Στην Έκθεση του νέου Κινηματογράφου που έγινε στην Ανκόνα εξετάστηκε κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης, η «περίπτωση της Γουώνερ Μπρος» και παρουσιάστηκαν 29 ταινίες, από τις σπάνιες της δεκαετίας του ’30, της εταιρείας αυτής.-
Γράφει στη Ρεπούμπλικα ο Αλμπέρτο Φαρασίνο.

Το 1903, ο γέρο-Γουώρνερ ξαναδοκίμασε την τύχη του με ένα από εκείνα τα μαγαζάκια που άρχισαν να εμφανίζονται σιγά-σιγά σε όλη την Αμερική, όπου ο καθένας μπορούσε να δει με λίγα λεφτά τις φιγούρες που κινούνταν και που μερικοί τις ονόμαζαν κινηματογράφο. Ο Τζάκ, ένας από τους 12 γιους του, που είχε ωραία φωνή, κρατούσε τους πελάτες με τραγούδια, ενώ ο χειριστής άλλαζε την ταινία. Λίγο αργότερα ο Τζάκ και άλλα τρία αδέλφια, ο Χάρυ, ο Άλμπερτ και ο Σάμ, αποφάσισαν ότι αυτή ήταν μια καλή δουλειά και ανασκουμπώθηκαν για να παράγουν αυτοί οι ίδιοι τις ταινίες.
Γεννιόταν έτσι ένα από τα σημαντικά και δημοφιλή χολιγουντιανά στούντιο, η εταιρεία «Γουώρνερ Μπράδερς»/ Warner brothers. Το δίχως άλλο ήταν το πιο πρωτότυπο στούντιο, εξ αιτίας των επιλογών που έκανε στις παραγωγές, στην εσωτερική οργάνωση της δουλειάς και εξ αιτίας του σωστού και δραστήριου τρόπου διαχείρισης. Εάν πρέπει κανείς να αναφερθεί στο στυλ ενός οίκου παραγωγής ταινιών, για την Γουώρνερ Μπρος, θα πρέπει σίγουρα να ξεκινήσει από την δουλειά που έκαναν τα τέσσερα αδέλφια της Γουώρνερ ανάμεσα στο ’20 και το ’30. Με αυτήν την χρονική περίοδο ασχολείται και ή έκθεση του Νέου Κινηματογράφου που με έδρα την Ανκόνα ασχολείται με αφιερώματα και συνέδρια ιστορικής έρευνας.
Αφιερώματα, διαλέξεις και δημοσιεύσεις φέτος έχουν το θέμα «Το στούντιο –σύστεμ: Ή περίπτωση της Γουώρνερ Μπρος». Πρόκειται για μια συνάντηση με ειδικευμένους μελετητές, σχεδόν όλοι είναι αμερικανικής καταγωγής, κατά την διάρκεια της οποίας θα προβληθούν 29 ταινίες με το σήμα της Γουώρνερ Μπρος, που έχουν επιλεγεί ανάμεσα από τις πιο σπάνιες παραγωγές της δεκαετίας του ’30. Πράγματι εάν τις προηγούμενες δεκαετίες η Γουώρνερ είχε μια διακριτική παρουσία στον χώρο των παραγωγών και είχε αναπτυχθεί και ταυτιστεί σιγά-σιγά με την «Φέρστ Νάσιοναλ» και την «Βίταγκραφ», είναι κυρίως το ’30 που βρήκε την πλήρη άνθηση της και το απόγειο της δραστηριότητας της και είχε μεγαλύτερη επιτυχία ακόμα και από εκείνες τις εταιρείες που διέθεταν περισσότερο κεφάλαιο και στυλ από ότι αυτή, όπως ή Μέτρο και η Παραμάουντ.
Ο λόγος είναι απλός και γνωστός. Η Γουώρνερ ήταν η εταιρεία που είχε δείξει εμπιστοσύνη στις ομιλούντες ταινίες και ακριβώς χάρη σε αυτές σώθηκε όταν είχε καταστραφεί σχεδόν από την κουρσάρικη ταχτική του Άντολφ Ζούκορ της Παραμάουντ, που είχε κλέψει από την Γουώρνερ σχεδόν όλους τους κινηματογράφους του κυκλώματος. Έτσι, ενώ οι άλλοι πολεμούσαν να βρουν εναλλακτικές λύσεις για τις ομιλούσες ταινίες, η Γουώρνερ που είχε ήδη προβλέψει πριν από οποιονδήποτε άλλο να κάνει τις εγκαταστάσεις της, μπορούσε να προγραμματίζει σοβαρές και επικερδείς παραγωγές.
Μεγάλα μιούζικαλ, με την σκηνοθεσία των Μέρβιν Λερού και Λόιντ Μπέηκον και με χορογραφίες του Μπάσμπρι Μπέρκλεϋ καθώς και ταινίες «βγαλμένες από την πρώτη σελίδα των εφημερίδων» όπως είναι ο γκαγκστερισμός, οι φυλακές και τα κοινωνικά προβλήματα αποτέλεσαν τα συστατικά της επιτυχίας της. Αργότερα θα κινηθεί σε θέματα όπως η περιπέτεια, ο πόλεμος, το φιλμ-νουάρ και θα χρησιμοποιήσει ηθοποιούς όπως οι: Ε. Τζ. Ρόμπινσον, Τζέημς Κάγκνει, Έρολ Φλίν, Πώλ Μιούνι, Χάμφρευ Μπόγκαρτ. Από την Γουώρνερ χρησιμοποιήθηκαν λίγες γυναίκες, αλλά ήταν από εκείνες που δεν το βάζουν κάτω, όπως η Μπέττυ Ντέηβς.
Αλλά εάν η Γουώρνερ είναί η εταιρεία που επέζησαν κατά τον καλύτερο τρόπο στα χρόνια της μεγάλης κρίσης είναί επειδή από πάντα ήταν καλά προετοιμασμένη. Οι Γουώρνερ ήταν άνθρωποι που στα νιάτα τους ήταν φτωχοί και που ήταν συνηθισμένοι να πουλούν σε άλλους φτωχούς, ήξεραν να σφίγγουν το ζωνάρι και κυρίως να κάνουν τους άλλους να το σφίγγουν. Στα στούντιο του Μπάρμπανκ, και όχι στο Χόλλιγουντ αλλά σε μια σχετική απόσταση, όπου τα εδάφη στοίχιζαν λιγότερο, δούλευαν πολύ και σκληρά. Οι ηθοποιοί «ξεζουμίζονται» στη κυριολεξία και το χαμηλό κοστολόγιο καταλήγει να είναι συνώνυμο με την Γουώρνερ. Οι ταινίες διαρκούν όσο το δυνατό λιγότερο, τα μοντάζ γίνονται στο άψε-σβήσε και ο φωτισμός είναι σκληρός χωρίς αποχρώσεις και χωρίς καμιά προσπάθεια βελτίωσης. Αυτό που σήμερα ονομάζουμε το «ξερό» αμερικάνικο στυλ, αποτελεί κατά μεγάλο μέρος ανακάλυψη της Γουώρνερ.
Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι τεχνικοί της εταιρείας είναι από τους πιο περιζήτητους του κυκλώματος, όπως ο υπεύθυνος μοντάζ Ράλφ Ντάουσον (τρία Όσκαρ), οι κάμεραμεν Γκαετάνο «Τόνυ» Γκαούντιο, που ανακάλυψε την «αμερικάνικη νύχτα» και Σόλ Πόλιτο. Η Γουώρνερ είναι μια εταιρεία μεταναστών και πολύ συχνά προέρχεται από το εξωτερικό ακόμα και οι σκηνοθέτες της, όπως Μαίκλ Κέρτις και Γουιλιαμ Ντιτέρλ.
Αλλά πριν από τους σκηνοθέτες σε εκείνο που ονομάζεται στούντιο-σύστεμ μεγαλύτερη αξία έχουν οι παραγωγοί και εκείνοι της Γουώρνερ είναι ο Ντάρυλ Ζάνουκ, που ήταν σεναριογράφος με πολλά ψευδώνυμα και μεγάλος μαέστρος στο πέρασμα από τον βουβό στο ομιλούντα και ο Χάλ Γουώλις, που είναι γνωστός για τη συμμετοχή του σε πολλά από τα πιο διάσημα μιούζικαλ και γκανγκστερικές ταινίες. Αλλά ακόμα πιο πάνω από τους παραγωγούς υπάρχουν τα τέσσερα αδέλφια: Ο Χάρυ, πρόεδρος και διοικητικός νους της επιχείρησης, ο Σάμ εκτελεστής των παραγωγών, ο Άλμπερτ διαχειριστής και ο Τζάκ υπεύθυνος παραγωγής. Ο Τζάκ είναι εκείνος που θα μείνει στην θέση του περισσότερο από όλους, μέχρι το ’60, όταν η Γουώρνερ θα πουληθεί στην Σέβεν Άρτς και αργότερα, το 1969 στην Κίνευ, που μετέτρεψε την εταιρεία σε «Γουώρνερ Κομιουνικαίησονς». Τώρα τα δικαιώματα των ταινιών Γουώρνερ της δεκαετίας του ’30 ανήκουν στην Γιουνάιτεντ Άρτιστς. Τα δύο στούντιο της βρίσκονται κάτω από την εκμετάλλευση των πολυεθνικών και των μεγάλων χρηματοδοτών. Το έμβλημα της Γουώρνερ Μπρος υπάρχει ακόμα, αλλά εάν σήμερα βλέπουμε μια ταινία της Γουώρνερ με όλα τα χαρακτηριστικά της Γουώρνερ, θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι πρόκειται για μια μίμηση.

(η ελληνική μετάφραση του άρθρου του Alberto Farassino από την εφημερίδα La Repubblica, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Οδός Πανός τ. 10 Ιούλιος- Σεπτέμβριος 1983)