(μια παρουσίαση)

Πάντα πλούσιο στις επιλογές του το πρόγραμμα του 44ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, είναι ένας καθρέφτης του νέου σινέμα όπως διαμορφώνεται σήμερα. Σκηνοθέτες νέοι και παλαιότεροι, κινηματογραφίες άγνωστες   στο ελληνικό κοινό, δημιουργοί με πορεία χρόνων  και τέλος ο ετήσιος απολογισμός του ελληνικού σινεμά: σνιστούν όπως πάντα τους άξονες του συναρπαστιού προγράμματος.
Από το 1991, τη χρονιά που σηματοδοτεί τη διεθνοποίηση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κεντρικός του άξονας παραμένει το Διεθνές Πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα αυτό εντάσσονται το Διεθνές Διαγωνιστικό, με τις εντός και εκτός συναγωνισμού ταινίες, οι Ειδικές Προβολές και οι ταινίες Έναρξης και Λήξης. Το Διεθνές Διαγωνιστικό, ο πυρήνας του Φεστιβάλ, παρουσιάζει αποκλειστικά πρώτες και δεύτερες δημιουργίες σκηνοθετών από όλο τον κόσμο με στόχο τη δυναμική ανάδειξη και προώθηση νέων ταλέντων.
"Ανορθόδοξη και απρόβλεπτη είναι η φετινή κινηματογραφική χρονιά, κάτι που αντικατοπτρίζεται έντονα στη επιλογή που έγινε για το Διεθνές Πρόγραμμα. Ταινίες διαφορετικού, ακραίου θα λέγαμε, ύφους καταφτάνουν από κάθε πλευρά του κόσμου, καθιστώντας το έτος αυτό μια άκρως ενδιαφέρουσα και περιπετειώδη υπόθεση, ειδικά για το Διεθνές Διαγωνιστικό". Αυτά δηλώνει ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Δημόπουλος, για το πρόγραμμα που επιμελείται τα τελευταία δώδεκα χρόνια.
Για τις επόμενες μέρες, οι 14 ταινίες του Διαγωνιστικού τμήματος θα συναγωνιστούν για το Χρυσό και τον Αργυρό Αλέξανδρο, τα δύο μεγάλα βραβεία του Φεστιβάλ, που συνοδεύονται από τα χρηματικά έπαθλα των 37.000 και 22.000 Ευρώ αντιστοίχως, αλλά και για τα υπόλοιπα βραβεία που θα απονεμηθούν στην Τελετή Λήξης του 44ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Σάββατο 29 Νοεμβρίου στον κινηματογράφο ΟΛΥΜΠΙΟΝ, ώρα 21.30. Κριτές της βραδιάς αυτής είναι η επταμελής Διεθνής Κριτική Επιτροπή στην οποία προεδρεύει ο τιμώμενος από τη φετινή διοργάνωση με αφιέρωμα Γεωργιανός σκηνοθέτης Otar Iosseliani.
Τρεις ακόμα εκτός συναγωνισμού ταινίες ( EPΩTIKH ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ, Christoffer Boe, MNΗΜΕΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ, Bong Joon-ho, ΑΜΙΛΗΤΟ ΝΕΡΟ, Sabiha Sumar) και οι οχτώ Ειδικές Προβολές (A TALKING PICTURE, Manoel de Oliveira,  OI ΦEYΓATOI, Wang Xiaoshuai, ΚΑΛΗΜΕΡΑ, ΝΥΧΤΑ, Marco Bellocchio, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΖΙΛΙΕΝ, Jacques Rivette, TA KAΛYTEPA MAΣ NIATA, Marco Tullio Giordana, THE LAST LIFE IN THE UNIVERSE, Pen-ek Ratanaruang, ZATOICHI, O TEΛEYTAIOΣ ΣAMOYPAΪ, Takeshi Kitano, ΙΝ ΑΜΕRICA, Jim Sheridan, ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ, Gus Van Sant) συνθέτουν, μαζί με το Διαγωνιστικό τμήμα, το Διεθνές Πρόγραμμα του 44ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που φέτος χαρακτηρίζεται από το στοιχείο του ανορθόδοξου.
Αναλυτικά το προγραμμα του Φεστιβάλ αποτελείται και από τα παρακάτω τμήματα

EΛΛHNIKOΣ KIN/ΦOΣ 2003
Κάθε χρόνο, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προβάλλει την ετήσια ελληνική κινηματογραφική παραγωγή. Αυτό περιλαμβάνει τις ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, μεγάλου και μικρού μήκους, του κάθε έτους. Για το 2003, το 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης παρουσιάζει 23 ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, 5 ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους και 4 μικρού μήκους ταινίες.
Εντονη είναι φέτος η παρουσία νέων σκηνοθετών που φθάνουν στη Θεσσαλονίκη με τις πρώτες ή δεύτερες δημιουργίες τους.
Οι ελληνικές ταινίες που προβάλλονται στο 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι ταυτόχρονα υποψήφιες για τα Κρατικά Βραβεία Κινηματογράφικής Ποιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, που φέτος θα αποδωθούν την Κυριακή 30 Νοεμβρίου, ώρα 21.00, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Η τελετή απονομής θα μεταδοθεί ζωντάνα από την ΕΤ-1.
Οι ταινίες είναι:
1. Kalabush, Αδωνις Φλωρίδης, Θεόδωρος Νικολαΐδης, (2002)
2. Κλαις;, Αλέξανδρος Βούλγαρης, (2003)
3. Κόκκινη Πέμπτη, Χρίστος Σιοπαχάς, (2003)
4. Μεταμφιεσμένη γυναίκα, Κώστας Αριστόπουλος, (2003)
5. Μην περνάς, ανάβει κόκκινο, Ισαβέλλα Μαυράκη, (2003)
6. Οι γενναίοι της Σαμοθράκης, Σταμάτης Τσαρουχάς, (2003)
7. Οι Θεατρίνες, Παναγιώτης Πορτοκαλάκης, (2003)
8. Oξυγόνο, Μιχάλης Pέππας - Θανάσης Παπαθανασίου, (2003)
9. Βαρέα ανθυγιεινά, Αντώνης Παπαδόπουλος, (2003)
10. Ένα τραγούδι δε φτάνει, Ελισάβετ Χρονοπούλου, (2003)
11. Γαμήλια νάρκη, Δημήτρης Ινδαρές, (2003)
12. Μάτια από νύχτα, Περικλής Χούρσογλου, (2003)
13. Μια υπέροχη μέρα, Ντίνος Μαυροειδής, (2003)
14. Να μ' αγαπάς, Ανδρέας Θωμόπουλος, (2003)
15. Ο χάρος βγήκε παγανιά, Αλέξανδρος Κολλάτος, (2003)
16. Όλο το βάρος του κόσμου, Θάνος Αναστόπουλος, (2003)
17. Όταν χορέψουμε μαζί?, Ανδριανός Γεωργαντάς, (2003)
18. Τρία πουλάκια κάθονται, Νικόλας Σπανός, (2003)
19. Η Λίζα και όλοι οι άλλοι, Νίκος Περάκης, (2002)
20. Σπιρτόκουτο, Γιάννης Οικονομίδης, (2003)
21. Η τρίτη νύχτα, Δημήτρης Παναγιωτάτος, (2002)
22. Στο χάνι, Γιώργος Μπακόλας, (2003)
23. Πολίτικη Kουζίνα, Tάσος Mπουλμέτης, (2000)

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ
Oι ταινίες που συμμετέχουν είναι εξής:
1. Η ΑΝNΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ, Celina Murga, (2003)
2. ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΙΑ ΜΑΣ, Siegrid Alnoy, (2003)
3. ΣXEΔON NEKPH, Barbara Albert, (2003)
4. TA ΑΝΘΡΩΠΑΚΙΑ, Nariman Turebayev, (2003)
5. EΘNOΣ ΧΩΡΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, Manish Jha, (2003)
6. ΤΟ ΔΩΡΟ, Michelangelo Frammartino, (2003)
7. ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΕΝΟ, Aleksej German Jr., (2003)
8. ΜΙΚΡΕΣ NΙΦΑΔΕΣ, Alireza Amini, (2003)
9. ΑΝΥΠΟΜΟΝΑ ΚΟΡΜΙΑ, Xavier Giannoli, (2003)
10. ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ, Benjamin Tucek, (2002)
11. ΠΡΙΝ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, Luis Fonseca, (2003)
12. THE BROWN BUNNY, Vincent Gallo, (2003)
13. ΓAMHΛIA NAPKH, Δημήτρης Iνδαρές, (2003)
14. ENA TPAΓOYΔI ΔEN ΦTANEI, Eλισάβετ Xρονοπούλου, (2003)

NEOI OPIZONTEΣ: ΔIEΘNHΣ EΠIΛOΓH
Όπως σημείωνει ο υπεύθυνος του προγράμματος Δημήτρης Eϊπίδης: "Στο φετινό πρόγραμμα των Nέων Oριζόντων φιγουράρουν, δίπλα στους καθιερωμένους πρωταγωνιστές τους, οι πρωτοεμφανιζόμεμοι δημιουργοί. Σκηνοθέτες όπως η Aυστριακή Ruth Mader του Αγώνας ζωής, ο Iσλανδός Dagur Kari του Noi Albinoi ή ο Pώσος Andrei Zvyagintsev του Η επιστροφή δεν έχουν υποτάξει ακόμα το ταλέντο τους σε όποια αισθητική ή κοινωνική φόρμα, αλλά το αφήνουν «έκθετο» στον καταιγισμό της δημιουργικής τους δύναμης. Ίσως για τον ίδιο λόγο ο ιρανικός κινηματογράφος καταφέρνει ακόμα να εκπροσωπείται επάξια στο πρόγραμμα των Nέων Oριζόντων. Oι ταινίες του Panahi, του Jalili και της Makhmalbaf αποδεικνύουν πως τόσο η παλιά όσο και η νέα γενιά του ιρανικού κινηματογράφου διατηρεί ακόμα το ιδιαίτερο και αυτόνομο κινηματογραφικό λεξιλόγιο που αυτός ο κινηματογράφος έφερε εκ πρώτης στο προσκήνιο. Ίσως, τέλος, αυτός να είναι ο λόγος για τον οποίο το φετινό πρόγραμμα απαρτίζεται στο μεγαλύτερο μέρος του από τη Διεθνή Eπιλογή, η οποία φέτος εκτοπίζει τα επιμέρους τμήματα που έχουν στο παρελθόν διανθίσει τους Nέους Oρίζοντες· γιατί έτσι (συγκεντρώνοντας δηλαδή τριάντα ταινίες από κάθε πλευρά του κόσμου, από κάθε κινηματογραφική, καλλιτεχνική και κοινωνική πραγματικότητα) αποδεικνύεται ότι, όσο δυσεύρετες κι αν είναι, οι ανεξάρτητες φωνές υπάρχουν Π και είναι δυνατές...
Επίσης το πρόγραμμα περιλαμβάνει αφιέρωμα στον SHINYA TSUKAMOTO, οποίος με  την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Τετσούο - Ο σιδερένιος άνθρωπος, έγινε αμέσως διεθνώς διάσημος ως ένας σκηνοθέτης με πρωτότυπο όραμα και απέκτησε τον τίτλο του καλτ δημιουργού. Επίσης ένα αφιέρωμα διοργανώνεται και για τον MICHAEL SNOW, ο οποίος από το Wavelength, την ταινία που τον καθιέρωσε το 1967 ως έναν μεγάλο σκηνοθέτη της αβάν-γκαρντ, μέχρι την πιο πρόσφατη μεγάλου μήκους ταινία του, Corpus Callosum, που χρειάστηκε δέκα χρόνια για να γίνει, συνεχίζει τη συναρπαστική και πολυ-επιστημονική έρευνά του, με το ίδιο, αμείωτο πάθος. O ίδιος ο Σνόου ομολογεί: «Tους πίνακές μου τους έχει κάνει σκηνοθέτης, τα γλυπτά μου μουσικός, τις ταινίες μου ζωγράφος, τη μουσική μου σκηνοθέτης, τους πίνακές μου γλύπτης, τα γλυπτά μου σκηνοθέτης, τις ταινίες μου μουσικός, τη μουσική μου γλύπτης... και καμιά φορά δουλεύουν όλοι μαζί»

Αφιέρωμα στον κινηματογράφο της κεντρικής Ασίας
Καζακστάν, Κιργκιστάν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν... Οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης στις στέπες της κεντρικής Ασίας συνθέτουν το ανεξερεύνητο κινηματογραφικό θησαυροφυλάκιο στο οποίο αφιερώνει το 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μια γενναία μερίδα του φετινού του προγράμματος.
Με 27 ταινίες μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης, μεγάλου και μικρού μήκους, των τελευταίων δέκα χρόνων, το αναδρομικό αφιέρωμα στον κινηματογράφο της κεντρικής Ασίας ανακαλύπτει και παρουσιάζει τα νέα αστέρια του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Ματιές στα Βαλκάνια
Νέες τάσεις, νέους προβληματισμούς, νέα πρόσωπα -ηθοποιούς και σκηνοθέτες- παρουσιάζει και φέτος το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια. 13 ταινίες, όπου συναντάμε ένα βραβείο του Φεστιβάλ Καννών και πολλά άλλα σε μικρότερα αλλά εξίσου σημαντικά φεστιβάλ.
Αναλυτικά θα προβληθούν οι εξής ταινίες: από την Ρουμανία η μικρού μήκους "C" Block Story (Cristian Nemescu) μια ερωτική ιστορία που διαδραματίζεται σ' ένα ασανσέρ, και οι μεγάλου μήκους Rage (Radu Mundean) μια περιπέτεια καταδίωξης και Niki & Flo (Lucian Pintilie) με την συνάντηση δύο αταίριαστων προσώπων. Από την Σλοβενία το Spare Parts (Damjan Kozole) είναι μια απεικόνιση του κυνικού κόσμου των λαθρεμπόρων. Από τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη έρχεται μια γλυκόπικρη κωμωδία για τις δυσκολίες της ειρήνης, το Fuse (Pjer Zalica). Από την Κροατία είναι το Fine Dead Girls (Dalibor Matanic), μια ταινία για τη μισαλλοδοξία και τον ρατσισμό. Από τη Σερβία και Μαυροβούνιο έχουμε την μεσαίου μήκους Casting (Goran Radovanovic) ένα ντοκιμαντέρ για τις κρυφές όψεις και τους σκοτεινούς πόθους μιας ολόκληρης χώρας, ενώ το The Professional (Dusan Kovacevic) είναι ένας απολογισμός μιας ταραχώδους πολιτικά δεκαετίας. Από τη Βουλγαρία έρχονται το Emigrants (Ludmil Todorov & Ivailo Hristov) ένα πορτρέτο για την σύγχυση των συναισθημάτων και το Under the Same Sky (Krassimir Krumov) μια ταινία για τις αγωνίες της εφηβείας και της μετανάστευσης. Από την Αλβανία η ταινία Letters in the Wind (Edmond Budina) είναι ένας πικρός απολογισμός για την μετανάστευση. Στο πρόγραμμα επίσης υπάρχει η πρώτη τουρκοκυπριακή ταινία το Mud (Dervis Zaim) μια τολμηρή και χωρίς εθνικιστικές προκαταλήψεις απεικόνιση των επιπτώσεων του πολέμου. Και τέλος υπάρχει η ταινία Uzak (Nuri Bilge Ceylan) μια γοητευτική, ποιητική περιπλάνηση στην χιονισμένη Κωνσταντινούπολη μέσα από τα μάτια ενός εσωτερικού μετανάστη, μια ταινία για την μοναξιά της ύπαρξης και την ψυχρότητα των αισθημάτων.

OTAR IOSSELIANI
Ο μεγάλος Γεωργιανός σκηνοθέτης, ένας μετρ του ευρωπαϊκού σινεμά, είναι το τιμώμενο πρόσωπο της 44ης διοργάνωσης. Μια πλήρης ρετροσπεκτίβα του έργου του, που μετράει 9 ταινίες μεγάλου μήκους, 4 μεσαίου και μικρού μήκους και 3 ντοκιμαντέρ, εκθέτει στην πληρότητά του το ειρωνικό, μινιμαλιστικό και στοχαστικό όραμα του σκηνοθέτη, που διατελεί επίσης Πρόεδρος της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής.

WONG KAR-WAI
Ενας από τους σπουδαιότερους και δημοφιλέστερους δημιουργούς του σύγχρονου ασιατικού σινεμά είναι ο Wong Kar-wai, ο μελαγχολικός στιλίστας που κέρδισε το παγκόσμιο κοινό με ταινίες του όπως το Chungking Express (1994) και την Ερωτική Επιθυμία (2000). Στο αφιέρωμα παρουσιάζεται το σύνολο του μέχρι τώρα έργου του, συμπεριλαμβανομένου και των ταινιών μικρού μήκους και διαφημιστικών σποτ που έχει γυρίσει στο παρελθόν.
Το αφιέρωμα συνοδεύεται επίσης από την έκθεση με έργα φωτο-κολλάζ του Christopher Doyle, διευθυντή φωτογραφίας και μόνιμου συνεργάτη του Wong Kar-wai. Θέμα τους αποτελούν τα γυρίσματα και τα πρόσωπα των ταινιών του σκηνοθέτη από το Χονγκ Κονγκ.

JOAO CESAR MONTEIRO
Ο Joao Cesar Monteiro, πέθανε πρόσφατα αφήνοντας πίσω του μια ξεχωριστή κινηματογραφική διαθήκη. Ανατρεπτικός, αστείος και σαρδόνιος, ο Monteiro γύρισε μόλις επτά ταινίες, με πιο δημοφιλή την Κωμωδία του Θεού (1995) και τελευταία το Vai e Vem (2003). Πέντε από αυτές επιλέγονται και προβάλλονται σε ένα αφιέρωμα στη μνήμη του «σάτυρου» του πορτογαλικού σινεμά.

NIKOΣ ΠANAΓIΩTOΠOYΛOΣ
Σπάνιο φαινόμενο στον ελληνικό κινηματογράφο, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος είναι από τους λίγους σκηνοθέτες που κατορθώνουν να μένουν πιστοί στο προσωπικό τους όραμα χωρίς να αποξενώνουν το κοινό. Στο δημιουργό των Tεμπέληδων της Εύφορης Κοιλάδας και του Αυτή η Νύχτα Μένει, στρέφεται το 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για να θαυμάσει τη σκηνοθετική του μαεστρία και το καυστικό του σχόλιο. Στο αφιέρωμα προβάλλεται το σύνολο του έργου του καθώς και αποσπάσματα από την τελευταία του ταινία, Delivery, που βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της παραγωγής.
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος θα τιμηθεί για το σύνολο του έργου του με το Χρυσό Αλέξανδρο.

CHRISTOPHER DOYLE: ΓIATI ΔEN EIMAI ZΩΓPAΦOΣ
Αγνωστη για το ευρύτερο κοινό είναι η εικαστική δουλειά του Christopher Doyle. Από τις αρχές της καριέρας του, ο Doyle κατασκευάζει περίτεχνα φωτό-κολλάζ, χρησιμοποιώντας υλικά συμβατικά, όπως φωτογραφίες και κείμενα, τα οποία συνδυάζει απρόβλεπτα με ευτελή και ανορθόδοξα υλικά όπως, για παράδειγμα, χειρουργικά γάντια και πλαστικές σακούλες. Όλα τα υλικά αυτά προέρχονται από τον τόπο εργασίας του, δηλαδή τα πλάττω των γυρισμάτων. Ετσι, φωτογραφίες των πρωταγωνιστών και αποσπάσματα σεναρίων σμίγουν με κολλητικές ταινίες και αποκόμματα περιοδικών. Τα έργα αυτά δεν αναφέρονται απλά στις ταινίες, που κατά καιρούς εργάζεται ο Doyle, αλλά διαμορφώνουν, κατά κάποιο τρόπο, το ιδιαίτερο και προσωπικό του ημερολόγιο. Είναι, με άλλα λόγια, αυτόνομα καλλιτεχνικά δημιουργήματα και για το λόγο αυτό έχουν εκτεθεί σε μεγάλες γκαλερί όλου του κόσμου.

(Πηγή: Δελτίο τύπου)