του Tom Tykwer
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)
Γνωρίζουμε ότι όλες οι κατηγοριοποιήσεις του σεξ και για το πώς το ένα ή το άλλο φύλο πρέπει να συμπεριφέρεται και όλα τα σχετικά μας έχουν επιβληθεί μέσα από μια εκπαιδευτική διαδικασία: όλα αυτά ανήκουν σ’ ένα σύστημα που πλέον έχει τελειώσει.
Την ίδια στιγμή, δεν έχουμε πραγματικά μια νέα εναλλακτική λύση. Έτσι, έχουμε αυτή την παράξενη ισορροπία. Από τη μία πλευρά, υπάρχει το μοντέλο με το οποίο μεγαλώσαμε. Από την άλλη πλευρά, διανοητικά έχουμε διανύσει μια μεγάλη απόσταση. Είμαστε πολύ πιο ανοιχτοί και χαλαροί με αυτές κατηγοριοποιήσεις και ταξινομήσεις σχετικά με το σεξ: Τι επιτρέπεται και τι όχι. Η ταινία προσπαθεί να περιγράψει ακριβώς αυτό το ενδιάμεσο έδαφος, χωρίς να κάνει κάποια υπόδειξη.
(…) Στην ταινία απασχολήθηκα με ότι ήταν δραματουργικά ενδιαφέρον. Είναι ένα είδος κατασκευής ότι η γυναίκα κάποιου έλκεται από κάποιον που είναι έξω από την τυπική καθημερινότητα της. Έχει περιορίσει τη ζωή της, όπως κάνουμε εξάλλου όλοι, μέσα σ’ ένα πλαίσιο και σε μία ρουτίνα και ξαφνικά συνάντα έναν άνδρα μ’ ένα τρόπο που της προκαλεί έκπληξη. Προέρχεται από ένα διαφορετικό κόσμο. Ξαφνικά έχει πρόσβαση σε ιδέες, απόψεις και σκέψεις οι οποίες ήταν αποκλεισμένες από τον κόσμο της μέχρι τώρα.
(…) Δεν είχα για την ταινία κάποια αφετηρία. Κυρίως ήθελα να γυρίσω μια ταινία στην γλώσσα μου. Αν και μιλώ πλέον πολύ καλά αγγλικά, παρ’ όλα αυτά δεν είναι η μητρική μου γλώσσα και ποτέ δεν θα γίνει. Σκέφτομαι πάντα την ιστορία του Billy Wilder (αυστριακής καταγωγής σκηνοθέτης του κλασικού Χόλιγουντ σ.τ.ε). Ύστερα από ένα χρόνο παραμονής στην Αμερική, ξύπνησε ένα πρωινό και ανακάλυψε ότι ονειρευόταν στα αγγλικά. Τότε κατάλαβε ότι πραγματικά έφθασε στην Αμερική. Αυτό δεν συνέβη ποτέ σε μένα Δεν είναι κάτι που μ’ ανησυχεί –υπάρχουν σ’ αυτό πλεονεκτήματα. Όταν πάντα κάνεις λίγο μετάφραση, έχεις την απόσταση για να αναλύεις και αυτό που λες έχει περισσότερη ακρίβεια. Αυτό που λείπει από την άλλη είναι η αμεσότητα, η ελευθερία στην ομιλία, το να αναζητάς τις λέξεις ενώ σκέφτεσαι. Σ’ αυτού του είδους τις συζητήσεις ψάχνεις για τις σωστές λέξεις με τους ηθοποιούς. Επιπλέον ήμουν αμέσως μ’ αυτούς του ανθρώπους (δηλαδή τους ηθοποιούς της ταινίας, τους Sophie Rois, Sebastian Schipper, Devid Striesow) στο ίδιο επίπεδο, επειδή έχουμε την ίδια κουλτούρα. Ήμαστε της ίδιας γενιάς και έχουμε το ίδιο υπόβαθρο.
(…) Οι gay σκηνές στην ταινία ήταν ότι πιο φυσιολογικό για μένα -ίσως αυτό συμβαίνει γιατί ήμουν φοιτητής του Rosa von Praunheim (γερμανός σκηνοθέτης που το έργο εστιάζει στην ομοφυλόφιλη επιθυμία σ.τ.ε). Τέλος πάντων, έχω ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι υπήρχε μεγάλη διαφορά όταν ασχολείσαι με μια ετεροφυλοφιλική ή μια ομοφυλοφιλική σκηνή σεξ. Το να κάνεις την ομοφυλόφιλη σωματική οικειότητα πιστευτή είναι πάντα λίγο περίεργο. Είναι πάντα μια πρόκληση. Μια καλή σκηνή σεξ για μένα είναι όταν δεν με κάνει να αισθάνομαι αμηχανία, όταν δεν είμαι σε ένταση, και όταν έχω την αίσθηση ότι οι ηθοποιοι αισθάνονταν άνετα παρά όλα αυτά. Νιώθω άνετα απλά σημαίνει ότι η σκηνή σεξ είναι μια χαλαρή στιγμή, ότι τα σώματα παρουσιάζονται μ’ ένα οικείο τρόπο, όχι υπερβολικά top όμορφα, αλλά ούτε και άσχημα. Ερωτισμός στον κινηματογράφο δεν δημιουργείται δείχνοντας τα γεννητικά όργανα. Ερωτισμός υπάρχει όταν το σώμα διατηρεί τα μυστικά του. Και είναι το κανονικό σώμα ενός ενήλικα που είναι όμορφο. Όχι το σώμα αυτού που έξι μήνες βρίσκεται μέσα σ’ ένα γυμναστήριο.
(…) Η παρουσία του πολιτισμού (μπαλέτο, θέατρο, γλυπτική και σινεμά) στην καθημερινή ζωή δεν παρουσιάζεται αρκετά στο σινεμά. Οι τρόποι με τους οποίους εξετάζουμε, αναλύουμε και συμφωνούμε μεταξύ μας για τον πολιτισμό είναι η βάση της για πολλές από τις συζητήσεις μας. Συζητάμε μεταξύ μας διαρκώς για πολιτιστικά φαινόμενα και γεγονότα. Ωστόσο σε ταινίες αυτά μόλις και μετά βίας συζητιόνται. Οι χαρακτήρες σε μια ταινία ίσως πηγαίνουν σινεμά, αλλά τίποτε πέρα από αυτό. Ο πολιτισμός ως ένας τόπος μιας καθημερινής ανταλλαγής και συνάντησης σχεδόν ποτέ δεν έχει παρουσιάζεται.
(αποσπάσματα από συνέντευξη του Tom Tykwer στην ηλεκτρονική τοποθεσία http://www.drei.x-verleih.de/)