Wax and Feathers, Μάριος Λιζίδης
«Ο πατέρας πέθανε πριν 30 χρόνια, ωστόσο τον είδα ένα χρόνο πριν, στο όνειρό μου.» Την μακρά και επίπονη διαδικασία του πένθους, τα ίχνη της απώλειας που ποτέ δεν σβήνονται έχει στο κέντρο της η ταινία. Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί με τους τρόπους του πειραματικού σινεμά ένα εσωτερικό τοπίο συναισθημάτων. Εδώ η προσωπική και τραυματική απώλεια του γονιού είναι στο κέντρο –όχι όμως μόνο αυτή: οι λειτουργίες της μνήμης, του ονείρου, του σινεμά.
Θραύσματα εικόνων, μνήμες και όνειρα, το προσωπικό τραύμα και ο μύθος, του Δαίδαλου και του Ίκαρου, του πατέρα και του γιου Και ο χρόνος που σκεπάζει τις εικόνες και θάβει και εξαλείφει τις μνήμες. Τα ίχνη της παρουσίας που σβήνονται από τα αλλεπάλληλα κύματα του χρόνου. Σαν τις παλιές βιντεοκασέτες που εικόνες τους σιγά –σιγά διαλύονται από το πέρασμα του χρόνου...
Φιστίκια Αιγίνης (Α jar of nuts), Σάββας Σταύρου
Ένας μοναχικός σαραντάρης, ο Γιώργος (στο ρόλο ο εξαιρετικός Μάκης Παπαδημητρίου) έγκλειστος στο σπίτι του. Πενθεί τον τυχαίο θάνατο της μητέρας του, από ένα φιστίκι Αιγίνης. Μόνη του διέξοδος από το πένθος, να την ακολουθήσει και αυτός. Τα απονενοημένα διαβήματά του δεν τελεσφορούν: εμπόδια η ανικανότητά του, μια γειτόνισσα και η περιρρέουσα κοινωνική πραγματικότητα. Ωστόσο όταν βυθιστεί στην ανία και την απραξία, όταν δηλαδή αρχίσει να τρώει το ένα πίσω από το άλλο τα φιστίκια Αιγίνης, τότε η τύχη του θα του χαμογελάσει...
Έχοντας σαν πρώτη ύλη ένα διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη, ο σκηνοθέτης επιλέγει να χρωματίσει την ταινία με τους κωμικούς τόνους της ειρωνείας, παρά με τους σκοτεινούς που επιβάλλει η ίδια η ιστορία. Η φωνή του αφηγητή, τα σκιτσάκια που πάνω στην εικόνα επισημαίνουν αντικείμενα και πρόσωπα και υπογραμμίζουν καταστάσεις αποστασιοποιούν τον θεατή από την (σκοτεινή) πραγματικότητα του ήρωα. Όχι τελείως όμως. Το τέλος πικρό και σκληρό, μέσα στην ειρωνεία του, προσγειώνει απότομα τον θεατή στο έδαφος του πραγματικού.
Tropical Dreams, Βαγγελιώ Σουμέλη
Δεν υπάρχει κάτι τροπικό, ούτε πολύ περισσότερο ονειρικό σ’ αυτήν την μικρού μήκους ταινία. Μια κοπέλα εργάζεται φροντίζοντας μια ηλικιωμένη. Στο ρεπό της, κάθε Κυριακή συνδέεται μέσω Skype, με την οικογένεια της. Όμως ο χώρος μέσα στον οποίο διεξάγεται η επικοινωνία δεν είναι παρά ένα στούντιο, υπό τον τίτλο «Τροπικά όνειρα»...
Η ασάφεια ως προς τα τεκταινόμενα αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό της αφήγησης. Τίποτε δεν είναι καθαρό ως προς τον χαρακτήρα της ηρωίδας, ούτε σχετικά με τις πράξεις της. Μόνο σταδιακά αρχίζει να αποκαλύπτεται στα μάτια του θεατή η αλήθεια. Η σκηνοθέτις εστιάζει στην του ψέματος που σημαδεύει την ηρωίδα: αυτή άλλωστε είναι και η κορύφωση του δράματος. Ό,τι έχει σημασία εδώ είναι η απόκρυψη της αληθινής ζωής της ηρωίδας, συγκρότηση της μυθοπλασίας, που η ηρωίδα αφηγείται κάθε Κυριακή στους δικούς της.
Electric Swan/ Ηλεκτρικός Κύκνος, Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη
Εικόνες ενός home movie. Η γλώσσα που ακούγεται κινέζικα. Μια γλώσσα ακατάληπτη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, στους δυτικούς θεατές.
Ο τόπος είναι η Αργεντινή και ο χώρος που διαδραματίζεται η αφήγηση μια πολυκατοικία στην Avenida Libertador 2050. Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ο θυρωρός της πολυκατοικίας, μια φιγούρα βγαλμένη κατευθείαν από την ταινία Batalla en el Cielo (2005) του Carlos Reygadas. Ο ήρωας βιώνει με τρόπους ελάχιστα έκδηλους το σεξουαλικό του πόθο για μια νεαρή μαθήτρια που μένει στην πολυκατοικία. Όταν μια διαρροή νερού αρχίζει να υπονομεύει τις ασταθείς ισορροπίες της πολυκατοικίας –με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει και στις ταινίες του Tsai Ming-liang-, τότε ο ήρωας εκών – άκων θα προχωρήσει σε μια αποφασιστική κίνηση…
Ο χώρος της πολυκατοικίας ορίζεται με ένα αυστηρά ταξικό- ιεραρχικό τρόπο. Στο ισόγειο και στα υπόγειά της η εργατική τάξη και στα ρετιρέ η μεγαλοαστική. Όμως ό,τι υπονομεύει αυτή τη ταξική διαστρωμάτωση είναι ο σεξουαλικό πόθος… Και το νερό που διαβρώνει τα θεμέλια της. Μέσα από αυτή τη διάβρωση εισέρχονται τα στοιχεία του μαγικού και υπερφυσικού που διαταράσσουν τις οικειότητες που προκαλεί ο ρεαλισμός και προκαλούν το αίσθημα του ανοίκειου. Με τον ίδιο τρόπο που τα κινέζικα που ακούγονται στην αρχή, αμετάφραστα και χωρίς υπότιτλους, προκαλούν το αίσθημα του ανοίκειου στον κατά τύχη ακροατή τους. Όταν λοιπόν οι διάλογοι της αρχικής σκηνής επαναλαμβάνονται με υπότιτλους, τότε το αίσθημα του ανοίκειου έχει διαλυθεί: είναι ο μαγικός ρεαλισμός που έχει εγκαθιδρυθεί στις εικόνες της ταινίας…
Δημήτρης Μπάμπας
