klein1.jpg

Ο William Klein/ Γουίλιαμ Κλάιν, γεννήθηκε το 1928 στην Αμερική σε μια οικογένεια Ούγγρων  μεταναστών. Άφησε τις ΗΠΑ σε ηλικία 18 ετών για να κάνει την στρατιωτική του θητεία στην κατεχόμενη Γερμανία.  Λίγο αργότερα βρίσκεται στο Παρίσι στο πλαίσιο ενός στρατιωτικού προγράμματος Γάλλο-Αμερικανικής φιλίας. Παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής στην Σορβόννη και στο εργαστήριο του Fernand Léger. Μάλιστα, την δεύτερη ημέρα του στο Παρίσι γνωρίζει την μελλοντική γυναίκα του Ζαν, η οποία θα είναι και η βασική συνεργάτιδά του στις ταινίες του, έως τον θάνατο της το 2005.
Η καλλιτεχνική πορεία του Klein ξεκίνησε από την ζωγραφική, πολύ σύντομα όμως, τον κέρδισε το πάθος του για την φωτογραφία.  Το 1954, ο Αλεξάντερ Λίμπερμαν, καλλιτεχνικός διευθυντής της Vogue την εποχή εκείνη, προσλαμβάνει τον Klein ως φωτογράφο μόδας. Με αμφιθυμία, αλλά και μια δόση ειρωνείας, ο Klein, ανατρέπει τις μέχρι τότε φωτογραφικές φόρμες που κυριαρχούσαν στον χώρο της μόδας. Εγκαταλείπει τα ντεφιλέ και τα στούντιο και βγάζει τα μοντέλα στους δρόμους. Οι φωτογραφίες του γίνονται διάσημες, το όνομά του κατοχυρώνει μια θέση ανάμεσα στους αναγνωρισμένους φωτογράφους παγκοσμίως, ωστόσο ο ίδιος ο Klein, επιθυμεί περισσότερα. Τόσο σε ότι αφορά την θεματολογία, όσο και τον τρόπο έκφρασης. Από τον φωτογραφικό φακό, ο Klein, περνά στον κινηματογραφικό. Κι έκτοτε, ισορροπεί ανάμεσα στα δυο είδη. 
klein2.jpgΠρωτοπόρος και πολιτικοποιημένος, με τον μοναδικό ανορθόδοξο τρόπο του, απαθανατίζει ή κινηματογραφεί θέματα της επικαιρότητας: τον πόλεμο του Βιετνάμ, τον ρατσισμό, τη διαφήμιση, τα reality shows, το rock and roll, τον Μάη του 68’, τα δημοφιλή σπορ (στις ταινίες του για τον Muhammad Ali  και το Roland Garos), αλλά και θρησκευτικά ζητήματα,  με την τελευταία του ταινία, Ο Μεσσίας σε μουσική του Handel, να αποτελεί ένα σουρεαλιστικό ορατόριο εκτελεσμένο από φυλακισμένους, ναρκομανείς, αστυνομικούς, κ.α.
Όπως δηλώνει, σε συνέντευξη τύπου κατά τη διάρκεια του 48ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, κάθε ταινία του «έχει ως σημείο εκκίνησης ένα θέμα που πρέπει να αναλυθεί. Στο Mr Freedom το 1967 ήταν μια εποχή που η Αμερική έκανε επέμβαση στο Βιετνάμ, όμως η γλώσσα της εξουσίας, του προέδρου, μιλούσε για τα γεγονότα και όχι τον πόλεμο. Όπως και σήμερα, ο Μπους για τον πόλεμο στο Ιράκ δεν χρησιμοποιεί τη λέξη «πόλεμος», αλλά σχέδιο εκδημοκρατισμού».
Στην ταινία Grands soirs & petits matins καταγράφεται ο Μάης του ’68. Από τις πρώτες συνεδριάσεις στη Σορβόννη μέχρι και την κατάληψη του θεάτρου «L’ Odeon», η κάμερα του William Klein μας μεταφέρει με μοναδικό τρόπο μέσα στην ατμόσφαιρα των δρόμων του Παρισιού και μας φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο με τους διαδηλωτές και τις ζυμώσεις ενός μήνα που για πολλούς άλλαξε τον κόσμο.
Το ντοκιμαντέρ του αμερικανού φωτογράφου δεν καταγράφει απλά τα γεγονότα αλλά δίνει την ατμόσφαιρα τόσο της σύγχυσης όσο και του ενθουσιασμού που κυριάρχησε τότε. Ο φακός του δημιουργού κινείται ανάμεσα στην τρυφερότητα και την ειρωνεία, συλλαμβάνοντας με αυθεντικό τρόπο την έκσταση εκείνων των ημερών. Όπως λέει ο ίδιος: «Ολοι ήθελαν να τους ακούσουν όλους».
klein3.jpgΟ Klein, ο οποίος δεν είχε ποτέ επίσημη φωτογραφική παιδεία, είναι φωτογράφος «δράσης». Χρησιμοποιεί την μηχανή σαν πινέλο, σαν όπλο, αποτυπώνει ενστικτωδώς τους ανθρώπους, το φως  και τις καταστάσεις στο δρόμο,  εν κινήσει, χωρίς να εστιάζει, εντάσσοντας το «φλου» στην αισθητική του, δημιουργώντας εικόνες μοναδικής έντασης, ασχήμιας, ομορφιάς και θορύβου, εικόνες ζωής. Μέσα από τις λήψεις και τις κινηματογραφικές ταινίες του ο Κλάιν στοχεύει σε ένα ρεαλισμό που πηγαίνει πολύ βαθύτερα από την απεικόνιση της πραγματικότητας. Καλλιτέχνης με κοινωνική συνείδηση, κατόρθωσε να ανατρέψει κάθε ασφαλή σύμβαση.
Ακολουθώντας το γνωστό λαϊκό ρητό, «ουδείς προφήτης στη χώρα του» ο Klein, έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Πρόσφατα μόνο έγινε αποδεκτός στην Αμερική, με την οποία διατηρεί μια σχέση αγάπης και μίσους.

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

Who are you Polly Maggoo? (Βραβείο Jean Vigo) (1965)
Mr. Freedom (1966)
Eldridge Cleaver Black Panther (1970)
Muhammad Ali the Greatest (1974)
Le Couple Témoin (1976)
Grands Soirs et Petits Matins (1978)
In and Out of Fashion (1993)
Le Messie (2000)

(πηγή δελτία τύπου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)