του Aleksandr Sokurov
(σημειώσεις του σκηνοθέτη)
faust1.jpg
Ο Φάουστ είναι το τελευταίο μέρος μιας κινηματογραφικής τετραλογίας πάνω στη φύση της εξουσίας. Οι κύριοι χαρακτήρες στις τρεις πρώτες ταινίες είναι αληθινές ιστορικές φιγούρες: τον Άντολφ Χίτλερ, (ΜΟΛΩΧ, 1999), Βλαντιμίρ Λένιν (ΤΑΥΡΟΣ, 2000) και τον αυτοκράτορα Χιροχίτο (Ο ΗΛΙΟΣ, 2005). Η συμβολική εικόνα του Φάουστ συμπληρώνει τη σειρά των σπουδαίων τζογαδόρων που έχασαν το πιο σημαντικό στοίχημα της ζωής τους. Ο Φάουστ μοιάζει εκτός τόπου και χρόνου σε αυτή τη συλλογή πορτρέτων, ένας σχεδόν μουσειακός λογοτεχνικός χαρακτήρας μέσα σε μια απλή πλοκή. Τι έχει κοινό με όλες αυτές τις πραγματικές φυσιογνωμίες που έχουν ανέλθει στην κορυφή της εξουσίας; Μια αγάπη για τις λέξεις που είναι εύκολο να τις πιστέψεις και μια παθολογική δυστυχία στην καθημερινή τους ζωή. Το κακό μπορεί να αναπαραχθεί και ο Γκαίτε ήταν αυτός που περιέγραψε την ουσία αυτού: «Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι.
(...) Ο Φάουστ δεν είναι ήρωας της λογοτεχνίας. Είναι ένας πραγματικός άνθρωπος με σάρκα και οστά.
(...) Πού βρίσκονται τα σύνορα; Στην κόλαση ή στον παράδεισο; Στην ταινία μου τα όρια αυτά δεν υπάρχουν. Πόσο κοστίζει μια ψυχή; Τίποτε. Είναι τόσο εύκολο να πουληθεί. Το βέβαιο είναι ότι ο Γκαίτε και ο Φάουστ είναι κλειδιά του παγκόσμιου πολιτισμού γιατί μιλούν για την αιώνια πιθανότητα του ανθρώπου να προδώσει, να χαθεί στο σκοτάδι. Και λένε επίσης ότι η νίκη δεν είναι πάντα το τέλος της ιστορίας. Η ήττα μπορεί επίσης να είναι το τέλος. Αν δεν είχε υπάρξει ο Φάουστ, ενδεχομένως να μην είχε υπάρξει ο Ντοστογιέφσκι ή ο Πούσκιν. Χωρίς τον Φάουστ δεν θα υπήρχε λογοτεχνία.
faust2.jpg
(...) Ο Γιούρι [Yuri Arabov] έγραψε το σενάριο στα ρώσικα. Η ταινία γυρίστηκε στα γερμανικά. Το να προσαρμόσεις από τα ρώσικα στα γερμανικά, αναπόφευκτα οδηγεί σε μεγάλες αλλαγές στη δραματουργία και το περιεχόμενο. Μια άλλη γλώσσα είναι ένας ολόκληρος νέος κόσμος, νέες σχέσεις, καινούργιοι χαρακτήρες, νέα νοήματα. Και, φυσικά, για να προσαρμόσουμε στη γερμανική γλώσσα, στραφήκαμε στον Γκαίτε. Αλλά παράλληλα με τον Γκαίτε, έχουμε εισάγει στην ταινία μια απλή επεξηγηματική γραμμή. Για παράδειγμα, έναν νέο χαρακτήρα, τον πατέρα του Φάουστ, που χρειάζεται για να υποστηρίξει την υπόσταση του Δρ. Φαούστους ως ενός υπαρκτού ανθρώπου. Αν, αφού δουν αυτή την ταινία, οι άνθρωποι θα θέλουν να διαβάσουν Γκαίτε, αυτό θα είναι το μεγαλύτερο δώρο για μένα.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)