(ένα masterclass)

(…) Ο κινηματογράφος είναι το πιο αποκαλυπτικό μέσο που υπάρχει στο κόσμο. Μπορείς να δεις μέσα στην ίριδα του άλλου, να δεις πως κινείται, πως αναπνέει. Μαθαίνεις περισσότερα γι’ αυτόν απ’ ότι αυτός μπορεί να μάθει για τον ευατό του. (Ο κινηματογράφος) Είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικός ακόμα και όταν προσπαθείς να καλυφθείς.
(…) Κατά την άποψη μου ο νούμερο ένα καλλιτέχνης στον κινηματογράφο είναι ο σεναριογράφος γιατί όλα κυριολεκτικά ξεκινούν απ’ αυτόν. Οι ηθοποιοί έχουν ένα υπαινιγμό, μία ένδειξη, μια νύξη, ένα σενάριο γεμάτο από νύξεις. Έτσι αν έχεις το μεγάλο προνόμιο να διαθέτεις κάποιον που γράφει πολύ καλά μπορείς να αρχίσεις να ξεδιαλύνεις τα πράγματα στο μυαλό μου.
(…) Είναι όμως οι αντιθέσεις που σου προφέρουν ευκαιρίες και προκλήσεις. Σε εξαναγκάζουν να κινηθείς σε περιοχές που ίσως δεν θα πήγαινε το μυαλό σου διαφορετικά. Διαβάζω το σενάριο 10, 15 φορές και προσπαθώ να μην έχω καμιά άποψη. Ύστερα όλα αρχίζουν να βγαίνουν από μέσα σου. Αντίθετα απ’ ότι πιστεύουμε αυτοσχεδιασμός δεν σημαίνει να κάνεις κάτι παλιό. Πρέπει να δημιουργήσεις μια νέα κατάσταση.
(…) Θυμάμαι το παράδειγμα μιας σκηνή από το Love Streams στην οποία έπρεπε να κάνω το σύζυγο και τα παιδιά μου να γελάσουν. Πριν το γύρισμα ο John (Cassavetes) μου είπε ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρω γιατί δεν είχα καταλάβει τίποτα. Εκείνη τη στιγμή στη ταινία ένα ζευγάρι μόλις είχε χωρίσει, πως λοιπόν θα έκανες το σύζυγο και τη σύζυγο να γελάσουν; Μου έδωσε κάποιες ιδέες (τη μέρα του γυρίσματος) να χορεύω γύρω- γύρω, να πηδάω. Ήταν ακόμα πιο δύσκολο γιατί ο John δεν ήθελε να κάνει πρόβες. Γυρίσαμε τη σκηνή και κανένας δεν γέλασε. Του είπα: «Βλέπεις κανένας δεν γέλασε». Με ειρωνεύτηκε: «Είναι φυσικό: εγώ τους είπα να μην γελάσουν». Ήμουν έξω φρενών αλλά είχε δίκιο. Ο χαρακτήρας υποδυόμουν συνεχώς επιζητούσε την προσοχή. Και αυτό λειτούργησε τέλεια.
(…) Ο John (Cassavetes) ήταν πραγματικά ένας πολύ πετυχημένος ηθοποιός στη «ζωντανή» τηλεόραση. Άρχισε να γυρίζεις την ταινία Shadows (σ.τ.μ. πρώτη ταινία του John Cassavetes) ενώ εγώ έπαιζα στο θέατρο. Αυτός και οι άλλοι ηθοποιοί αυτοσχεδίαζαν και δημιουργούσαν τη δραματική πλοκή της ταινίας μέσα από τον αυτοσχεδιασμό. Άρχισε τότε να μιλά για τη ταινία μ’ ένα διαφορετικό τρόπο επειδή κανένας δεν ενδιαφέρονταν πραγματικά για τη ταινία.. Ο Ben (Gazzara) τη μισούσε, ο Peter (Falk) τη μισούσε, όλη τη μισούσαμε. Σαν ηθοποιός σε μια ταινία έχεις περιορισμούς που μπορείς να κινηθείς, πρέπει να κοιτάζεις και να ακολουθείς τα σημάδια στο πάτωμα. Οι περισσότεροι ηθοποιοί θέλουν να κινείσαι ακριβώς όπως το έχουν προσχεδιάσει. Ο John έλεγε «πήγαινε όπου θέλεις». Το άλλο που ο John έκανε ήταν να μην μας αφήνει να μιλάμε για το χαρακτήρα που υποδυόμασταν με τους άλλους ηθοποιούς. Αν ο John σε άκουγε να λες μια λέξη για το χαρακτήρα σου γινόταν έξω φρενών. Έλεγε «έγραψα το σενάριο, στο έδωσα σε σένα, το αποδέχτηκες και τώρα θα πρέπει να ξέρεις τα πάντα γι’ αυτό το χαρακτήρα από οποιοδήποτε άλλο».

(αποσπάσματα από το masterclass της Gena Rowlands στο φεστιβάλ Καννών 2006).