Με το μάτι στο οφθαλμοσκόπιο της κάμερας: Συμφωνώ κι εγώ ως θεατής με τον Γιώργο Πανουσόπουλο ότι οι δύο καλύτερες ή μάλλον οι πιο ολοκληρωμένες ταινίες του είναι το Μ’ αγαπάς; και το Μια μέρα τη νύχτα. Μάλιστα, αυτή η δεύτερη, που την είδα τυχαία σε dvd, υπήρξε μια ευχάριστη έκπληξη για μένα -σε τέτοιο βαθμό, που για μέρες μετά έλεγα σε όποιον γνωστό μου σινεφίλ συναντούσα: «Ξέρεις, υπάρχει μια πολύ καλή ελληνική ταινία…» και συμπλήρωνα με θετικό πνεύμα «και είναι του Πανουσόπουλου». Τώρα θυμάμαι ότι μια παρόμοια αίσθηση είχα αποκομίσει και από την εμπειρία της θέασης μιας άλλης - πιο ανολοκλήρωτης- ταινίας του Πανουσόπουλου, της Μανίας. Ήταν 20 χρόνια πριν, Οκτώβριος, στην αίθουσα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, την τελευταία Κυριακή του 26ου Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, που η ταινία προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού και πριν γίνει το τελικό της μοντάζ. Και μας πήγε εντελώς αλλού (από όσα είχαμε δει όλες τις προηγούμενες μέρες). Ως συμβατική αφήγηση δεν συνέβαινε και τίποτα σπουδαίο, αλλά καθώς ο ρυθμός ροής των εικόνων αποκτούσε βαθμιαία έναν ξέφρενο, γιορτινό ρυθμό παγανιστικής πανδαισίας, που συνοδευόταν από φωνές γέλια, ουρλιαχτά και μουσικές, χανόσουν σ’ έναν ίλιγγο απόλυτης ελευθερίας που εκλάμβανες και ως έναν ίλιγγο απόλυτου νοηματικού κενού. Ήταν προφανές ότι δεν επρόκειτο για μια συνηθισμένη ταινία αλλά ούτε και «κανονική», από εκείνες δηλαδή που προορίζονται να αφηγηθούν μια συγκεκριμένη ιστορία και να διεκδικήσουν εισιτήρια στις αίθουσες. Ήταν όμως η θέασή της μια εμπειρία καθαρά κινηματογραφική, που μας εξιστορούσε ένα συμβάν που καμιά άλλη τέχνη δεν θα μπορούσε να μας πει. Η (ανολοκλήρωτη) ταινία ενός πλήρως καταρτισμένου  κινηματογραφιστή: παραγωγού, σκηνοθέτη, σεναριογράφου, κάμεραμάν και διευθυντή φωτογραφίας μαζί.  Και ανικανοποίητου πάντα στην αναζήτηση της ουσίας της τέχνης που υπηρετεί. Μια προσπάθεια που ακόμα συνεχίζεται…

Σωτήρης Ζήκος