλλά «άλλη φάση». Όπου στη μία σου προσφέρονται πολλαπλές δυνατότητες παρέμβασης και επιλογής: πότε και ποια ταινία θα δεις, αν θα τη νοικιάσεις ή θα την αγοράσεις, πόσες φορές θα τη δεις και πώς θα τη δεις, αν θα διακόψεις την προβολή της, αν θα τρέξεις ή θα πηδήξεις μια σκηνή που βαριέσαι, αν θα επαναφέρεις μια σκηνή που σου άρεσε για να την ξαναδείς κ.ο.κ. Ενώ στην άλλη (φάση ) σου προσφέρεται η ευκαιρία να δεις την πιο must ταινία της κινηματογραφικής επικαιρότητας και να «μπεις βαθιά» μέσα στον κόσμο της (αν το επιθυμείς) μέσα από το τελετουργικό και τις οργανωμένες συνθήκες γι’ αυτόν το σκοπό, που επικρατούν στην αίθουσα.
Μόνοι στο σπίτι. Είναι πάντα ωραίο να βγαίνεις από το σπίτι και να βλέπεις με παρέα (αναμενόμενες) ταινίες στις αίθουσες. Αλλά θα πρέπει να έχεις παρέες και διαθέσιμο χρόνο στο πρόγραμμά σου για αυτό και να έχουν κι οι άλλοι και να συμπίπτουν οι διαθέσεις σας, όπως και τα γούστα σας ως προς την επιλογή, προϋποθέσεις απλές (μέχρι χθες) που γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να συνδυαστούν σ’ ένα σύγχρονο τρόπο ζωής. Έτσι το μέλλον του σινεμά διαφαίνεται προορισμένο τελικά για μια κατ’ οίκον θέαση κυρίως. Δεν είναι μακριά ο καιρός που θα μπορεί να παραγγέλνει κανείς τις ταινίες που θέλει να δει, μέσω internet και σε on line σύνδεση με οποιαδήποτε οθόνη του σπιτιού του, με άριστες τεχνικές προδιαγραφές προβολής, τις οποίες θα χρεώνεται μέσω του τηλεφωνικού του λογαριασμού. Για να μπορεί να τις βλέπει όποτε και όπως «γουστάρει» μόνος στο σπίτι ή και ταυτόχρονα με άλλους μόνους στο σπίτι (τους) ανταλλάσσοντας με email εντυπώσεις. Άλλη φάση κι αυτή!

Σωτήρης Ζήκος