woo3.jpg

Ο John Woo είναι υπεύθυνος για ταινίες όπως το Face/Off, ένα μπλοκμπάστερ που καταφέρνει να διαφοροποιηθεί αισθητά από το πλήθος των ταινιών δράσης με τα συνήθη ειδικά εφέ, το προσχηματικό σενάριο, και την ακατάσχετη ροή αδρεναλίνης και τεστοστερόνης. Η ταινία διαθέτει την σφραγίδα ενός σκηνοθέτη -δημιουργού: μια υπερκινητική απεικόνιση των σκηνών των συγκρούσεων, μια χορογραφία της βίας που συναντάμε και στις ταινίες Κουνγκ-Φου του Χονγκ-Κονγκ.
Ο John Woo δεν κρύβει την καταγωγή του: προέρχεται από αυτό το σινεμά των πολεμικών τεχνών και της δράσης. Τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να επιβιώσει στον χώρο του Χόλιγουντ – και το Face/Off αυτό που τελικά αποδεικνύει είναι ότι μάλλον τα καταφέρνει. Στην συνέντευξη που ακολουθεί προσπαθεί να περιγράψει τις δυσκολίες της μετάβασης από την σκηνοθετική ελευθερία που απολάμβανε στο Χονγκ-Κονγκ στους περιορισμούς του Χόλιγουντ.
Στα αποσπάσματα που ακολουθεί σχολιάζει τις ταινίες του (και όχι μόνο).
Δ.Μ.

ΓΙΑ ΤΟ HARD TARGET ΚΑΙ ΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ
Δεν είμαι ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα. Οι ταινίες μου είναι σαν παιδιά μου. Η κάθε μια τους έχει τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες της και τις αγαπώ όλες ξεχωριστά. Δεν ήμουν εξοικειωμένος με το Χολιγουντιανό σύστημα. Το στούντιο παραγωγής καταλάβαινε την δουλειά μου, αλλά δεν καταλάβαινε τον τρόπο δουλειάς μου. Τους άρεσε το στυλ μου, αλλά δεν καταλάβαιναν τι χρειάζεται για να το πετύχω. Λόγω του προϋπολογισμού δεν είχα αρκετές μέρες γυρισμάτων για να κάνω, σύμφωνα με το ύφος μου, τις σκηνές δράσεις. Ηταν πολύ δύσκολο για μένα να κατανοήσω το ζήτημα. Επίσης οι εγωισμοί των ανθρώπων. Χάνοντας χρόνο και ενέργεια σε τόσο μικρά πράγματα με απομάκρυνε από την δουλειά μου. Ομως αισθάνομαι ακόμα ευγνωμοσύνη για τον παραγωγό και το συνεργείο με τους οποίους δούλεψα. Δούλεψαν σκληρά για να κάνουν τις δύσκολες λήψεις, εύκολες. Είμαι ευγνώμων για το επαγγελματικό τους πνεύμα.
woo4.jpg
ΝΟΣΤΑΛΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΧΟΝΓΚ-ΚΟΝΓΚ
Στο Χονγκ-Κονγκ τα πράγματα ήταν απλούστερα. Ελεγχα περισσότερο την κατάσταση. Δεν υπήρχαν πολιτικές ή παιχνίδια των στούντιο, απλώς συγκεντρωνόμασταν στη δουλειά μας. Είχα μόνο μια συνάντηση με το στούντιο παραγωγής και εκεί συζητούσαμε το σενάριο, την επιλογή των ηθοποιών και το προϋπολογισμό. Μετά από αυτή την συνάντηση ήμουν ελεύθερος να δουλέψω όπως ήθελα. Το στούντιο δεν έβλεπε τις καθημερινές λήψεις. Τους έστελνα μια αναφορά και αυτό ήταν όλο. Ηταν τόσο απλό.
Εδώ στο Χόλιγουντ τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Το σύστημα εδώ μπορεί να σε απογοητεύσει. Ομως παρ’ όλες τις δυσκολίες υπάρχει τόσο πολύ αφοσίωση στο σχέδιο μιας ταινίας. Αυτό πάντα μ’ εντυπωσιάζει. Το πλήθος των ταλέντων που υπάρχει, σε παρακινεί και σε προσηλώνει στη δουλειά -είναι υπέροχο.

ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Στο Χονγκ-Κονγκ έλεγχα πλήρως όλες τις ταινίες μου. Μερικές απ’ αυτές γυρίστηκαν χωρίς πλήρες σενάριο και οι περισσότερες από τις σκηνές -ιδιαιτέρα οι σκηνές δράσεως- τις έκανα από ένστικτο. Ξέρω τους ηθοποιούς καλά και γνωρίζω την συμπεριφορά τους. Οταν γράφω το σενάριο είναι σαν να βλέπω ήδη την ταινία. Οταν γυρίζουμε, οι ηθοποιοί θα κάνουν ακριβώς αυτό που φαντάστηκα. Λοιπόν δεν υπάρχει για μένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο γύρισμα. Ετσι συνήθως ζητώ από τους ηθοποιούς να κάνουν κάτι άλλο -"Ας φτιάξουμε κάτι".
Η τελική διαμόρφωση της σκηνής είναι έτοιμη και κατόπιν συνήθως ζητώ από τους ηθοποιούς [να θυμηθούν] αν έχουν κάποια ιστορία ή κάποιο γεγονός που συνέβη σ’ αυτούς στο παρελθόν, σε μια παρόμοια κατάσταση. Επειτα έχουν ελευθερία να σκεφτούν κάτι παρόμοιο και εγώ τους ρωτώ πως ένιωσαν. Στη συνέχεια καθώς αυτοί δουλεύουν τους ρόλους τους, αυτά που νιώθουν, τα εντάσσουμε στην σκηνή που γυρίζουμε. Αυτό που χρειάζομαι είναι η τελική διαμόρφωση του ρόλου τους -πριν απ’ αυτήν μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Οπως συμβαίνει συνήθως μ' ένα πίνακα, αυτό που καταλήγει είναι μια πολύ συναισθηματική σκηνή, εξαιτίας του ότι υποδύονται με αλήθεια αυτό που προηγουμένως έχουν βιώσει.
Εξαιτίας του ότι έχω πολλές επιρροές από τα μιούζικάλ και τα κόμικς, όταν κάνω μια σκηνή δράση συνήθως το μόνο που έχω στο μυαλό μου είναι μια ακατέργαστη ιδέα.
woo2.jpg
Συνήθως το μόνο που επιτρέπω στους παραγωγούς να γνωρίζουν είναι την βασική ιστορία και πόσους κασκαντέρ χρειάζομαι, πόσες μέρες γυρίσματος και πόσες κάμερες. Μόνο αυτά. Κανένας δεν ξέρει πως θα δείχνει και σαν τι θα ’ναι η ταινία. Οταν πηγαίνω στο τόπο γυρίσματος ζητώ απ’ όλους ένα λεπτό ησυχία για να σκεφτώ. Επειτα κοιτάζω γύρω μου και προσπαθώ δω τι έμπνευση μπορώ να αντλήσω [απο το χώρο]. Στο μυαλό μου υπάρχει πάντα κάποιο είδος δράσης ή κίνησης που διαμορφώνεται εκείνη την στιγμή. Μετά περπατώ σ’ όλο τον χώρο των γυρισμάτων (στο σκηνικό, στο πλατώ), συνήθως τοποθετώντας τον εαυτό μου στη θέση του χαρακτήρα. Φαντάζομαι ότι είμαι ο δολοφόνος ή ο αστυνομικός. Στην συνέχεια εκτελώ τη σκηνή δράσης ο ίδιος, πυροβολώντας τους τύπους στα αριστερά μου και συνέχεια στα δεξιά μου. Φαντάζομαι κάποιον να με εμποδίζει και πηδώ για να τον αποφύγω πάνω στο τραπέζι. Κάνω όλη την δράση ο ίδιος. Θέλω να διαφυλάξω την ομορφιά που ’χει η κίνηση του σώματος. Ετσι όταν πυροβολώ στον αέρα θέλω να υπάρχουν τρύπες στη οροφή. Χρησιμοποιώ τα σκηνικά για να δημιουργήσω την δράση -αν υπάρχει διάδρομος, ίσως χρησιμοποιήσω ένα ηθοποιό να τρέχει και να γλιστρά κάτω στο χώλ με δύο όπλα. Αν υπάρχει εκεί κάποιο έπιπλο θα το χρησιμοποιήσω. Αν έχω περάσει εγώ μια σκηνή και αισθάνομαι μετά άνετα, ξέρω ότι και οι ηθοποιοί μου θα αισθάνονται άνετα. Αν εγώ δεν μπορώ να το κάνω, αυτό σημαίνει ότι ούτε ο ηθοποιός μου μπορεί να το κάνει. Οταν κάνω όλες τις σκηνές δράσεις, παρακολουθώ επίσης το συνεργείο που με παρακολουθεί. Ελέγχω την ανταπόκριση τους σ’ αυτά που κάνω για να δω αν η δράση λειτουργεί. Επίσης τότε επιλέγω όλες τις γωνίες λήψεις και μοντάρω τα επεισόδια της δράσης. Σε πολύ μεγάλο βαθμό ελέγχω την κατάσταση και μπορώ να κάνω ότι θέλω -έτσι στο Χονγκ-Κονγκ δεν χρειαζόμουν προσχέδια (storyboard). Νομίζω ότι τα προσχέδια πάντα περιορίζουν την δημιουργία.
woo1.jpg
ΤΟ ΓΚΑΓΚΣΤΕΡΙΚΟ ΦΙΛΜ
Στον κόσμο των γκάνγκστερ υπήρχε ανέκαθεν η πάλη του καλού και του κακού. Το κοινό θέλει να δραπετεύει, να βιώνει αυτό τον κόσμο. Τα πράγματα, που συμβαίνουν στις γκανγκστερικές ταινίες, προσφέρουν στο κοινό ένα τρόπο για να συμμετέχει στην πάλη του καλού του κακού. Στον πραγματικό κόσμο η ζωή του γκάνγκστερ δεν είναι τόσο λαμπερή. Δεν έχουμε πλέον επικές ταινίες, παρόμοιες μ’ αυτές του παρελθόντος, όπου το κοινό να μπορεί ν’ αποδράσει διαμέσου αυτών. Ομως τώρα πλέον έχουμε ταινίες γκάνγκστερ, τις οποίες το κοινό μπορεί να χρησιμοποιήσει και με την φαντασία να πολεμήσει το κακό και ζήσει μια έντιμη ζωή.

ΟΙ ΚΩΜΩΔΙΕΣ
Εκανα αρκετές πετυχημένες κωμωδίες στην αρχή της καριέρας μου αλλά δεν πιστεύω ότι αυτές μου πάνε. Εκανα κωμωδίες για ένα μεγάλο διάστημα στο παρελθόν και αυτές έκαναν εισπράξεις, έτσι που το στούντιο ήταν ευχαριστημένο και ήθελαν να συνεχίσω. Δεν μου ήταν δύσκολο να σταματήσω να γυρίζω κωμωδίες και να κάνω δραματικές ταινίες. Μ’ αρέσουν επίσης και οι ταινίες χαρακτήρων, ταινίες που δείχνουν τις αληθινές αξίες της ανθρώπινης καρδίας. Επηρεάστηκα πολύ από τις ευρωπαϊκές, γιαπωνέζικες και αμερικάνικες ταινίες. Και τελικά είμαι ευτυχισμένος που έκανα αυτό που πάντα πιστεύω.

ΟΝΕΙΡΟ ΖΩΗΣ
Πάντα ονειρευόμουνα να κάνω ένα μιούζικαλ. Επηρεάστηκα νέος τόσο πολύ απ’ αυτά. Εχει περάσει πολύ καιρός από τότε που είδαμε μία ταινία σαν το West Side Story ή το Cabaret. Στην Ασία δεν υπάρχει αγορά για μιούζικαλ. Το νεαρότερο κοινό δεν δείχνει να ενδιαφέρεται πραγματικά για το μιούζικαλ. Ομως νομίζω ότι κάποια μέρα αυτό μπορεί να αλλάξει. Υπάρχουν τόσο καλά ταλέντα εδώ στο Χόλιγουντ, που θα 'ταν ωραίο να δουλέψω μαζί τους. Πιστεύω ειλικρινά ότι ένα μιούζικάλ θα ’ταν ένα υπέροχο σχέδιο για μένα, αφού πιστεύω ότι μου ταιριάζει.

ΕΠΙΡΡΟΕΣ
Το οπτικό ύφος των Kubrick, Truffaut, Kurosawa, Melville, Fellini, Peckinpah, Coppola και Scorsese ήταν για μένα η μεγαλύτερη επιρροή. Μερικές από τις αγαπημένες μου ταινίες είναι: 400 Blows του Francois Truffaut, Les Parabluies De Cherbourg του Jacques Demy, Le Samourai του Jean-Pierre Melville, Lawrence of Arabia του David Lean , Seven Samurai του Akira Kurosawa, West Side Story του Robert Wise, The Wild Bunch του Sam Peckinpah, Mean Streets του Martin Scorsese , The Godfather του Francis Ford Coppola, Psycho του Hitchcock και The Exorcist του William Friedkin.

(Απόσπασμα συνέντευξης του John Woo στο BIZ-Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)