(μια παρουσίαση)

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το σημαντικότερο φεστιβάλ της χώρας και ένα από τα πιο σημαντικά στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, επιστρέφει. Εμμένοντας πάντοτε στο στόχο του να αναδεικνύει και να προτείνει στο  θεατή της Θεσσαλονίκης το πιο ζωντανό, ενδιαφέρον, καινοτόμο και ριζοσπαστικό σινεμά των καιρών μας , το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στην 45η διοργάνωση του επιστρέφει δυναμικά. 
Από τις 19 ως τις 28 Νοεμβρίου, στη Θεσσαλονίκη, οι φίλοι του κινηματογράφου θα βρούν μια επιλογή ταινιών που συνοψίζει με τον καλύτερο τρόπο το τι συνέβη στον κινηματογράφο το 2004. Τόσο οι ταινίες της τρέχουσας παραγωγής όσο και οι παλαιότερες -αυτές που προβάλλονται στο πλαίσιο των διαφόρων αφιερωμάτων- υποδεικνύουν ένα δρόμο για τον κινηματογράφο μακριά απο τις σειρήνες του Χόλιγουντ ή την χαώδη τηλεποτική ροή.
Η φετινή διοργάνωση περιλαμβάνει συνολικά 186 ταινίες, ταινίες -δημιουργίες σκηνοθετών από όλο τον κόσμο που διεκδικούν την προσοχή του θεατή για την ανησυχία του στοχασμού τους και την ευαισθησία του βλέμματος τους.  Ένα σύνολο εικόνων πολύμορφο και πολυποίλο και γι' αυτό εντέλει ενδιαφέρον.
Σχετικά με το φετινό πρόσωπο του  προγράμματος ο διευθυντής του Φεστιβάλ Μιχάλης Δημόπουλος δηλώνει: "Φέτος, ο θεματικός άξονας των επιλογών του διαγωνιστικού τμήματος είναι το ανθρώπινο τοπίο: ταινίες ανθρωποκεντρικές, αλλά και αποκεντρωμένες σε σχέση με τα επιβεβλημένα standards, πορτρέτα ανθρώπινα που αναδεικνύουν τον πολυκερματισμό και τη διάλυση των σύγχρονων κοινωνιών, πορτρέτα ανθρώπων που αναμετρώνται με τον πόλεμο, την οικονομική κρίση ή τον θρησκευτικό φανατισμό, που επιβιώνουν, αφομοιώνονται ή καταβαραθρώνονται. (...) στην πιο ώριμη και δημιουργική φάση της πορείας του, φιλοδοξεί πάντα να είναι η γέφυρα, ο τόπος συνάντησης με τα ριζοσπαστικά, εναλλακτικά, περίεργα και ανήσυχα κινηματογραφικά ρεύματα, και να καταγράψει εικόνες, πλευρές, ιδέες του νέου".

ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ
Το Διεθνές Διαγωνιστικό του 45ου Φεστιβάλ   λοιπόν, αποτελούν οι 12 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού -που θα διαγωνισθούν για τα βραβεία του Χρυσού και Αργυρού Αλέξανδρου-, καθώς και οι ταινίες Undertow του David Gordon Green και Dias de Santiago του Josue Mendez που προβάλλονται εκτός συναγωνισμού. Αυτές οι ταινίες είναι νέων σκηνοθετών, δηλαδή είναι οι πρώτες οι δεύτερές τους.
Σε ένα μικρό και σημαντικό συνδευτικό τμήμα θα βρούμε μια ανθολογία από οκτώ ταινίες που είναι "Οι πιο σημαντικές στιγμές της φετινής παραγωγής" καθώς και δύο ταινίες που συνθέτουν μια μικρή ενότητα με τον εύγλωττο τίτλο "Ιστορίες κρασιού και ανθρώπων".
Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε και τις ταινίες το Mar adentro (Η Θάλασσα μέσα του) του σκηνοθέτη των "Αλλων", Alejandro Amenabar, που ανοίγει φέτος το φεστιβάλ αλλά και το θεαματικό The House of Flying Daggers (Ιπτάμενα Στιλέτα) του Zhang Yimou, που το κλείνει.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Πλούσιo και πολυδιάστατo και φέτος το Παναρόμα -Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου είναι ένας απολογισμός της ελληνικής παραγωγής γι' όλο το 2004 αλλά και μια ευκαιρία για συγκρίσεις επανεκτιμήσεις.
Το φετινό πρόγραμμα των Ελληνικών Ταινιών στο 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνει δύο τμήματα:
α) Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και αποτελείται από είκοσι ταινίες μυθοπλασίας και τέσσερα ντοκιμαντέρ που θέτουν υποψηφιότητα για τα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας.
β) Ειδικές Προβολές. Αυτό το δεύτερο τμήμα περιλαμβάνει: 
Α) Τρεις ταινίες μυθοπλασίας -Το λιβάδι του δακρύζει, Delivery, Uncut Family- των οποίων οι σκηνοθέτες για δααφόρους λόγους δεν επιθυμούν να συμμετέχουν στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας.
Β) Μια ζώνη ειδικών προβολών υπό τον τίτλο Προσεχώς (από Δευτέρα ως Παρασκευή) κινηματογραφικών ταινιών που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της επεξεργασίας. Οι προβολές αυτές είναι μεταμεσονύκτιες και ανοικτές στο κοινό με διαπιστεύσεις και Σινεκάρτα (χωρίς εισιτήριο) και θα γίνονται στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη από βίντεο. Στις προβολές αυτές θα παρίσταται ο σκηνοθέτης και θα ακολουθεί συζήτηση με το κοινό για την εξέλιξη της δουλειάς τους.
Γ) Τέλος, με πρωτοβουλία της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών θα παρουσιαστεί μια ειδική ζώνη προβολών ανεξάρτητων ταινιών γυρισμένες σε ψηφιακό βίντεο υπό το γενικό τίτλο Ανοιχτή Οθόνη. Οι προβολές αυτές θα γίνουν στο Μουσείο Κινηματογράφου.

ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
Το προγράμμα των Νέων Οριζόντων είναι ένα ελκυστικό, αιρετικό και πάντα ενδιαφέρον: το τμήμα αυτό προσφέρει την ευκαιρία στον θεατή να γνωρίσει ταινίες και σκηνοθέτες που διακρίνονται για την αισθητική, θεμάτική  ή άλλη ιδιοτυπία τους.
Φέτος οι Νέοι Ορίζοντες περιέχουν ταινίες από όλο τον κόσμο στο τμήμα Διεθνής Επιλογή, ειδικά αφιερώματα σε χώρες όπως η Γαλλία και Ρωσσία, αλλά και μικρά αφιερώματα σε άγνωστους σκηνοθέτες όπως οι Hirokazu Kore Eda και Todd Solondz. Ανάμεσα στα πολλά ενδιαφέροντα πρόσωπα που κάνουν την εμφάνιση τους στο φετινό πρόγραμμα, φιγουράρουν ο παλιός γνώριμός του Φεστιβάλ, Peter Greenaway.

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Οι Ματιές στα Βαλκάνια, το μόνιμο τμήμα του Φεστιβάλ, που είναι αφιερωμένο εξ' ολοκλήρου στο βαλκανικό σινεμά και σε ταινίες που εστιάζουν στην τρέχουσα πραγματικότητα της περιοχή, γιορτάζουν φέτος τα 10 τους χρόνια. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1995 και εδώ παρουσίαζεται ο ετήσιος απολογισμός της χρονιάς για την κινηματογραφία από τις χώρες της Βαλκανικής.
Φέτος, η ενότητα περιλαμβάνει 10 ταινίες που συλλέχθηκαν απο τις χώρες των Βαλκανίων, μία εκ των οποίων προβάλλεται σε Ευρωπαϊκή Πρεμιέρα. Πρόκειται για το Mirage του Svetozar Ristovski από την ΠΓΔΜ, που έχει προβληθεί με επιτυχία στο Φεστιβάλ του Τορόντο. Ανάμεσα στις υπόλοιπες ταινίες της ενότητας, συναντάμε και μεγάλους δημιουργούς, όπως ο Τούρκος Zeki Demirkubuz.
Οι ταινίες που παρουσιάζονται, διερευνούν τα κοινά κοινωνικά προβλήματα που συνοδεύουν τη νέα μεταβατική περίοδο μετά την πτώση του κομμουνισμού (Νύχτα χωρίς φεγγάρι, Καλοκαίρι στη χρυσή κοιλάδα, Η εποχή των ψευδαισθήσεων, Ο Φαραώ), τα τραύματα του εμφυλίου πολέμου (Μάρτυρες) ή την πολιτική καταπίεση των μειονοτήτων κατά το πρόσφατο παρελθόν (Περιμένοντας τα σύννεφα), καθώς και τα οικουμενικά υπαρξιακά προβλήματα που συνδέονται με την ανθρώπινη φύση και την ενηλικίωση (Η Μίλα απ' τον Αρη, Όταν μεγαλώσω θα γίνω καγκουρό, Κάτω απ' το παράθυρό της) ή την προσωπική κρίση ενός σκηνοθέτη (Η αίθουσα αναμονής).

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ
Το αφιέρωμα σε μαι εθνική κινηματογραφία που παραδοσιακά συνοδεύει το πρόγραμμα του Φεστιβάλ αλλάζει προσανατολισμό:. Από την Κεντρική Ασία των περσινών Αστεριών της Στέππας λοιπόν, το 45ο Φεστιβάλ κατευθύνεται στην Νότια Αμερική και την Αργεντινή. Με τίτλο Ταινίες της εποχής μας: Ο Ανθός του Αργεντινού Σινεμά, η ενότητα αυτή περιλαμβάνει ταινίες από τη  όχι και τόσο άγνωστη και πάντα πολλά υποσχόμενη νέα γενιά Αργεντίνων σκηνοθετών. . Στο παρελθόν ένα ανάλογο αφιέρωμα  είχε πάλι διοργανωθεί. Έτσι γνωστά πρόσωπα απο το παρελθόν πρόσωπα στέλνουν πάλι στη Θεσσαλονίκη τις νέες τους δημιουργίες και αποδείκνύουν ότι αυτή η κινηματογραφία είναι πάντα ζωντανή και ακμαία. Το νέο τους ξεκίνημα έχει μια λαμπρή συνέχεια. Pablo Trapero, Lucrecia Martel, Anna Polliak, Lissandro Alonso και η νέα της συντροφιάς, Maria Victoria Menis, είναι οι πέντε νεαροί σκηνοθέτες που εκπροσωπούν τη χώρα τους στα μεγαλύτερα Φεστιβάλ της χώρας .

ΤΑ ΑΛΛΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Κατά παράδοση, τα Αφιερώματα της διοργάνωσης, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της δραστηριότητας της. Οπως πάντα λοιπόν, η φετινή ενότητα στρέφεται γι άλλη μια φορά στη διεξοδική παρουσίαση σημαντικών δημιουργών, των οποίων η δουλειά έχει διαδραματίσει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σημαντικό ρόλο στην πορεία της ιστορίας του σύγχρονου σινεμά. Οι μορφές που φιλοξενούνται φέτος είναι οι Abbas Kiarostami, Victor Erice, Kiyoshi Kurosawa, Κατερίνα Θωμαδάκη και Μαρία Kλωνάρη, Κώστας Σφήκας και Αλέξης Δαμιανός.
Ο Abbas Kiarostami από το Ιράν είναι ο σκηνοθέτης που έκανε τον κινηματογράφο της χώρας του γνωστό σε όλο τον κόσμο και του οποίου το όνομα έχει «ταυτιστεί» με τη διεθνή πορεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο δημιουργός της Γεύσης του Κερασιού, με την οποία κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες το 1997, θα εκπροσωπείται στη Θεσσαλονίκη με μια πλήρη αναδρομή στο έργο του, που μετράει 33 δημιουργίες και ξεκινάει από το 1970 και τις πρώτες του μικρού μήκους ταινίες, στέκεται στις άγνωστες τηλεοπτικές του δουλειές και τα ντοκιμαντέρ και φτάνει μέχρι σήμερα και το τελευταίο του φιλμ, Πέντε. Η ρετροσπεκτίβα θα συνοδεύεται από την έκδοση μονογραφίας και δύο εκθέσεις φωτογραφίας του γνωστού σκηνοθέτη.
Ο Victor Erice από την Ισπανία αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση σκηνοθέτη. Γεννημένος το 1940, ο Erice σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία το 1969, γίνεται γνωστός το 1973 με το αριστουργηματικό Πνεύμα το Μελισσιού και από τότε γυρίζει μόλις μια ταινία ανά δεκαετία. Το έργο του μετράει συνολικά 5 δημιουργίες, με τελευταία το σπονδυλωτό Ten Minutes Older: the trumpet που συνυπογράφει το 2002 με σκηνοθέτες όπως ο Werner Herzog, o Jim Jarmusch, o Spike Lee και ο Wim Wenders. Μια πλήρης αναδρομή στο έργο του Erice θα προβληθεί για πρώτη φορά στην ιστορία στο 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και θα συνοδεύεται επίσης από έκδοση μονογραφίας.
Σε αντίθεση με τον Erice, ο Ιάπωνας Kiyoshi Kurosawa από το 1983 μέχρι σήμερα έχει γυρίσει 23 ταινίες, κατακτώντας σταδιακά τον τίτλο του «Μαύρου Πρίγκιπα του γιαπωνέζικου νέου κύματος», τίτλος που υπογραμμίζει τον ρόλο του στην αναβίωση του ιαπωνικού θρίλερ. Ατμοσφαιρικός και βιρτουόζος, ο Kurosawa κινήθηκε για χρόνια στα περιθώρια του εμπορικού κινηματογράφου της χώρας του, ανάμεσα στο b-movie και την καλλιτεχνική δημιουργία, μέχρι να λάβει διεθνή αναγνώριση σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, όπως αυτά του Λοκάρνο και των Κανών. Το μεταφυσικό του θρίλερ δημιούργησε ολόκληρο ρεύμα στη χώρα του, με ταινίες όπως το Ring να φέρουν έντονες επιρροές από τον Kurosawa. Αγνωστός ακόμα στη χώρα μας, ο Kiyoshi Kurosawa θα παρουσιάσει μια ανθολογία με τις καλύτερες έξι ταινίες του, που θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Για πρώτη φορά  στην Ελλάδα παρουσιάζεται ένα αφιέρωμα στο καθαρά κινηματογραφικό έργο των Κατερίνας Θωμαδάκη και Μαρίας Κλωνάρη.
Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται δύο εξαιρετικές πειραματικές ταινίες, Selva (Σέλβα) και Chutes.Desert.Syn (Πτώσεις.Έρημος.Συν) από τη σειρά των «Πορτραίτων», που γυρίστηκαν στη δεκαετία του '80 σε Super-8 και πρόσφατα επιλέχθηκαν και συντηρήθηκαν με παραγωγή κόπιας 35mm από το Aρχείο Kινηματογράφου του Γαλλικού Kράτους. Στη Θεσσαλονίκη θα γίνει η παγκόσμια πρώτη προβλή τους σε 35mm.
Eπίσης θα προβληθούν τέσσερεις εικαστικές ταινίες video από τον "Kύκλο του ’γγελου", που αφήνουν να διαγραφεί η πορεία των δύο εικαστικών στη δεκαετία του '90 και μέχρι σήμερα.
Ταγμένος στον πειραματικό κινηματογράφο, ο Κώστας Σφήκας έχει γυρίσει εννέα ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας και συνεχίζει να δημιουργεί, αποτελώντας μια σταθερά εναλλακτική φωνή στο χώρο ελληνικού κινηματογράφου. Το 1961 σκηνοθετεί τα Εγκαίνια, μια μικρού μήκους ταινία και ξεκινάει την περιπέτεια του αυτοδίδακτου κινηματογραφιστή. Επτά χρόνια αργότερα σκηνοθετεί με τον Σταύρο Τορνέ το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ Θηραϊκός Ορθρος, που αγοράζεται αργότερα από το ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης. Η πλήρης αναδρομή του έργου του θα συνοδεύεται από έκδοση μονογραφίας.
Ο Αλέξης Δαμιανός δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Οι ταινίες του, τρεις στο σύνολό τους, διασχίζουν σχεδόν σαράντα χρόνια και σφραγίζουν ανεξίτηλα την πορεία του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Το τρίπτυχο του έργου του ξεκινά το 1966 με το Μέχρι το Πλοίο και μαζί του ξετυλίγεται η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Σταθμός στο 1971 και στην Ευδοκία, την καλύτερη, για πολλούς, ελληνική ταινία όλων των εποχών. Επόμενος σταθμός το 1995 και ο Ηνίοχος, η πιο πολυαναμενόμενη κινηματογραφική επιστροφή που γνώρισε το ελληνικό σινεμά. Σκληρή ποίηση, κοινωνική διείσδυση, ιστορικός προβληματισμός με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο χαρακτηρίζει το μοναδικό έργο του 83χρονου πια Αλέξη Δαμιανού.

ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Οι κεντρικές εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης πλαισιώνονται πάντα από Παράλληλες αλλά και Τιμητικές Εκδηλώσεις. Αξίζει λοιπόν να σημειωθεί τέλος, πως φέτος, μία έκθεση φωτογραφίας του Abbas Kiarostami και 3 master classes (Abbas Kiarostami, Victor Erice και Peter Greenaway) οργανώνουν το παράλληλο περιβάλλον της διοργάνωσης, ενώ οι τιμητικές εκδήλωσεις στους Ιάκωβο Καμπανέλλη, Μάνο Ζαχαρία και Isabelle Huppert συμπληρώνουν την εικόνά της.

(Πηγή: δελτίο τύπου )