vertov4.jpg

Το πραγματικό του όνομα ήταν Ντένις Αρκαντίεβιτς Κάουφμαν (Denis Arkadievich Kaufman). Γεννήθηκε το Μπιαλυστόκ (Białystok) της Πολωνίας το 1986 και πέθανε το 1954 στη Μόσχα.
Ο πατέρας του ήταν βιβλιοθηκάριος. Σπούδασε μουσική. Μετά πήγε στο Ινστιτιτούτο της Ψυχο-Νευρολογίας, μετά στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Το 1916 δούλεψε στο Πέτρογκραντ στο εργαστήρι της ακουστικής.
Σύντομα μετά την Επανάσταση προσχώρησε στην Επιτροπή Κινηματογραφίας στη Μόσχα. Δούλεψε στους μεσότιτλους και στο μοντάζ. Μοντάρησε κινηματογραφικό υλικό πάνω στην Επανάσταση και τον Εμφύλιο Πόλεμο. 1918-1919: κάτω από την εποπτεία του Λέβ Κουλέσοφ/ Lev Kuleshov δούλεψε στην Kino NedeIya την πρώτη Σοβιετική κινηματογραφική εφημερίδα, σε 43 αριθμούς. Έγινε ολοκληρωτικά υπεύθυνος γι’ αυτήν, οργάνωσε ομάδες κινηματογραφιστών που τους έστειλε σ’ όλη την Ρωσία, ταξίδεψε πολύ.
Το 1919 έκανε την πρώτη ταινία του μεγάλου μήκους Επέτειος της Επανάστασης. Από το 1920-21 έκανε τα πρώτα του πειράματα του με κινητά κινηματοργαγραφικά συνεργεία. 1922-25 έκανε την «Κίνο Πράβντα» (Kino-Pravda) κινηματογραφική εφημερίδα σε 23 αριθμούς, μερικοί αριθμοί εμφανίζονται με άλλους τίτλους. Στους συνεργάτες του συμπεριλαμβάνονταν ο αδελφός του οπερατέρ Μικαέλ Κάουφμαν (Mikhail Kaufman) που δούλεψε μαζί του σχεδόν σ’ όλες του τις ταινίες μέχρι το 1929. Συμπεριέλαβε τα πρώτα Σοβιετικά κινούμενα σχέδια. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους τίτλους.
vertov5.jpgΤο 1924 γύρισε το Κινηματογράφος- Μάτι (Kino-Glaz) πειραματικό ντοκυμαντέρ, σε σκηνοθεσία με τη γυναίκα του Ελιζοβέτα Σβίλοβα (Elizaveta Svilova.) που συνεργάστηκε στα σενάρια και στο μοντάζ πολλών ταινιών του και σκηνοθέτησε τον Άνθρωπο με την Κινηματογραφική Μηχανή (1922) και τις τελευταίες 2 ταινίες του (εκτός από τα επίκαιρα «Καθημερινά Νέα»).
Το 1926 έκανε δύο ταινίες για την Kultkino, που του ανατέθηκαν από οργανώσεις εκτός κινηματογραφικής βιομηχανίας. Για την ταινία Το ένα έκτο του κόσμου απαιτήθηκε ένας μεγάλος αριθμός από μετακινούμενους οπερατέρ. Την περίοδο 1928-30 δούλεψε για την VUFKU με βάση την Ουκρανία στις παραγωγές της συμπεριλαμβάνεται Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή, ταινία χωρίς τίτλους ή σχόλια. Το 1930 η ταινία του Ενθουσιασμός κατακρίθηκε αυστηρά στη Ρωσία. Το 1934 ερεύνησε 100.000 μέτρα φίλμ για την ταινία του Τρία τραγούδια για τον Λένιν. Μετά την οργάνωση εκ νέου της κινηματογραφικής βιομηχανίας, έμεινε σχεδόν άνεργος. Από το 1947-54 γύρισε επίκαιρα.
Ο Βερτώφ είναι ο ιδρυτής του Σοβιετικού- και θα μπορούσε να προσθέσει κανείς του παγκόσμιου ντοκυμαντέρ. Ήταν επικεφαλής μια ομάδας πειραματικών κινηματογραφιστών ντοκιμαντέρ που πήραν το όνομα Kinoki ή Kino-Ματία. Σαν στρατευμένος θεωρητικός ανήγγειλε την ανωτερότητα αυτού που τώρα λέγεται «κινηματογράφος-αλήθεια», η ζωή «εν των γενέσθαι». Παρ’ όλα αυτά σαν ένας παθιασμένος επαναστάτης ο Ντζίγκα Βερτώφ δεν μπόρεσε να μην επιβάλλει την προσωπικότητα του πάνω στο υλικό του, δίνοντας στα ντοκουμέντα του μια ασυνήθιστα εκφραστική και ζωογόνα δύναμη. Οι ταινίες του και τα θεωρητικά του κείμενα είχαν μια τεράστια και συνεχή επίδραση στον παγκόσμιο κινηματογάφο.
man2.jpgΟ Jay Leyda σημειώνει σχετικά στο βιβλίο του «Μια Ιστορία του Ρώσικου και Σοβιετικού Φιλμ»: «Η οπτική της μηχανής στον Κινηματογράφο-Μάτι ήταν ευκίνητη, εκπληκτική, αλλά ποτέ εκκεντρική. Τα πράγματα και οι πράξεις «συλλαμβάνονται» λιγότερο για χάρη της απλής σύλληψης και περισσότερο για την προσεχτική παρατήρηση τους. Στον Άνθρωπο με την κινηματογραφική μηχανή όλα τα θαυμάσια πράγματα που μπορούν να γίνουν από ένα φωτογράφο οπλισμένο με μια μηχανή Ντεμπρί ή μια μηχανή το χεριού κι από έναν μοτέρ οπλισμένο με την τόλμη του Βερτώφ- συνωθούνται σ’ αυτή την παραγεμισμένη ταινία που στο εξωτερικό αναγνωρίστηκε γι’ αυτό που πράγματι είναι, μια πρωτοποριακή ταινία, παρόλο που αποτελεί παραγωγή της ΒΟΥΦΚΟΥ (VUFKU), μιας κρατικής επιχείρησης.»

(δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Τσόντα τ. 11, Ιανουάριος – Ιούνιος 1983)