Χάθηκε αδόκητα τον περασμένο Γενάρη [του 1993] στα 38 του χρόνια ο Χρήστος Βακαλόπουλος, ένας άνθρωπος που άγγιξε με την ύπαρξή του πρώτα και κατά δεύτερο λόγο με τα γραπτά και τις ταινίες του όσους τον γνώρισαν. Έχοντας νιώσει εδώ και χρόνια τα όρια της ζωής και την πνοή του θανάτου με την αρρώστια που κουβαλούσε μέσα του, ο Χρήστος εξέπεμπε το διακριτικό άρωμα της ευγένειας. Με μια αδιόρατη αλλά πάντα παρούσα θλίψη χαραγμένη στο πρόσωπο του, έζησε ανάμεσα μας στήνοντας την προσωπική του κινηματογραφική μηχανή λήψης στο ανθρώπινο ύφος.
Κριτικός με εξαίρετο και οξυδερκή λόγο για τον κινηματογράφο, σεναριογράφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης, υπηρέτησε τις τέχνες και τα γράμματα (χωρίς ποτέ να γίνει τεχνικός της εξουσίας), ανακαλύπτοντας γέφυρες επικοινωνίας εκεί όπου άλλοι έβλεπαν χαλάσματα, αναζητώντας τα κρυφά περάσματα προς "ένα πανηγύρι της χαράς ή σε μια μυσταγωγία ενατένισης", όπως είπε και ο ίδιος. Αθεράπευτος εραστής του θαύματος της ζωής, πάλεψε έναν άνισο αγώνα ενάντια στο θάνατο και στη λησμονιά, προσπαθώντας να συλλάβει τη μοναδικότητα της στιγμής που φεύγει και να αναδείξει την πνευματικότητα της εσωτερικής ζωής, δικαιώνοντας τη φράση του Αντρέι Ταρκόφσκι: "Σκοπός της τέχνης είναι να ετοιμάσει τον άνθρωπο για το θάνατο, να οργώσει και να καλλιεργήσει την ψυχή του, κάνοντας τον να στραφεί στο καλό".
Επίμονος διεκδικητής της ανθρώπινης αλήθεια και λάτρης των μικρών καθημερινών στιγμών που μας την φανερώνουν, ακούραστος οδοιπόρος της εσωτερικότητας ο Χρήστος Βακαλόπουλος αναζήτησε την ποιότητα και την αξία εκεί όπου φωλιάζουν : στο βάθος των πραγμάτων. Η καθαρή του όμως ματιά και η εκθαμβωτική ευφυΐα του ανακάλυπταν αυτό το βάθος ακόμα και όταν κρυβόταν στην επιφάνεια.
Τον θυμάμαι στο τελευταίο φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη να συζητάμε, καπνίζοντας το ένα τσιγάρο πίσω απ' το άλλο, για ταινίες και βιβλία και να μου διηγείται την ιστορία του βιβλίου που ετοίμαζε: Ο ήρωας, αφού άλλαξε πολλές δουλειές, κατέληξε κηπουρός κάπου σε μια βίλα στην Αθήνα και όλοι τον θεωρούσαν "αποτυχημένο", αλλά δεν τον ένοιαζε καθόλου γιατί είχε μια έντονη εσωτερική ζωή που οι άλλοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν... και να μου κλείνει συνωμοτικά το μάτι, προτού με παρασύρει στο γενναιόδωρο γέλιο του που τόσο τον χαρακτήριζε. Θα θυμάμαι πάντα αυτό το κλείσιμο του ματιού, όσο κι αν "η μνήμη μας κάνει ευάλωτους ευαίσθητους στον πόνο".
Τον φαντάζομαι στον κατακτημένο ουρανό του, με την "sky-movie" ταινία του, να συζητάει με τον Τζών Κασσαβέτη, τον Φριτς Λανγκ, τον Σταύρο Τορνέ, τον Νίκολας Ραίη, τον Γιασουχίρο Οζου, τον Αντρέι Ταρκόφσκι, μ' ένα γέλιο κρυμμένο πάντα πίσω από τη λάμψη των ματιών του....τόσο μακριά αλλά ταυτόχρονα και τόσο κοντά μας.

Θωμάς Λιναράς
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΟΘΟΝΗ (τεύχος 45- Μάρτιος 1993)