του Nanni Moretti
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)

Η ταινία Il Caimano είναι μια ερωτική ιστορία, ένα homage στο σινεμά και μια πολιτική ταινία. Προσπάθησα να αφηγηθώ, χρησιμοποιώντας τα μέσα του κινηματογράφου, μια πραγματικότητα που πλέον δεν μπορούμε να δούμε ή να αντιληφθούμε. Νομίζω ότι το πρόβλημα μας είναι αυτό της συνήθειας: συνηθίζουμε πρόσωπα και καταστάσεις όσο και απίθανες να’ ναι για χάρη της δημοκρατίας.
(…) Δεν προσπαθώ να είμαι το σύμβολο της αριστεράς. Σε προηγούμενες ταινίες μου τη σατίριζα: ξέρω πολύ καλά ότι η αριστερά είναι μαζοχιστική. Όταν κάνω μια ταινία δεν σκέφτομαι τους θεατές μου, ούτε τους θεατές γενικά. Προσπαθώ να εκφράσω τα συναισθήματα μου για τον κόσμο που μας περιβάλλει και για τον εαυτό μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αν προσπαθούμε να αλλάξουμε τις απόψεις του θεατή, να τον κάνουμε να συνειδητοποιήσει κάτι, τότε είναι πολύ πιθανό να κάνουμε μια κακή ταινία. Η φιλοδοξία μου είναι να κάνω καλές ταινίες πέρα και πάνω από κλισέ.
(…) Μόνο στη Ιταλία θα μπορούσε να συμβεί αυτό: να δίνεις σ’ ένα πολίτη την δυνατότητα να αποκτήσει τρία δημόσια τηλεοπτικά κανάλια χάρη σ’ ένα κενό του νόμου και μετά να του επιτρέπεις να κατεβεί στις εκλογές. Είναι απόλυτα απαράδεκτο. Και αυτό το πρόβλημα ξαφνικά δεν εξαφανίσθηκε επειδή η αριστερά κέρδισε τις εκλογές. Πρέπει να δούμε τι συνέβη μετά τις εκλογές, το οποίο είναι το πιο σοβαρό που μπορεί να συμβεί σε μια δημοκρατία: ο χαμένος να αρνείται να αποδεχθεί την ήττα του –κάτι που δεν προκαλεί κάποια αντίδραση από τους συμμάχους του. Αυτό έχει σχέση με την επιθετική συμπεριφορά που δείχνω στη ταινία. Ήδη το 1996 ο Berlusconi είχε αμφισβητήσει τα αποτελέσματα των εκλογών. Το χειρότερο είναι ότι συνηθίσαμε: όλοι στη Ιταλία βρίσκουν αυτή την κατάσταση απόλυτα φυσιολογική.
(…) Στην Ιταλία έχουμε μεταστρέψει τον Berlusconi σε μια κωμική φιγούρα. Είναι στη μόδα να ανταλλάσσουμε ανέκδοτα γι’ αυτόν με e-mail ή SMS -αυτό όμως δεν μ’ ενδιαφέρει. Η υποτίμηση του κινδύνου που αντιπροσωπεύει ο Berlusconi πάει μαζί με την υπερεκτίμηση της κωμικής του πλευράς.
(…) Στο τελευταίο μέρος της ταινίας δημιουργείται η εντύπωση ότι η ταινία της Teresa δεν πρόκειται να γίνει, ωστόσο τελικά γίνεται αλλά σε μια τελείως άλλη μορφή: δεν είναι πλέον ένα πορτραίτο που εκτείνεται σε τριάντα χρόνια, αντίθετα είναι η ιστορία μιας μέρας από τη ζωή του Berlusconi, καθώς αυτός περιμένει τη δίκη του. Όταν η Teresa λέει «κάμερα!», η ταινία μου και η ταινία της συγχωνεύονται, επικαλύπτονται.
Πιστεύω ότι οι ταινίες αντιπροσωπεύουν ένα μέσο έκφρασης που μας επιτρέπει να δούμε, όπως συμβαίνει και στη περίπτωση της Ιταλία. Τα λόγια του Berlusconi δεν μας εντυπωσιάζουν πλέον, τα έχουμε συνηθίσει ανεξάρτητα το πόσο βίαιος είναι λεκτικά. Ήθελα λοιπόν να αποκαταστήσω όλη τη βαρύτητα των λόγων του σ’ ένα πρόσωπο που είναι πολύ μακριά απ’ αυτόν: σε μένα. Πάνω απ’ όλα δεν προσπάθησα υποδυόμενος τον Berlusconi να τον μιμηθώ αλλά μάλλον να εκφραστώ μ’ όσο το δυνατόν περισσότερη ψυχρότητα.

(αποσπάσματα από δηλώσεις σε συνέντευξη τύπου στο φεστιβάλ Καννών 2006).