b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_nocturama.jpg

Nocturama, Bernard Bonello
Αντανακλώντας τους ταραγμένους καιρούς της εποχής μας, η ταινία του Bernard Bonello είναι ένα ομαδικό πορτραίτο μιας παρέας νεαρών μηδενιστών.
Εξ' αρχής οι ρυθμοί είναι γρήγοροι: η κάμερα παρακολουθεί μια σειρά νεαρά πρόσωπα καθώς κινούνται στο μετρό. Μοιάζουν να μην γνωρίζονται μεταξύ τους, αλλά καθώς οι διαδρομές τους, άλλοτε τέμνονται και άλλοτε αποκλίνουν, γρήγορα γίνονται φανερές κάποιες συνδέσεις. Ωστόσο καθώς αυτή η παρακολούθηση συνεχίζεται, σιγά-σιγά αποκαλύπτεται που αποσκοπούν αυτές οι κινήσεις και οι διαδρομές μέσα στην πόλη: οι νεαροί προετοιμάζουν και εκτελούν μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων που σπέρνουν το χάος στη γαλλική πρωτεύουσα. Ως επινίκια της επιτυχίας τους αποφασίζουν να περάσουν το βράδυ σ' ένα εμπορικό κέντρο. Ωστόσο τα σχέδια τους δεν φαίνεται να υλοποιούνται όπως θα ήθελαν...
Η αφήγηση χωρίζεται σε δύο ευδιάκριτα μέρη. Το πρώτο μέρος αφορά τα των τρομοκρατικών επιθέσεων και διανθίζεται με μικρά φλάς-μπακ για το παρελθόν, με νύξεις σχετικά με την κοινωνική ή οικογενειακή τους προέλευση, γι' αυτή την ομάδα των νεαρών μηδενιστών. Ωστόσο οι γρήγοροι αφηγηματικοί ρυθμοί, το νευρώδες μοντάζ, η διαρκής κίνηση μέσα στον αστικό ιστό του Παρισιού και η απουσία του λόγου έρχεται σε ευθεία αντίθεση μ' ό,τι ακολουθεί στο δεύτερο μέρος. Η αφήγηση καθηλώνεται στο εσωτερικό του εμπορικού κέντρου, και εδώ η πληθώρα του λόγου αλλά και η απουσία της δράσης επιτρέπουν στο σκηνοθέτη να εστιάσει στα πρόσωπα των νεαρών ηρώων του: εδώ σχεδιάζονται τα πορτραίτα μιας απελπισμένης νεότητας . Αν και από την οπτική του σκηνοθέτη δεν απουσιάζει ένας τόνος κοινωνικής κριτικής -τα πρόσωπα αυτά μοιάζουν ως οργανικό μέρος της κοινωνίας της κατανάλωσης -ό,τι εισπράττει ο θεατής είναι ένα είδος σκοτεινού ρομαντισμού, ενός μηδενισμού που βρίσκεται πολύ κοντά στο έργο του δικού μας Νίκου Νικολαΐδη, ή των ταινιών του Κωνσταντίνου Γιάνναρη. Τα πρόσωπα αυτά εγκλωβισμένα μέσα στον αστικό ιστό και τις δομές της κατανάλωσης επιχειρούν μια ηρωική έξοδο, για να συντριβούν εντέλει ως ήρωες μιας τραγωδίας -προσωπικής αλλά και συλλογικής...
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_victoria.jpg
Victoria, Justine Triet
Αντιμέτωπη με το χάος και τη διάλυση στην ζωή της, η ηρωίδα σ' αυτήν την ρομαντική κωμωδία χρειάζεται ένα χέρι βοήθειας για να διαχειριστεί την πραγματικότητα που την καταπνίγει. Μητέρα δύο κοριτσιών, χωρισμένη, δικηγόρος του ποινικού δικαίου αντιμέτωπη με τα απρόοπτα που κρύβει η εξάσκηση του επαγγέλματος, και τέλος, χωρίς μόνιμη σχέση αναζητώντας ευκαιριακούς ερωτικούς συντρόφους στο διαδίκτυο, η Victoria ζει στα συντρίμμια της ζωής της. Η κατάσταση της θα επιδεινωθεί περαιτέρω, όταν θα της αφαιρεθεί η άδεια να δικηγορεί εξαιτίας κάποια δεοντολογικής παράβασης, αλλά και όταν ο πρώην της δημοσιεύσει σε βιβλίο της περιπέτειες της, ένα βιβλίο που μάλλον προσομοιάζει με λίβελλο. Μόνη όαση στην ζωή της ο Sam ένας πρώην πελάτης της, dealer ναρκωτικών που προσφέρεται να τη βοηθήσει.....
Ακολουθώντας τους κανόνες και τα αρχέτυπα μιας χολιγουντιανής κομεντί της κλασσικής εποχής, η σκηνοθέτις σχεδιάζει το πορτραίτο της κεντρικής ηρωίδας ως μιας γυναίκας της σύγχρονης εποχής, παραδομένη στους ξέφρενους ρυθμούς της. Η αναζήτηση της ισορροπίας, του αυθεντικού της προσώπου καθίσταται επιτακτική και όσο αυτό δεν επιτυγχάνεται η ηρωίδα είναι σε θέση ευάλωτη.
Είναι η ηθοποιός που υποδύεται τον κεντρικό ρόλο, η Virginie Efira (Elle), που αποδίδει την πολυδιάσπαση και τους πολλαπλούς ρόλους- μητέρα, επαγγελματίας γυναίκα- μ' ένα τόνο δραματικού. Για το κωμικό η σκηνοθέτις επαφίεται, ως συνήθως κυρίως στους άνδρες (όπως στον κατηγορούμενο που η ηρωίδα υπερασπίζεται) αλλά και στην πολυπλοκότητα των καταστάσεων(και κωμικότητα πολλές φορές...) που η γοητευτική και άκρως σεξουαλική ηρωίδα -μια ενσάρκωση του ιντερνετικού όρου Milf-ζει.
Είναι το αίτημα για απλότητα, για καθαρότητα, για διάλυση κάθε ασάφειας, για συναισθηματική επαφή, όπως αυτό διατυπώνεται από μια γυναικεία φωνή, που αναδύεται μέσα από το χιούμορ, αλλά και τις δραματικές καταστάσεις της αφήγησης...
 b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_le-parc.jpg
Le Parc, Damien Manivel
Μια συνάντηση στο πάρκο δύο νεαρών, ενός αγοριού και ενός κοριτσιού, από την οποία δεν απουσιάζουν οι ερωτικές συνδηλώσεις, θα πάρει μια απροσδόκητη τροπή.
Καλοκαίρι στο πάρκο. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι κάνουν βόλτες. Συζητήσεις για τις σπουδές, για τον Φρόιντ, για τους γονείς. Συναντήσεις και συζητήσεις με γειτόνισσες. Το αγόρι είναι ψηλό το κορίτσι κοντό. Η διαφορά στο ύψος, τόσο ασήμαντη. Ανταλλαγές βλεμμάτων και σιωπές γεμάτες νόημα. Η συναισθηματική οικειότητα που αναπτύσσεται είναι ραγδαία, και γρήγορα θα μετατραπεί σε σωματική. Και μετά οι κρυφές, σκοτεινές γωνίες του πάρκου. Το πρώτο φιλί. Η σωματική επαφή. Το άγγιγμα των σωμάτων.
Το πράσινο φύλλωμα των δένδρων. Ο γαλάζιος ουρανός, τα σχήματα των σύννεφων: ως αυτό το πάρκο να είναι ένας παράδεισος και οι δύο νέοι οι δύο πρωτόπλαστοι. Και μετά το αγόρι φεύγει και το κορίτσι μένει μόνο του στο πάρκο. Ο ήλιος πέφτει. Τα sms που ανταλλάσσονται. Το πρόσωπο της φωτίζεται από τις αντανακλάσεις του κινητού Ένα μήνυμα που έρχεται, η ανατροπή: η είσοδος στο πολύπλοκο τοπίο των σχέσεων. Και τώρα αυτές οι αναμονές και σιωπές που γίνονται δραματικές. Η κοπέλα αισθάνεται εξαπατημένη. Απογοητευμένη. Σκοτάδι….
Η ταινία έχει μια ισχυρή γυναικεία διάσταση /οπτική, αφού είναι το πρόσωπο της νεαρής κοπέλας (στο ρόλο η Naomie Vogt-Roby) που κυριαρχεί. Ο σκηνοθέτης την τοποθετεί, πέραν του φυσικού χώρου (δηλαδή το πάρκο) και στον εικονικό: ο χώρο των sms υπάρχει ως ένας τόπος της δραματουργίας. Και είναι σ’ αυτό το σημείο που η ταινία τέμνεται και χωρίζεται σε δύο μέρη. Αν ό,τι προηγήθηκε ήταν στιγματισμένο από τις ευδαιμονίες του έρωτα, και ό,τι ακολουθεί είναι βυθισμένο στις μελαγχολίες του.
Ένας φύλακας και η κοπέλα που περιπλανιέται μόνη το βράδυ στο πάρκο. Μια νέα οικειότητα που αναπτύσσεται και ο δραματικός χώρος του πάρκου, που τώρα με το σκοτάδι, μεταμορφώνεται και αποκτά μια σχεδόν ονειρική διάσταση. Ατμόσφαιρά από ένα γοτθικό παραμύθι, η ωραία και το τέρας, το όνειρο και η πραγματικότητα: όλα διαπλέκονται. Το ξημέρωμα θα φέρει και το τέλος του ονείρου ή του εφιάλτη, αν προτιμάτε…

Le Concours, Claire Simon
Μια εκ των έσω λεπτομερή καταγραφή της εξεταστικής διαδικασίας, το ντοκιμαντέρ της γαλλίδας δημιουργού (Gare du Nord) είναι παράλληλα και μια απεικόνιση των αγωνιών και των εντάσεων αυτής της διαδικασίας.
Οι εξετάσεις του τίτλου είναι οι εισαγωγικές εξετάσεις για την La Fémis, της πιο σημαντικής σχολής κινηματογράφου του γαλλικού εκπαιδευτικού συστήματος σχολή. Οι επιτυγχόντες ελάχιστοι, μόλις 40. Σύμφωνα με το μοντέλο του κριτικού των Cahiers du cinéma και θεωρητικού Alain Bergala, άλλοι επιλέγουν τους σπουδαστές και άλλοι τους διδάσκουν. Και γι' αυτό οι εξεταστές είναι πρόσωπα του χώρου: σκηνοθέτες, τεχνικοί, κριτικοί, προγραμματιστές.
 Η κάμερα σε θέση παρατηρεί εκ του μακρόθεν και καταγράφει με κάθε λεπτομέρεια τη διαδικασία. Ένα γεμάτο αμφιθέατρο, η προβολή ενός αποσπάσματος από ταινία - Penance του Kiyoshi Kurosawa-, συγγραφή ενός δοκιμίου. Η ομαδική συζήτηση για βαθμολόγηση. Οι διαφωνίες. Οι βαθμολογίες. Τα αποτελέσματα 1ης προκριματικής φάσης. Και στη συνέχεια η δεύτερη και τρίτη φάση με το τεχνικό μέρος και τις συνεντεύξεις των υποψηφίων . Τώρα υπάρχει η εξειδίκευση: Εξετάσεις για σκηνοθέτες, σεναριογράφους, σκηνογράφους..., ακόμα και για προγραμματιστές αιθουσών.
Μια αντιπαράθεση κυριαρχεί στις εικόνες του ντοκιμαντέρ: από τη μια πλευρά τα νεανικά και γεμάτα ελπίδες πρόσωπα των υποψηφίων και από την άλλη οι επαγγελματίες, μεταξύ των οποίων και η σκηνοθέτις Laetitia Masson. Οι συνεντεύξεις – ανακρίσεις, οι εξουθενωτικές συζητήσεις και οι διαφωνίες μεταξύ των εξεταστών, οι εντάσεις, η εκτόνωση της έντασης, οι αστεϊσμοί. Αυτές οι διαφωνίες μεταξύ των εξεταστών γίνονται συχνά το θέμα και τα πρόσωπα τους κυριαρχούν των αληθινών πρωταγωνιστών της ταινίας, των υποψηφίων. Και μετά η παύση: Η κάμερα βγαίνει από την αίθουσα και αποχωρεί πριν την τελική ψηφοφορία -συζήτηση των εξεταστών.
Ωστόσο είναι στο τέλος το βλέμμα όσων κοιτάζουν τα αποτελέσματα που εντυπώνεται στη μνήμη του θεατή και υπερκαλύπτει τα προηγούμενα: η αποτυχία και η επιτυχία. Η ομαδική φωτογραφία των επιτυγχόντων και των εξεταστών και οι ατομικές φωτογραφίες τους συνιστούν την κατάληξη της διαδικασίας.

Δημήτρης Μπάμπας