Ο Yasuzo Masumura (Γιασούζο Μασουμούρα) σκηνοθέτησε σχεδόν 60 ταινίες από το 1957 ως το 1982, που εντάσσονται σ' ένα ευρύ θεματικό φάσμα: από το νεανικό ρομάντζο στην ποπ σάτιρα, από τον τρόμο εποχής στο αντιπολεμικό δράμα, από το ακραίο μελόδραμα στον σουρεαλιστικό ερωτισμό και από το exploitation στο αμείλικτο κοινωνικό σχόλιο. Αν και επέμεινε να εργάζεται μέσα στο σύστημα των στούντιο, κατόρθωσε να διατηρήσει ακέραια μια εκκεντρική καλλιτεχνική του ταυτότητα, όπου Δύση και Ανατολή, σεξ και θάνατος, μπι-μούβις και σινεμά του δημιουργού διασταυρώνονται. Το έργο του είναι μια ξεχωριστή οπτική εμπειρία που μεταφέρει την αίσθηση της ελευθερίας πέρα από συμβατικά πλαίσια και κοινωνικούς φραγμούς.

Ο Yasuzo Masumura γεννήθηκε το 1924 στο Kofu στο νησί Honshu και πέθανε το 1986. Στο γυμνάσιο ανακάλυψε το σινεμά μέσα από τις ταινίες των Jean Renoir και  Akira Kurosawa: Είδε τρεις φορές την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Kurosawa Sanshiro Sugata (1943).
Μετά την εγκατάλειψη των σπουδών Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, ο Masumura εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στα στούντιο Daiei. Αργότερα γύρισε στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσει φιλοσοφία, αποφοιτώντας το 1949. Στη συνέχεια κέρδισε μια υποτροφία για σπουδές κινηματογράφου στην Ιταλία και συγκεκριμένα στο Centro Sperimentale di Cinematografia με καθηγητές τους Michelangelo Antonioni, Federico Fellini και Luchino Visconti.
Ο Masumura δεν εφάρμοσε στις ταινίες του τις αρχές του ιταλικού νεορεαλισμού - όπως θα περίμενε κανείς λόγω της παιδείας του- αντίθετα έκανε κάτι αντίθετο. Όπως ο ίδιος ο Masumura γράφει σ' ένα κείμενό του το 1958, το πρόβλημα με τον κοινωνικό ρεαλισμό ήταν ότι έδωσε πολύ μεγάλη έμφαση στις κοινωνικές πιέσεις, καθιστώντας την ήττα του ατόμου σχεδόν αναπόφευκτη, και προωθώντας μια γενική αίσθηση παραίτησης.
"Ο στόχος μου," Masumura γράφει "είναι να απεικονίσω με τόνους υπερβολής ιδέες και πάθη των ανθρώπων". Και συνεχίζει: "Στην ιαπωνική κοινωνία, η οποία είναι αυστηρά πειθαρχημένη, η ελευθερία του ατόμου δεν υπάρχει. Το θέμα των ιαπωνικών ταινιών είναι τα συναισθήματα των Ιαπώνων, οι οποίοι δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να ζήσουν σύμφωνα με τους κανόνες αυτής της κοινωνίας. Ο κινηματογράφος δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση, παρά να συνεχίσει να απεικονίζει τις συμπεριφορές και την εσωτερική πάλη των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν την ήττα της ελευθερίας του ατόμου και καταπιέζονται από τις περίπλοκες κοινωνικές σχέσεις.... [Ωστόσο] μετά τη δίχρονη ευρωπαϊκή μου εμπειρία, ήθελα στις ταινίες μου να απεικονίσω όμορφους, δυνατούς, ζωντανούς ανθρώπους".
Όπως σημειώνει ο Mark Peranson «Οι ταινίες του Masumura αφορούν την ελευθερία του ατόμου να κάνει οτιδήποτε και αν θελήσει, και τις επιπτώσεις της στάσης, όταν αυτή δεν γίνεται αποδεκτή από την κοινωνία ". 
Ο Jonathan Rosenbaum σημειώνει: "Σχεδόν όλες οι ταινίες του είναι βαθιά ερωτικές σε κάποιο επίπεδο. Επειδή η σεξουαλικότητα των γυναικών έχει συχνά μια νομισματική αξία στην ιαπωνική κοινωνία - τουλάχιστον σύμφωνα με τον Masumura και αρκετούς συμπατριώτες του- ο τρόπος που οι γυναικείες αυτές "περιουσίες" αποταμιεύονται, καταναλώνονται ή σπαταλιόνται εντός της «οικονομίας» παραμένει ένα βαθιά ηθικό ζήτημα. Λίγους ιάπωνες σκηνοθέτες μπορώ να σκεφτώ -εκτός των Masumura και Oshima- που να έχουν κάνει τόσο σεξουαλικές ταινίες, οι οποίες όμως να είναι επίσης άμεσες και ειλικρινείς ως προς τον πολιτικό προβληματισμό τους. Σε μια κοινωνία όπου η προσωπικότητα συχνά μπορεί να εκφράζεται μόνο στη σεξουαλική σφαίρα, ο ερωτισμός γίνεται μια εξερεύνηση της πολιτικής ελευθερίας. Αν θέλει κανείς να κατανοήσει γιατί η ταινία του Oshima, Αυτοκρατορία των Αισθήσεων/ In the Realm of the Senses είναι μια βαθιά πολιτική (και αντιπολεμική) ταινία, το έργο του Masumura και όλα όσα αυτό υπαινίσσεται είναι ένας οδηγός προς τη σωστή κατεύθυνση."

Οι ταινίες
Το «Kisses», η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Yasuzo Masumura είναι το δημιούργημα εκείνο που έστρεψε το βλέμμα της Ευρώπης, προς το Ιάπωνα δημιουργό. Ένας απαγορευμένος έρωτας, ανεπιτήδευτο πορτρέτο μιας νεολαίας εγκλωβισμένης στη σκιά των προγόνων της και αποφασισμένης να διεκδικήσει έστω και για λίγο το δικαίωμα στην αθωότητα, την οργή και τον έρωτα, μια αίσθηση γαλλικής κινηματογραφικής πρωτοπορίας και η φρεσκάδα που έλειπε από το σινεμά της ανατολής είναι κάποια απο τα χαρακτηριστικά της ταινίας. Ακατέργαστο και δυναμικό, το ντεμπούτο του Yasuzo Masumura χαρακτηρίστηκε από τον μετέπειτα ηγέτη του ιαπωνικού Νέου Κύματος, Oshima, ως η ταινία-κλειδί του επερχόμενου ρεύματος.
Το «Giants and Toys» είναι ένα πολύχρωμο ποπ δημιούργημα, μια «έγχρωμη» κινηματογραφική σάτιρα, που χαρακτηρίστηκε ως «Mad Men» της 70's Ιαπωνική πραγματικότητας. Το «Giants and Toys», αποκαλύπτει σε πλήρη θέα το κινηματογραφικό ταλέντο του Masumura. Σ' αυτήν την πικρή, όσο και απολαυστική σάτιρα, ο Yasuzo Masumura εισβάλλει στα δαιδαλώδη μονοπάτια του επιχειρηματικού ανταγωνισμού και της βιομηχανικής κατασκοπίας, επιστρατεύοντας το βιτριολικό χιούμορ του για να αποκαλύψει τη σκοτεινή πλευρά του οικονομικού θαύματος που σηματοδότησε το άνοιγμα της αγοράς στη μεταπολεμική Ιαπωνία. Εκθαμβωτικά κιτς, το τεκνικόλορ σύμπαν του «Giants and Toys» μάς προετοιμάζει για την ανεξάντλητη θεματολογία που θα τον απασχολήσει στο μέλλον.
Το «Manji», μια παραγωγή του 1964, έρχεται για να ανατρέψει και τις τελευταίες υποψίες για γραμμική προσέγγιση του έργου του Masumura. Ίσως ότι πιο προχωρημένο έχει να επιδείξει ο cult σκηνοθέτης μέχρι την περίοδο εκείνη, το «Manji» παίρνει το ομώνυμο μυθιστόρημα του Jun'ichirō Tanizaki / Τζουνιχίρο Τανιζάκι και το απογειώνει. Καταφέρνει να χαρακτηριστεί ως το πιο προχωρημένο αριστούργημα της εποχής, βάζοντας στην κινηματογραφική ατζέντα σκηνές λεσβιακού έρωτα και ομαδικές αυτοκτονίες ενώ μας συστήνει την αγαπημένη μούσα του Masumura, τη φαμ φατάλ και σύμβολο του σεξ της εποχής, Ayako Wakao/ Αγιάκο Γουακάο. Ο Masumura ξετυλίγει ένα εξωφρενικό ερωτικό γαϊτανάκι που κατοικείται από τους αγαπημένους του χαρακτήρες: «τρελούς, που εκφράζουν τις επιθυμίες τους χωρίς καμία ντροπή και διακριτικότητα». Διασκεδαστικά ένοχη απόλαυση ή over the top μελοδραματική σπουδή πάνω στον amour fou και τη σεξουαλική εμμονή, το «Manji» παραμένει μία από τις πιο ακραίες δημιουργίες του Masumura.
Αποτέλεσμα της απόλυτης συνεργασίας Ayako Wakao- Yasuzo Masumura είναι το «Red Angel». Το αντιπολεμικό αυτό αριστούργημα που εκτυλίσσεται εν μέσω Β' παγκοσμίου πολέμου περιέχει κάποιες από τις πιο φριχτές και ακραίες σκηνές που έχουν αποτυπωθεί στο σινεμά μέχρι σήμερα. Με βιασμούς, ταπεινωτικές συμπεριφορές, απόγνωση και εκφυλισμό της ανθρώπινης ύπαρξης να μετατρέπονται σε γλυκές μεταφορές που αφορούν τη σχέση των ανθρώπων και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το «Red Angel» είναι μια ταινία που δύσκολα κανείς μπορεί να ξεχάσει.
Η πιο ιδιαίτερη και ακραία δημιουργία του Masumura φέρει τον τίτλο «Blind Beast». Η ιστορία του πιο διεστραμμένου τυφλού καλλιτέχνη που απαγάγει ένα μοντέλο και το κλειδώνει στο εργαστήριό του, που τυγχάνει να περιέχει λιγότερους συμβολισμούς από ότι πιθανότερα θα συναντήσει κανείς στην κόλαση, είναι μια ιδιαίτερη ιστορία πάθους, γεμάτη σεξ, ντελίριο, διαστροφή, υπερβολή, εκτυφλωτικό τεκνικολόρ, καμπ υπερβολή και σαδομαζοχιστικά στοιχεία.
Βασισμένο σε ένα διήγημα του Jun'ichirō Tanizakiι, το «Irezumi» είναι μετεώρο ανάμεσα στην κλασική exploitation ιστορία εκδίκησης και τη σκοτεινή αλληγορία απεγνωσμένης γυναικείας χειραφέτησης, το ιαπωνικό φοκλόρ και τη μπι-μούβι θεματολογία, τον μεταφυσικό τρόμο εποχής και το σύνθετο ψυχολογικό πορτρέτο.

(πηγή δελτίο τύπου. Επιμέλεια Δ.Μ.)