(Ο χαμένος άνθρωπος)
του Peter Lorre

Το 1946, με το τέλος του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, η καριέρά του βρίσκεται σε κρίση. Ο Peter Lorre αποφασίζει να επιστρέψει στην ηττημένη Γερμανία, χώρα στην οποία γνώρισε για πρώτη φορά την επιτυχία ως ηθοποιός τόσο στο θέατρο, όσο και στον κινηματογράφο. Θα σκηνοθετήσει για πρώτη φορά στη ζωή μια ταινία σκοτεινή, που αντανακλά στις εικόνες της το κλίμα και την ατμόσφαιρα μίας ηττημένης και κατεστραμμένης ηθικά χώρας.
Αμέσως μετά το τέλος του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, σ' ένα στρατόπεδο προσφύγων στο Αμβούργο, ένας γιατρός, ο Dr. Rothe, δουλεύει εκεί κρύβοντας την πραγματική ταυτότητα του. Η άφιξη ενός παλιού του συνεργάτη θα επαναφέρει τις τραυματικές μνήμες του παρελθόντος στο προσκήνιο. Ήταν το 1943 και τα χρόνια του πολέμου όταν ο Dr. Rothe εργαζόταν ως ερευνητής. Η κατηγορία ότι η αρραβωνιαστικιά του, η Inge, τον έχει προδώσει τον εξαγριώνει και σε μια κρίση πάθους και ζήλιας την δολοφονεί. Λόγω της θέσης του η πράξη του μένει ατιμώρητη. Η ενοχή και οι Ερινύες βασανίζουν τον κεντρικό χαρακτήρα. Όμως καθώς η αλήθεια δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται, η συνάντηση του Dr. Rothe με τον παλιό του συνεργάτη είναι καθοριστική για τη δραματική πλοκή.
Με επιρροές από τις ταινίες που ο Peter Lorre συμμετείχε στο Χόλιγουντ, αλλά και με την οφειλόμενη τιμή στον Fritz Lang, η ταινία μοιάζει να αντανακλά τη σκοτεινή ατμόσφαιρα της εποχής της -ορισμένες φορές ο πεσιμισμός της είναι αβάστακτος. Και ήταν ίσως για αυτούς τους λόγους που -παρ' όλες τις εγκωμιαστικές κριτικές στη Γερμανία αλλά και στο Φεστιβάλ της Βενετίας όπου αυτή προβλήθηκε-, η ταινία υπήρξε μια εισπρακτική αποτυχία στη χώρα παραγωγής της. Η ταινία θεωρείται από ιστορικούς του κινηματογράφου ως ένα από τα λίγα αριστουργήματα που έχει να παρουσιάσει ο μεταπολεμικός κινηματογράφος της Δυτικής Γερμανίας.
Η Ulrike Ottinger σημειώνει για την ταινία: " "Η σιωπή ως ένας μόνιμος και αξιόπιστος διακανονισμός": αυτή η απλή πρόταση συμπυκνώνει το κύριο θέμα της ταινίας και περιγράφει τη μεταπολεμική συμπεριφορά στη Γερμανία. Η Σιωπή ως μια θεραπεία για τα αισθήματα ενοχής, τιμωρίας, πιθανώς μειονεξίας και ανασφάλειας -ενάντια στην αναγνώριση της αλήθειας. Η Σιωπή -ως ένας τρόπος συμφιλίωσης με το παρελθόν-, έγινε ένα κοινά αποδεκτό ψέμα, με το οποίο πολλοί άνθρωποι είχαν αρχίσει άνετα να ζουν μ' αυτό.
Αυτή η ταινία μιλά για πράγματα τα οποία κανένας στα αλήθεια δεν ήθελε ούτε να μιλήσει, ούτε πολύ περισσότερο να σκεφθεί -γρήγορα η φωνή της φιμώθηκε. Κανένας δεν ήθελε εκείνη την εποχή στη Γερμανία, να αναμετρηθεί με την αλήθεια, η οποία παρουσιαζόταν με μια μορφή τόση πειστική καλλιτεχνικά (και γι' αυτό πιο επικίνδυνη). Ο διάλογος εξέφραζε αυτά που κανένας δεν ήθελε να ακούσει.
Η ταινία αντιπροσωπεύει με ακρίβεια την ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας, κάτι που μπορούσε να το κάνει μόνο κάποιος που είχε υπάρξει θύμα και ύστερα είχε υποδυθεί τον θύτη, ο οποίος είχε συναίσθηση της ενοχής του. Στην πραγματικότητα, ο Lorre εξέφραζε την ιστορία της ζωής του ως ηθοποιός, όπως επίσης και τις σκληρές εμπειρίες του ως μετανάστης."
Ο Peter Lorre υπήρξε ένας από τους πιο γνωστούς και χαρακτηριστικούς ηθοποιούς της κλασικής περιόδου στο Χόλιγουντ. Γεννήθηκε στην Ουγγαρία το 1904. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός στη Βιέννη του 1921. Το 1929 έκανε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία στη θεατρική σκηνή του Βερολίνου. Συμμετείχε σε αρκετές θεατρικές παραγωγές έργων του Bertolt Brecht. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο χώρο του κινηματογράφου ήταν στην ταινία M του Fritz Lang, όπου υποδυόταν ένα ψυχοπαθή δολοφόνο παιδιών. Όταν ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία, ο Peter Lorre μετακόμισε στο Χόλιγουντ μετά από σύντομες στάσεις στο Παρίσι και στο Λονδίνο (όπου και συμμετείχε στην ταινία του Hitchcock, The Man Who Knew Too Much). Στο Χόλιγουντ τυποποιήθηκε σε ρόλους κακού: έπαιζε κυρίως δεύτερους ρόλους, υποδυόμενος συνήθως μελαγχολικούς και ψυχοπαθείς χαρακτήρες. Η υποκριτική του στις ταινίες The Maltese Falcon, Casablanca και Arsenic and Old Lace επιβεβαιώνουν την άποψη ότι ο Peter Lorre υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς ηθοποιούς των δεκαετιών 30 και 40 στο Χόλιγουντ.
Το 1950 ο Peter Lorre επέστρεψε στη Δυτική Γερμανία για να σκηνοθετήσει την πρώτη του -και εν τέλει μοναδική- ταινία, η οποία και απέτυχε παταγωδώς εισπρακτικά. Επέστρεψε πάλι στο Χόλιγουντ συνεχίζοντας να συμμετέχει ως ηθοποιός, σε μικρούς ρόλους, σε b-movies. Πέθανε το 1964.
Δ.Μ.

The Lost One/ Der Verlorene
Σκηνοθεσία: Peter Lorre.
Σενάριο: Peter Lorre, Axel Eggebrecht, Benno Vigny.
Φωτογραφία: Vaclac Vich.
Παίζουν: Peter Lorre, Karl John , Helmuth Rudolph, Renate Mannhardt, Johanna Hofer…
Διάρκεια: 98', 1951, Ασπρόμαυρη, 35 mm, Γερμανία