Βραβευμένη στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2001, με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, η ταινία Ο Ποδηλάτης του Πεκίνου (Beijing Bicycle) επιβεβαιώνει την σημαντική παρουσία του σκηνοθέτή της, του Wang Xiaoshuai, στο τοπίο της κινέζικης κινηματογραφίας: Θεωρείται όχι άδικα ως ένας από τους νεότερους και πλέον ταλαντούχους Κινέζους σκηνοθέτες.
Ο Wang Xiaoshuai/ Γουάνγκ Σιάο-Σουάι γεννήθηκε το 1965. Αποφοίτησε το 1988 από την Ακαδημία του Κινηματογράφου του Πεκίνου, ενώ πριν είχε σπουδάσει Καλές Τέχνες. Μέλος της 6ης Γενιάς του κινέζικου σινεμά, συνεχίζει τον δρόμο που άνοιξαν οι προηγούμενοι σκηνοθέτες της 5ης Γενιάς, Zhang Yimou και ο Chen Kaige -αυτή την φορά όμως ακολουθώντας δρόμους ανεξάρτητους: αρκετές απο τις ταινίες του είναι ανεξάρτητες παραγωγές και συχνά αντιμετώπισαν προβλήματα με την λογοκρισία (ο σκηνοθέτης καταγορήθηκε απο τις αρχές για "αρνητικές" εικόνες).
Οι Μέρες
Το 1993 ο Wang Xiaoshuai έγραψε και σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, με τίτλο The Days. Η χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της (10.000 δολλαρίων) έγινε εξ' ολοκλήρου απο τον ίδιο τον σκηνοθέτη και φίλους του. Η ταινία γνώρισε θερμή υποδοχή από τους κριτικούς και τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1994. Παρόλες τις διακρίσεις αντιμετώπισε προβλήματα στην χώρα καταγωγής της και μπήκε στην λίστα των απαγορευμένων ταινιών. Ο λόγος δεν πρέπει να αναζητηθεί μόνο στο γεγονός ότι οι εικόνες της χαρακτηρίζονται απο τολμηρότητα -μια απο τις λίγες κινέζικες ταινίες που παρουσιάζουν τολμήρες ερωτικές σκηνές. Η δυσαρέσκεια που προκάλεσε οφείλεται και στην ίδια την ιστορία που αφηγείται: την πορεία διάλυσης ενός ζευγαριού, καθώς έρχεται αντιμέτωπο όχι μόνο με τα συνήθη προβλήματα των συζυγικών σχέσεων, αλλά και με την "μυθολογία του πλούτου". Η ταινία εκθέτει σε δημόσια θέα, με τρόπο υπαινικτικό, τις βαθύτερες αλλαγές που συμβαίνουν στο εσωτερικό της κινέζικης κοινωνίας, και πώς αυτές επιδρούν στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Το 1995 σκηνοθετεί με το ψευδώνυμο Γου Μιν, την ταινία Frozen, η οποία προβλήθηκε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ κερδίζοντας μεταξύ άλλων και την Ειδική Μνεία Επιτροπής στο Φεστιβάλ Ρίμινι.
Ο Παράδεισος
Στα τέλη της ίδιας χρονιάς, γράφει και σκηνοθετεί την ταινία A Vietnamese Girl, η οποία απορρίφθηκε από την Επιτροπή Λογοκρισίας. Ακολούθησαν τρία χρόνια προσπαθειών στο μοντάζ, όπου ο σκηνοθέτης τήν ξαναμοντάρει και τελικά με νέο τίτλο So Close to Paradise, η ταινία παίρνει έγκριση και προβάλλεται διεθνώς. Η ταινία είναι Επίσημη Συμμετοχή της Κίνας στο Φεστιβάλ Καννών 1998 και κερδίζει το Βραβείο Διεθνούς Κριτικής (Fipresci) στο Φεστιβάλ Σιγκαπούρης.
Αφηγείται την ιστορία δύο φίλων απο ένα χωριό της ηπειρωτικής Κίνας που φθάνουν σε μια μεγάλη πόλη, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Ο ένας γρήγορα θα μπλεχτεί σε παράνομες δραστηριότητες, ενώ ο άλλος θα γίνει ένας αχθοφόρος του λιμανιού (ένα παραδοσιακό κινέζικο επάγγελμα). Τις ισορροπίες θα διαταράξει μια νεαρή τραγουδίστρια ("Το κορίτσι απο το Βιετνάμ") την οποία θα ερωτευθούν και οι δύο ήρωες. Η ταινία, χωρίς να κρύβει τις αναφορές στα χολιγουντιανά νουάρ, μέσα απο μια ιστορία ερωτικού τριγώνου απεικονίζει την πόλη ως ένα τόπο διαφθοράς: εδώ οι τρεις ήρωες, προσπαθώντας να εκπληρώσουν τα όνειρά τους, θα χάσουν την αθωότητα τους και θα έρθουν αντιμέτωποι με τις πιο σκληρές όψεις του εκδυτικισμού -την πορνεία και την μαφία. Στο τέλος όμως υπάρχει ένας τόνος αισιοδοξίας: όσοι θα επιζήσουν θα αρνηθούν αυτές τις όψεις της πόλης.
Ο Ποδηλάτης του Πεκίνου
Η επόμενη ταινία του σκηνοθέτη Ο Ποδηλάτης του Πεκίνου φαίνεται ότι βαδίζει σε ανάλογους δρόμους. Το ποδήλατο θεωρείται ένα τυπικό χαρακτηριστικό, όχι μόνο του Πεκίνου, αλλά και ολόκληρης της Κίνας. Υπήρξε για δεκαετίες, το μοναδικό μεταφορικό μέσο για τους κατοίκους της πόλης, απαραίτητο ακόμα και σήμερα -παρόλο που λόγω του εκσυγχρονισμού έχει χάσει την παλιά του αίγλη. Η ταινία περιστρέφεται γύρω απ' αυτό το μεταφορικό μέσο: ένα στοιχείο της παράδοσης της Κίνας.
Η ταινία αφηγείται μία ιστορία για τη σύγχρονη Κίνα που αλλάζει, μέσω ενός, πολλές φορές βίαιου, δυτικού εκσυγχρονισμού. Διχασμένη -από την μία πλευρά στον κομμουνισμό (στις αξίες και στην παράδοση που έχει διαμορφώσει) και από την άλλη στον καπιταλισμό- η Κίνα είναι μια χώρα με ακραίες αντιθέσεις: το χάσμα ανάμεσα στα αστικά κέντρα και την παραδοσιακή κοινωνία διαρκώς διευρύνεται. Παράλληλα σιγά-σιγά χάνονται τα έθιμα και παραδόσεις αιώνων.
Με τις πολιτικές αλλαγές, την οικονομική άνθηση αλλά και τη διαφθορά, η Κίνα αναζητά μια νέα ταυτότητά της και μια ισορροπία: η ταινία απεικόνιζει τις ανησυχίες αυτής της κοινωνίας. Έτσι οι συγκρούσεις των δύο κεντρικών χαρακτήρων στην ταινία, όπως σημειώνει και το περιοδικό Film Comment, είναι συγκρούσεις αναμέσα σε δύο Κίνες, σε δύο διαφορετικές νοοτροπίες, σε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις που η χώρα αυτή πρέπει να βαδίσει.
Κάνοντας κάποιους διόλου ευκαταφρόνητους παραλληλισμούς με την κλασική ταινία του ιταλικού νεορεαλισμού, Κλέφτης Ποδηλάτων, ο Wang Xiao-shuai αποτυπώνει στην ταινία Ποδηλάτης του Πεκίνου τις τεράστιες εσωτερικές και εξωτερικές αλλαγές που συντελούνται, στις αρχές του 21ου αιώνα, στην μεγαλύτερη χώρα του πλανήτη.
Η υπόθεση: Ο 16χρονος Γκουέι καταφθάνει στο Πεκίνο, όπου πιάνει δουλειά σε μια υπηρεσία ταχυμεταφορών, που του δανείζει μάλιστα ένα καταπληκτικό ασημί ποδήλατο. Ο μισθός του είναι ικανοποιητικός, αλλά ένα μέρος του παρακρατείται, προκειμένου ο Γκουέι να αγοράσει το ποδήλατο, πάνω στο οποίο περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας του. Λίγες μόλις μέρες προτού το ξεπληρώσει, το ποδήλατο του νεαρού εξαφανίζεται. Κάποιος το έκλεψε κάτω από το κτίριο όπου εκείνος πήγε για να παραδώσει ένα πακέτο. Χωρίς το αγαπημένο του δίτροχο, ο Γκουέι δεν μπορεί καν να κρατήσει τη δουλειά του. Με τα πόδια, το αναζητά απεγνωσμένος σε ολόκληρο το Πεκίνο. Ως εκ θαύματος βρίσκει το κλεμμένο ποδήλατο, μόνο που το οδηγεί ο σπουδαστής Γιαν, αγορασμένο στο παζάρι. Ενώ ο Γκουέι είναι αποφασισμένος να κλέψει το ίδιο το ποδήλατό του, ο Γιαν έχει άλλη γνώμη. Οι δύο νεαροί θα πρέπει να μάθουν να το μοιράζονται
Οι δύο πρωταγωνιστές της ταινίας μοιράστηκαν στο Βερολίνο το Βραβείο του Καλύτερου Νέου Ηθοποιού.
