(Το χωριό)
του Nuri Bilge Ceylan
Χωρισμένη σε τέσσερα τμήματα -που αντιστοιχούν στις τέσσερις εποχές του χρόνου- η σκηνοθεσία ξεδιπλώνει μ' ένα αργό τελετουργικό τρόπο τις σχέσεις μεταξύ μελών μίας οικογένειας στην επαρχία της Τουρκίας. Το πρώτο τμήμα -που αντιστοιχεί στον Χειμώνα- έχει ως κεντρικό πρόσωπο την 11χρονη θυγατέρα της οικογένειας και διαδραματίζεται μέσα σε μια τάξη του τοπικού δημοτικού σχολείου. Στο δεύτερο τμήμα -που διαδραματίζεται την άνοιξη- βλέπουμε το κορίτσι με τον 4 χρόνια νεαρότερο αδελφό της να έρχονται αντιμέτωποι με τα μυστήρια της φύσης και της ζωής. Το καλοκαίρι -το τρίτο τμήμα- βρίσκει τα δύο αδέλφια να αντικρίζουν έκπληκτα τις σκοτεινές όψεις της ζωής των ενηλίκων: παρακολουθούν την αφήγηση του παππού τους για τις περιπέτειες του στον πόλεμο. Ενώ τέλος στο φθινόπωρο η προσοχή του θεατή εστιάζεται στα πρόσωπα των δύο ηλικιωμένων.
Με την αφήγηση να παίρνει την πλευρά των δύο μικρών παιδιών, ο σκηνοθέτης στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, έχει κάνει ήδη μια καθοριστική επιλογή. Παράλληλα χρησιμοποιώντας ερασιτέχνες ηθοποιούς, επιλέγοντας ως τόπο της δραματικής πλοκής τον γενέθλιο του τόπο και προσδίδοντας ένα ποιητικό ύφος στην ασπρόμαυρη εικόνα, δίδει στο τελικό αποτέλεσμα ένα έντονο και βαθύ προσωπικό τόνο. Το επαναλαμβανόμενο μουσικό μοτίβο από το κλαρίνο μοιάζει να υπογραμμίζει στιγμές υπέρβασης και εικόνες βαθιάς πνευματικότητας. Βασισμένη η ταινία σ' ένα αυτοβιογραφικό διήγημα της αδελφής του σκηνοθέτη, φέρνει στην μνήμη του θεατή τον κινηματογράφο του Ιάπωνα Όζου αλλά και ορισμένες από τις καλύτερες στιγμές του ιρανικού κινηματογράφου..
Δ.Μ.
Ο σκηνοθέτης Nuri Bilge Ceylan δηλώνει για την ταινία του: «Η Kasaba (ε.τ. ΤΟ ΧΩΡΙΟ) είναι μια ταινία πολύ χαμηλού προϋπολογισμού. Όμως αυτό δεν έγινε επειδή δεν είχαμε χρήματα, απλώς δεν θέλαμε να υπάρχει πολύ κόσμος στα γυρίσματα. Προσπαθήσαμε να περιορίσουμε τα μηχανήματα που χρησιμοποιούσαμε στο ελάχιστο. Το συνεργείο που έκανε τα γυρίσματα αποτελείτο από μόνο δύο άτομα: εμένα και ένα φίλο που χειριζόταν την κάμερα. Ο φωτισμός μας ήταν δύο λάμπες των 1000 Watt. Ηθοποιοί ήταν οι γονείς μου, οι συγγενείς μου και οι φίλοι που ζούσαν στην περιοχή των γυρισμάτων. Η ταινία γυρίστηκε σε μία πολύ μικρή πόλη στα παράλια του Αιγαίου όπου πέρασα την παιδική μου ηλικία.»
Συνέντευξη με τον Sadik Incesu, παραγωγός της ταινίας Kasaba
-Η ταινία είναι μια Low-Budget παραγωγή. Πώς έγιναν τα γυρίσματα;
-Ο σκηνοθέτης της ταινίας Nuri Bilge Ceylan και εγώ είχαμε γυρίσει πριν μια ταινία μικρού μήκους. Εκεί το συνεργείο ήμασταν εμείς οι δυο. Μέσα από τα γυρίσματα αυτής της ταινίας είδαμε ότι αυτή η μορφή παραγωγής θα μπορούσε να λειτουργήσει. Η μικρού μήκους ήταν ουσιαστικά σαν μια πρόβα, μία δοκιμή για την ταινία μεγάλου μήκους. Έτσι η ταινία μεγάλου μήκους ΤΟ ΧΩΡΙΟ γυρίστηκε με τις ίδιες ακριβώς συνθήκες που γυρίστηκε και η ταινία μικρού μήκους.
-Πώς καλύφθηκε ο προϋπολογισμός της ταινίας;
-Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε ήταν το πως θα χρηματοδοτούσαμε την ταινία. Ο σκηνοθέτης απευθύνθηκε σε διάφορους κρατικούς φορείς (Υπουργείο Πολιτισμού κ.λπ.), αλλά όλες οι απαντήσεις που πήραμε ήταν αρνητικές. Έτσι τελικά η χρηματοδότηση της ταινίας έγινε από δικά μας κεφάλαια. Για μας ήταν πολύ σημαντικό, από οικονομικής πλευράς, το ότι είχαμε μία δική μας κάμερα και το βασικό φωτισμό. Όταν τελείωσαν τα γυρίσματα είχαμε πρόβλημα σχετικά με την προβολή της ταινίας στις αίθουσες: λόγω οικονομικών προβλημάτων είχαμε μόνο μια κόπια.
-Που έχει γυριστεί η ταινία;
-Ο τόπος στον οποίο διαδραματίζεται η ιστορία της ταινίας είναι ένα χωρίο στην περιοχή τους Ελλήσποντου: το Γενιτσέ, το οποίο είναι και τόπος καταγωγής τους σκηνοθέτη.
-Που έχει πάει μέχρι στιγμής η ταινία;
-Η ταινία έχει προβληθεί με επιτυχία στα τοπικά Φεστιβάλ της Τουρκίας: στο Φεστιβάλ της Αττάλειας (όπου της απονεμήθηκε ένα ειδικό βραβείο), στα Άδανα (ειδικό βραβείο της επιτροπής), στην Κωνσταντινούπολη (βραβείο από τους ξένους ανταποκριτές -FIPRESCI). Επίσης κέρδισε και το χρηματικό έπαθλο της EFES PILSEN που είναι μια οικονομική βοήθεια για την επόμενη ταινία του σκηνοθέτη. Στο εξωτερικό προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου (βραβείο Καλιγκάρι) και στο Φεστιβάλ του Τόκυο (Δεύτερο Βραβείο).
Αυτήν την περίοδο η ταινία προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες της Τουρκίας. Μέχρι στιγμής πηγαίνει καλά: την έχουν παρακολουθήσει περίπου 10 χιλιάδες θεατές.
(Συνέντευξη Δημήτρης Μπάμπας. Μετάφραση από την τουρκική γλώσσα Jonathan Markel. Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Πρώτο Πλάνο)