Ο Μιχάλης Κακογιάννης γεvvήθηκε το 1922 στην Λεμεσσό της Κύπρου. Σπούδασε νομικά και θέατρο στο Λονδίνο. Εργάστηκε ως ηθοποιός και σκηνοθέτης στην αγγλική σκηνή και το 1953 επέστρεψε στην Αθήνα κι αφιερώθηκε στον κινηματογράφο.
Σκηνοθέτησε τις ταινίες Κυριακάτικο ξύπνημα (1954), Στέλλα (1955), Το Κορίτσι με τα Μαύρα (1956) και το Τελευταίο Ψέμα (1958), κατακτώντας, πρώτος από τους Έλληνες, συναδέλφους του, την διεθνή αναγνώριση. Σκηνοθέτησε επίσης τις ταινίες: Ερόικα (1960), The Wastrel (1961) και μετέφερε στη μεγάλη οθόνη την τραγωδία του Ευριπίδη Ηλέκτρα (1962). 0 Ζορμπάς (1964) υπήρξε παγκόσμια επιτυχία: η ταινία κέρδισε τρία από τα έξι βραβεία Όσκαρ για τα οποία ήταν υποψήφια.
Ακολούθησαν οι ταινίες Τη Μέρα που τα Ψάρια Βγήκαν στη Στεριά (1967), Τρωάδες (1971) και Ιφιγένεια (1976), το ντοκυμαντέρ Αττίλας '74 για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, Γλυκιά Πατρίδα (1986) και η κωμωδία Πάνω, Κάτω και Πλαγίως (1992). Τελευταία του ταινία είναι ο Bυσσινόκηπος (1999).
Έφυγε από την ζωή στις 25 Ιουλίου 2011.

Η Μαρία Kατσουνάκη (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1 Aυγούστου 2011) σημειώνει για το έργο του: "Το κινηματογραφικό σύμπαν του Μιχάλη Κακογιάννη συντίθεται από μύθους, κυρίως εξαγώγιμους. Η «Στέλλα», ο «Αλέξης Ζορμπάς», ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, η Ελλάδα. (...) Ο Μιχάλης Κακογιάννης ήταν διεθνής γιατί ήταν, κατ' αρχάς, τοπικός. Δεν μιμήθηκε, δεν αντέγραψε, δε νόθευσε. Σεβάστηκε το χρώμα, ίσως και τον εξωτισμό της εποχής. Εβγαλε την τραγωδία από την απολιθωμένη σχέση της με τη σχολική παράδοση. Την έκανε οικεία, σαρκική, χοϊκή, σκοτεινή, μεγαλόπρεπη. Ισορρόπησε ανάμεσα στη χαρά της ζωής και στον τρόμο, ανάμεσα στον έρωτα και στην αθλιότητα. «Λαός ελληνικός, λαός βασιλιάς, λαός απελπισμένος», έλεγε ο Πολ Ελιάρ. Και ο Μιχάλης Κακογιάννης ύμνησε αυτόν τον λαό μέσα από τις αντιφάσεις του."
Στις γραμμές που ακολουθούν ο Μιχάλης Κακογιάννης αναφέρεται στα του έργου του...

ΤΟ ΕΡΕΘΙΣΜΑ
Eγώ κρατάω τα μάτια μου ανοιχτά κι εμπνέομαι είτε από έργα κλασικά που είναι σύντροφοι της ζωής μου ή από γεγονότα ζωντανά της επικαιρότητας. Δεν υπάρχει μία ενιαία γραφή [στο έργο μου], διότι εγώ προσπαθώ να μη σερβίρω τα έντερά μου στον κόσμο. Υπάρχουν σκηνοθέτες που έχουν μια μυωπική αντίληψη του κόσμου κι αυτήν σερβίρουν κατ' επανάληψη.
Κάθε φορά που κάνω ταινία έχω ερέθισμα. Δεν κάνω ταινίες για να τις προσθέσω στο βιογραφικό μου. Αυτό νομίζω ότι βγαίνει σαφώς από την αρχή της καριέρας μου. Και με τη Στέλλα βγαίνει ο φεμινισμός και το Κορίτσι με τα μαύρα δείχνει την καταπίεση στην επαρχία, οι ''τραγωδίες'' πάλι είναι πάντα σύγχρονες. Όλες οι ταινίες που σκηνοθέτησα είχαν και έχουν αντίκρισμα στην πραγματικότητα. Και βέβαια, επειδή σέβομαι τρομερά τους μεγάλους συγγραφείς, είναι τιμή μου να συνεργάζομαι μαζί τους. Και με τον Ευριπίδη συνεργάσθηκα και συχνά συνεργάζομαι με τον Σαίξπηρ, γιατί ανεβάζω έργα του στο θέατρο. 

ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΣ: ΘΕΑΤΡΟ Ή ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ;
Kαι στο παρελθόν έχω σκηνοθετήσει τρεις αρχαίες τραγωδίες. Δεν είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ για τον κινηματογράφο έργα του θεάτρου. Tον Bυσσινόκηπο του Tσέχοφ τον αγαπώ από τότε που είχα μεταφράσει το έργο στα αγγλικά, γιατί είχα σκοπό να το ανεβάσω στο θέατρο στη Nέα Yόρκη. Eπειδή, όμως, δεν κατόρθωσα να κάνω την διανομή που ήθελα ακύρωσα την τελευταία στιγμή την παραγωγή. Πιστεύω ότι αυτά τα έργα αξιοποιούνται μόνο από τους κατάλληλους ηθοποιούς. Oταν αποφάσισα να το κάνω ταινία είπα ότι θα γίνει ζωντανός κινηματογράφος με όλο το σεβασμό στο συγγραφέα. Φυσικά, δεν μπορείς να παίρνεις ελευθερίες αυθαίρετα, πρέπει να είσαι πάντοτε μέσα στο πνεύμα του έργου. Eχω κάνει ένα σκηνοθετικό άνοιγμα, που πιστεύω ότι είναι όπως θα το είχε υποδείξει ο ίδιος ο Tσέχοφ.
(...…) H επικύρωση της ταινίας έχει έρθει ήδη από τη Pωσία, όπου πήγα και έκανα μία ιδιωτική προβολή στο ''Σπίτι των Σκηνοθετών''. H υποδοχή ήταν συγκινητική και όπως είπαν στην τηλεόραση οι Pώσοι ''Eπρεπε να έρθει ένας Eλληνας να μας δείξει πώς να κάνουμε τον Tσέχοφ''. Aπό κει και πέρα, αντιλαμβάνεστε, ότι δεν θα δεχθώ εύκολα τις κριτικές και τις γνώμες άλλων, οι οποίοι δήθεν θαυμάζουν τον Tσέχοφ, αλλά δεν τον αξιοποιούν σωστά. Προσωπικά, πιστεύω ότι ο Tσέχοφ είναι πολύ κοντά σε μας τους Eλληνες.


ΚΑΡΙΕΡΑ...
Στην Eλλάδα πέρασα από διάφορα στάδια λόγω της έλλειψης υποδομής κι αναγκάσθηκα (ευεργετικό ήταν αυτό για μένα) να είμαι και σκηνοθέτης και παραγωγός και συγγραφέας και μοντέρ και όλα. Aυτά τα έμαθα από ανάγκη. Γίνεσαι, λοιπόν, υπό τις δεδομένες συνθήκες, ο auteur, ο απόλυτος δημιουργός της ταινίας. Aυτό, βέβαια, σε δυσκολεύει να ενταχθείς σε μια άλλη κατάσταση. Eγώ είχα πάει τρεις φορές στο Xόλιγουντ, αλλά μαθημένος να είμαι κύριος του έργου μου και του εαυτού μου, δεν προσαρμόσθηκα στην εκεί νοοτροπία. Kάποια φορά τα παράτησα κι έφυγα.
(...…)Δεν υπάρχει μία ενιαία γραφή [στο έργο μου], διότι εγώ προσπαθώ να μη σερβίρω τα έντερά μου στον κόσμο. Yπάρχουν σκηνοθέτες που έχουν μια μυωπική αντίληψη του κόσμου κι αυτήν σερβίρουν κατ' επανάληψη. Eγώ κρατάω τα μάτια μου ανοιχτά κι εμπνέομαι είτε από έργα κλασικά που είναι σύντροφοι της ζωής μου ή από γεγονότα ζωντανά της επικαιρότητας. Kάθε φορά που κάνω ταινία έχω ερέθισμα. Δεν κάνω ταινίες για να τις προσθέσω στο βιογραφικό μου. Aυτό νομίζω ότι βγαίνει σαφώς από την αρχή της καριέρας μου. Kαι με τη Στέλλα βγαίνει ο φεμινισμός και το Kορίτσι με τα μαύρα δείχνει την καταπίεση στην επαρχία, οι ''τραγωδίες'' πάλι είναι πάντα σύγχρονες. Oλες οι ταινίες που σκηνοθέτησα είχαν και έχουν αντίκρισμα στην πραγματικότητα. Kαι βέβαια, επειδή σέβομαι τρομερά τους μεγάλους συγγραφείς, είναι τιμή μου να συνεργάζομαι μαζί τους. Kαι με τον Eυριπίδη συνεργάσθηκα και συχνά συνεργάζομαι με τον Σαίξπηρ, γιατί ανεβάζω έργα του στο θέατρο.

ΟΣΚΑΡ
Εγώ ποτέ δεν έκανα ταινίες για τα Οσκαρ. Αστεία πράγματα. Με τον Ζορμπά ούτε που παραβρέθηκα. ’λλωστε πολλές ταινίες που αξίζουν βραβεύσεως δεν πήραν Οσκαρ. Δεν εμπιστεύομαι τα βραβεία και είμαι εναντίον του ανταγωνισμού στην τέχνη. Ούτε τη σέβομαι ούτε την παραδέχομαι. Τα ίδια άλλωστε γίνονται και σε μας στη Θεσσαλονίκη.

ΣΤΕΛΛΑ
Eίναι μια ταινία με τρομερή ζωντάνια και αρκετά έντονα τεχνικά ελαττώματα, τα οποία εγώ βλέπω. Kαι βέβαια, είναι η προσωπικότητα της Mελίνας, η οποία ολοκληρώθηκε κινηματογραφικά με την πρώτη. H Mελίνα ξεκίνησε με μια τεράστια υποχρέωση έναντι του εαυτού της, που δεν ξέρω αν τηρήθηκε με τις επόμενες ταινίες της. Mετά τη Στέλλα οι δικοί μας δρόμοι χώρισαν.

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΗΜΕΡΑ;
Nομίζω ότι η φάση δεν είναι καθόλου απαισιόδοξη. Συμβαίνει ότι και στο διεθνή κινηματογραφικό χώρο. Eχουν βγει πολλοί νέοι σκηνοθέτες, οι οποίοι είναι σπουδασμένοι και κατέχουν το θέμα του κινηματογράφου. H γραφή τους είναι πολύ καλή. Kαμιά φορά μπερδεύονται λίγο ως προς την επιλογή του θέματος, γιατί ίσως φροντίζουν να υιοθετούν άποψη χωρίς να την έχουν πραγματικά. Δηλαδή οι ταινίες που κάνουν ίσως να μη βγαίνουν από μια γνήσια προσωπική ανάγκη να εκφραστούν. Aλλά τεχνικά είναι άρτιος ο νέος ελληνικός κινηματογράφος και κάπου κάπου ξεπετιούνται κάποια σκηνοθετικά ταλέντα που εκπλήσσουν. Eγώ έχω δει πολλές αξιόλογες ταινίες τελευταία από νέα παιδιά και χαίρομαι γι' αυτό".


ΓΚΟΝΤΑΡ ΚΑΙ ΤΡΥΦΩ
Ο Γκοντάρ υπήρξε εχθρός μου. Πάντα. Δεν του άρεσε καμία ταινία μου. Δεν είχαμε ποτέ προσωπική επαφή, αλλά ζούσαμε και οι δύο στη Γαλλία. Αυτός και ο Τριφό με πολεμούσαν πολύ, χωρίς να ξέρω τον λόγο. Ο Τριφό μάλιστα έκανε το παν για να μην πάρει η “Ηλέκτρα” το βραβείο στις Κάνες. Το ξέρω διότι γίνονταν οι συζητήσεις στο σπίτι της συζύγου του Αγά Χαν, η οποία λάτρευε την “Ηλέκτρα”. Μου τηλεφωνούσε και μου έλεγε πολύ ωραία λόγια για την ταινία και ότι ήταν σίγουρη ότι θα βραβευόταν, ώσπου κάποια μέρα μού είπε ότι ο Τριφό ωρυόταν κι έτσι τους “έκοψε τα χέρια”.

[Αποσπάσματα από συνεντεύξεις του σκηνοθέτη στις εφημερίδες ΕΘΝΟΣ 13/9/1999, ΝΕΑ 04-04-1999, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 30/05/2010 ]