«Να τιμάς ό,τι σε εμπνέει», είχε πει κάποτε ο Πίτερ Ουιντόνικ / Peter Wintonick. Η συνεισφορά του Πίτερ Ουιντόνικ στην τέχνη του ντοκιμαντέρ είναι πραγματικά ανεκτίμητη. Πολυπράγμων και ανήσυχος, ο καναδός δημιουργός υπηρέτησε το είδος μέσα από πολλαπλούς ρόλους -σκηνοθέτης, παραγωγός, προγραμματιστής, κριτικός κινηματογράφου– ενώ στάθηκε μέντορας σε πολλές γενιές νέων κινηματογραφιστών.
Στην 35ετή διαδρομή του, ο Πίτερ Ουιντόνικ ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο μεταδίδοντας τόσο τις γνώσεις του όσο και την αγάπη του για το ντοκιμαντέρ. Συμμετείχε σε περισσότερες από 100 ταινίες και transmedia projects, καθώς και στα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ ως σύμβουλος, μέλος κριτικής επιτροπής, ομιλητής ή συντονιστής εργαστηρίων. Είχε λάβει διεθνείς διακρίσεις, ανάμεσα στις οποίες και την υψηλότερη τιμή στον χώρο του πολιτισμού στον Καναδά, το βραβείο Canadian Governor General’s Award in Visual and Media Arts. Πάντοτε δραστήριος μπροστά και πίσω από την κάμερα, υπήρξε επίσης ένας από τους πρωτοπόρους των ψηφιακών μέσων, μεταξύ άλλων και συνιδρυτής του DocAgora.
Η ταινία-σταθμός στην πορεία του δημιουργού υπήρξε το ντοκιμαντέρ «Κατασκευάζοντας συναίνεση: Ο Νόαμ Τσόμσκι και τα ΜΜΕ»/ Manufacturing Consent: Noam Chomsky and the Media (1992, συν-σκηνοθεσία με τον Μαρκ Άκμπαρ/ Mark Achbar), ένα πορτρέτο του Νόαμ Τσόμσκι που μυεί έξυπνα το θεατή στα άδυτα των ΜΜΕ. Η ταινία χαρακτηρίστηκε από το National Film Board ως «το καλύτερο καναδικό ντοκιμαντέρ όλων των εποχών», προβλήθηκε σε πάνω από 300 πόλεις ανά τον κόσμο, απέσπασε 22 βραβεία, παρουσιάστηκε σε περισσότερα από 50 διεθνή φεστιβάλ και αναμεταδόθηκε σε 12 γλώσσες.
Με το μοναδικό πνευματώδες στυλ του, στο ντοκιμαντέρ Σινεμά Βεριτέ/ Cinéma Vérité: Defining the Moment (2000) ο Ουιντόνικ διερευνά την εν λόγω κινηματογραφική σχολή από τις απαρχές της (Ο Νανούκ του Βορρά) ως τη μετεξέλιξή της (Blair Witch Project), ενώ το ντοκιμαντέρ του Seeing is Believing: Handicams, Human Rights and the News (2002, συν-σκηνοθεσία με την Κατερίνα Τσίζεκ/ Katerina Cizek) εστιάζει στη νέα οπτική επανάσταση που συντελείται με όπλο την κινηματογραφική κάμερα.
Το ντοκιμαντέρ China Heavyweight του Γιουνγκ Τσανγκ (2012) υπήρξε το τελευταίο ολοκληρωμένο έργο στο οποίο ο Πίτερ Ουιντόνικ διετέλεσε παραγωγός. Εδώ, μέσα από την ιστορία δύο έφηβων κινέζων μποξέρ που προετοιμάζονται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αναδεικνύεται το χθες και το σήμερα μιας χώρας σε διαρκή αναδιαμόρφωση.
Το κύκνειο άσμα του Π. Ουιντόνικ ως σκηνοθέτη είναι το ντοκιμαντέρ – οδοιπορικό PilgrIMAGE: προσκύνημα στην εικόνα (2009), το οποίο συνυπογράφει με την κόρη του, Μίρα. Από το Κάνσας του Μάγου του Οζ και τη Γαλλία του Ζορζ Μελιές ως τη Μπιενάλε της Βενετίας, οι δυο τους ταξιδεύουν ανά τον κόσμο σε αγαπημένους σύγχρονους και ιστορικούς σταθμούς, ανιχνεύοντας το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του σινεμά και των μέσων επικοινωνίας.
Η κόρη του, Μίρα, θα είναι εκείνη που θα ολοκληρώσει το τελευταίο ντοκιμαντέρ που άφησε στη μέση ο Πίτερ Ουιντόνικ, με τίτλο Be Here Now. Η σφραγίδα και το όραμά του για το ντοκιμαντέρ θα παραμείνουν ανεξίτηλα. «Ο ρόλος του ντοκιμαντέρ είναι να αποτελεί την ένοχη συνείδηση της εποχής του, την ενοχλητική αλογόμυγα, τον ταραχοποιό», είχε σημειώσει χαρακτηριστικά κάποτε και ο ίδιος στο μανιφέστο του.
(δ.τ.)
