(αποσπάσματα από ένα εργαστήριο)

Η ΠΟΡΝΕΙΑ
Πρόκειται για ένα θέμα για το οποίο έχουν άποψη όλοι, αλλά λίγοι έχουν πάει στο χώρο εργασίας μιας πόρνης ή ακόμη κι αν πήγαν, δεν τον εξέλαβαν ως τέτοιο. Μπορεί να υφίσταται στιγματισμός των γυναικών και των πελατών, όμως η πορνεία υπάρχει για χιλιάδες χρόνια, ακόμη και αν καταστέλλεται, ακόμα και αν επισύρει ποινή θανάτου. Είναι γελοίο το ερώτημα αν ‘’θα έπρεπε να υπάρχει πορνεία σήμερα’’.
Όλοι με ρωτάνε ‘’για ποιο πράγμα είναι η ταινία σας; Για το εμπόριο λευκής σαρκός; Για την ηθική; Για το ‘’ναι ή όχι στην πορνεία;’’. Ουσιαστικά, δεν θέτω θέμα στην ταινία.

ΣΕΞ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Θέλησα να κάνω ένα θρησκευτικό ‘’τρίπτυχο’’ όπως οι πίνακες του Ιερώνυμου Μπος, με το βουδισμό στην αριστερή πλευρά, ας πούμε στην πλευρά του παραδείσου -  γιατί ίσως στο βουδισμό δεν έχουν τόσες ένοχες, γι’ αυτό κι απολαμβάνουν το σεξ- και τον καθολικισμό στη δεξιά, όπου το αίσθημα της ενοχής και ο φόβος του θανάτου είναι παρών στην ερωτική πράξη.

Ο ΧΩΡΟΣ
Ο χώρος μιλά από μόνος του, πριν πεις οτιδήποτε. Για παράδειγμα, στην Ταϊλάνδη οι πόρνες κάθονται μέσα σε ένα γυάλινο κλουβί και οι πελάτες τις επιλέγουν από εκεί. Στο Μπαγκλαντές, το πορνείο είναι σαν λαβύρινθος, γεμάτο διαδρόμους, και οι πόρτες κάθε δωματίου κρύβουν ελκυστικούς μικρόκοσμους. Στο Μεξικό, πάλι, οι άντρες περνούν πόρτα σε πόρτα μπροστά από το πορνείο με το αυτοκίνητο, παλιά μάλιστα το έκαναν έφιπποι. Μόλις βγει ο άντρας από το αμάξι, αλλάζουν τα πράγματα, όταν κλείσει η πόρτα του δωματίου, αλλάζει ξανά η σχέση ισχύος. Αυτό από μόνο του σου δίνει την κινηματογραφική δομή.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ
[Αφορμή για την ταινία Ο θάνατος του εργάτη ήταν ο χαρακτήρας του Αλεξέι Σταχάνοφ. Υπαρκτό πρόσωπο που έζησε την περίοδο του υπαρκτού σοσιαλισμού. Απο το όνομα του προήλθε ο όρος "σταχανοβισμός"] Σε αυτή την περίπτωση, η ιδεολογία δημιουργεί τον ήρωα και τον μετατρέπει σε σύμβολο της ΕΣΣΔ, ασκώντας συναισθηματική πίεση στους υπολοίπους, ως προς τους ρυθμούς εργασίας. Με ενδιέφερε να κάνω μια ταινία που να ωθήσει τους άλλους να καταλάβουν τι είναι βαριά εργασία, γι’ αυτό και η αναζήτησή μου άρχισε από το σημείο όπου δούλεψε ο άνθρωπος αυτός.
[Για την μια σεκάνς που δείχνει επί ένα 20λεπτο τη σφαγή των ζώων ] Το παράξενο είναι ότι κάποια στιγμή όλο αυτό το απωθητικό και αηδιαστικό στοιχείο, όλη αυτή τη βία γίνεται ομορφιά, αρκεί να μη μας φοβίσουν οι σκηνές. Είναι το σημείο όπου το σινεμά διεισδύει στην ανθρώπινη ψυχή και το μυαλό μας εισπράττει αυτά τα παράξενα συναισθήματα. Αυτού του είδους τις στιγμές αναζητώ.

Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Κάποτε ένας δημοσιογράφος του CNN θέλησε να καταγράψει την πορνεία στην Καμπότζη. Χωρίς να έχει τη συναίνεση των γυναικών, χωρίς να αναρωτηθεί αν είναι σωστό, ήθελε να ξεκινήσει να γυρίζει λέγοντας στους τηλεθεατές του: ‘’βλέπετε πως είναι η εκμετάλλευση;’’. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι γυναίκες άρχισαν να απομακρύνονται από την κάμερα. Εγώ διερευνώ τις λεπτομέρειες για να αναδείξω το σύνολο, δεν πάω αντίστροφα. Αν έχεις τη σύμφωνη γνώμη των υποκειμένων σου για να μιλήσεις για την καθημερινότητά τους, σίγουρα θα βρεις κάτι ενδιαφέρον και με βάθος να δείξεις.
Είναι ευκολότερο αν προσεγγίσεις αυτές τις γυναίκες σαν απλός άνθρωπος και όχι σαν δημοσιογράφος που θα τις εκθέσει στα ΜΜΕ και θα φύγει την επομένη μέρα.

ΕΠΙ ΠΛΗΡΩΜΗ
Είναι θέμα αξιοπρέπειας να πληρώνω όσους μου δείχνουν τη ζωή τους, όσους ξοδεύουν τόσο από το χρόνο τους μαζί μου. Τόσο στη δημοσιογραφία όσο και στο ντοκιμαντέρ, αν πληρώσεις θα σου πουν κάτι που αλλιώς δεν θα σου έλεγαν. Ο καθένας έχει τη δική του ζωή και δεν θα σου πει κάτι που δεν επιθυμεί. Στην περίπτωση αυτών των γυναικών ήταν πολύ εύκολο, γιατί δεν κάνουν τίποτε χωρίς χρήματα. Μια συνέντευξη κοστίζει περισσότερο από… ένα ραντεβού με πελάτη. Ζουν άγρια, επικίνδυνα, γιατί λοιπόν να σου που ιστορία τους δωρεάν;

ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ
Το ντοκιμαντέρ δεν είναι όπως η δημοσιογραφική συνέντευξη, όπου κάνεις από την πρώτη στιγμή ‘’επίθεση’’ με ερωτήσεις, γι’ αυτό και η συνέντευξη δεν αφορά στην πρόσληψη της πραγματικότητας. Εγώ γνωρίζω τους ανθρώπους, μαθαίνω την ιστορία τους, έρχομαι σε επαφή με τον περίγυρό τους. Προτιμώ αντί να κάνω ερωτήσεις, να ανοίξω ένα θέμα συζήτησης και να τους αφήνω να μιλούν, έτσι είναι πολύ πιο άνετοι. Στο Μεγαλείο της πόρνης, για παράδειγμα στήνω την κάμερα στο διάδρομο του πορνείου κι εκείνη τη στιγμή βλέπεις μπροστά σου την πραγματικότητα, εισβάλλει στην ταινία. Δεν προκαλώ καταστάσεις, δημιουργώ τις συνθήκες για να προκύψουν οι καταστάσεις. Αυτό θα συνέβαινε πολύ δύσκολα αν ήμουν σε έναν ιδιωτικό χώρο. Η μέθοδος μου είναι η πιο απλή. Καταγράφω τη ροή της πραγματικότητας, γίνομαι αόρατος, έτσι ώστε να ανοίγονται οι άνθρωποι στον φακό. Συχνά αφήνω την κάμερα να γράφει και κάνω ένα διάλειμμα. Αφήνω τα πράγματα ελεύθερα.
Αυτό δε σημαίνει ότι αφήνω τα πράγματα να γίνουν με τυχαίο τρόπο. Ποτέ δεν είναι τυχαίος ο τρόπος, πάντα κάνω επιλογές. Μόνο στο ποδόσφαιρο και τον πόλεμο τα πράγματα εκτυλίσσονται από μόνα τους. Στις ταινίες πρέπει να ξέρεις πώς να παρεμβαίνεις, γιατί δεν νιώθουν όλοι άνετα με το να τους παίρνεις συνέντευξη. Για παράδειγμα, στο Θάνατο του εργάτη υπάρχει μια σκηνή όπου οι εργάτες κουβαλούν το θειάφι. Επειδή τα φορτία είναι πολύ βαριά σταματούν κάθε 10 λεπτά, κάνουν τσιγάρο και συνεχίζουν. Δεν θα τους έβαζα να μιλήσουν με το ζόρι, σε εκείνη τη σκηνή το κάνουν φυσικά. Εγώ παρατηρώ και καταγράφω το διάλογο. Σε πολλά σημεία δεν υπάρχει καν διάλογος. Για παράδειγμα, στην παραπάνω σεκάνς προσαρμόσαμε μια σταθερή κάμερα στον εργάτη για να καταγράψουμε τις δονήσεις ενός σώματος που πάλευε, για να αποτυπώσουμε την αίσθηση του βάρους.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Το καλύτερο είναι να αποδεχτεί κανείς ότι δεν υπάρχει πραγματικότητα, αλλά η οπτική του καθένα από εμάς. Από την άλλη, αν καταφέρει κανείς να συνδέσει την ‘’εσωτερική’’ με την ‘’εξωτερική’’ πραγματικότητα με ενδιαφέρον τρόπο, φτάνει στη στιγμή της αυθεντικότητας.

(σχόλια του Michael Glawogger για τις ταινίες Whores' Glory (2011), Workingman's Death (2005),  Megacities (1998), κατά τη διάρκεια ενός εργαστηρίου στα πλαίσια του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης)