του Ulrich Seidl
(αποσπάσματα από συνομιλία)
paradis1.jpg

Ο Παράδεισος [Paradies: Liebe/Paradise: Love] είναι η υπόσχεση της μόνιμης ευτυχίας, μια λέξη που συνδυάζει την επιθυμία για θάλασσα, ήλιο, ελευθερία, αγάπη και σεξ, καθώς και μία εκτενώς κακοποιημένη έννοια στην τουριστική βιομηχανία. Έτσι ο τίτλος εκπροσωπεί και τα τρία φιλμ, γιατί και οι τρεις πρωταγωνίστριες αναζητούν την εκπλήρωση των ανεκπλήρωτων επιθυμιών τους.
(...)  Γιατί, παρά την επικρατούσα άποψη, είμαι ένας σκηνοθέτης που κάνει ταινίες για γυναίκες. Το φιλμ προέκυψε από διαφορετικές αφετηρίες. Για παράδειγμα, εδώ και καιρό με ενδιέφερε να κάνω μια ταινία για γυναίκες γύρω στα πενήντα. Επίσης η σύζυγος μου Veronika Franz κι εγώ είχαμε γράψει ένα σενάριο για τον μαζικό τουρισμό με έξι διαφορετικές ιστορίες. Καθεμία είχε να κάνει με τους τουρίστες από τη Δύση και τις διακοπές στους στον Τρίτο Κόσμο. Το θέμα του σεξουαλικού τουρισμού επανερχόταν σε πολλές στιγμές. Αναπτύξαμε αυτό το στοιχείο στα πλαίσια μιας οικογένειας: δύο αδελφές και μία κόρη. Τρεις γυναίκες ψάχνουν έναν άντρα, ενώ δεν ανταποκρίνονται οι ίδιες στα καθιερωμένα πρότυπα ομορφιάς και που, για να αναφερθώ στους Houellebecq και Jellinek έχουν χαμηλή αξία στην αγορά. Έτσι αναζητούν σεξουαλική ολοκλήρωση και αγάπη, αλλού, στην περίπτωση της πρώτης ταινίας, στην Αφρική.
(...) Δεν γράφουμε παραδοσιακά σενάρια. Μεμονωμένες σκηνές περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια, αλλά το κάθε κουβάρι ξετυλίγεται σαν σε ταινία μικρού μήκους, ξεχωριστά και όχι σε συνδυασμό. Αυτό συμβαίνει μόνο στο μοντάζ. Είναι το αποτέλεσμα της μεθόδου μου με την οποία δεν εκτελώ απλά το τελικό σενάριο, αλλά λαμβάνω υπόψη μου τι προηγήθηκε πριν το γύρισμα και τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια. Παρομοίως, γυρίζω χρονολογικά και εξασφαλίζω ότι η μέθοδος μου παραμένει ανοιχτή σε νέους δρόμους και ιδέες. Επιπλέον, με κάθε ταινία θέτω στον εαυτό μου νέες προκλήσεις και στον Παράδεισο η κρυφή μου φιλοδοξία ήταν να κινηματογραφήσω αυτές τις ιστορίες με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να σταθούν μόνες τους. paradish.jpgΠέρασα ενάμιση χρόνο στο μοντάζ με αναρίθμητα πρόχειρα cuts προσπαθώντας να πλέξω τις ιστορίες μεταξύ τους. Μέχρι κάποιο σημείο, τα πήγα καλά. Όμως καμία από αυτές τις εκδοχές δεν λειτούργησε. Είχαν διάρκεια πεντέμισι ώρες. Αντί να εμπλουτίζει η μία την άλλη, αποδυνάμωνε η μία την άλλη. Και τελικά καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη λύση ήταν να γίνουν τρία φιλμ. Αλλά δεν ήταν εύκολο.
Σεξουαλικές διακοπές στη Κένυα, μια ριζοσπαστική καθολική αποστολή στη Βιέννη [Paradies: Glaube], μια κατασκήνωση για υπέρβαρους έφηβους[Paradies:  Hoffnung] …
(...)  Και οι τρεις γυναίκες ερωτεύονται, γεύονται την αγάπη και σε κάποιο σημείο απογοητεύονται. Η κόρη ερωτεύεται για πρώτη φορά στην κατασκήνωση και πέφτει με τα μούτρα. Η μητέρα συνειδητά επιλέγει να βρει την αγάπη ή τον έρωτα στην Κένυα, μετά από χρόνια απογοήτευσης. Η αδερφή της βρίσκει τον έρωτα στο πρόσωπο του Χριστού, έναν έρωτα εγκεφαλικό και πνευματικό. Αυτό που δεν βρίσκεις στη γη, το ψάχνεις στον παράδεισο.
(...)Η αίσθηση του σώματος παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στις ταινίες μου. Μου αρέσει να κινηματογραφώ κοντά στο δέρμα, να δείχνω τους ανθρώπους γυμνούς χωρίς μακιγιάζ. Για μένα είναι στο μη εξωραϊσμένο που βρίσκει κανείς την ομορφιά.
Παρόλο που ο τίτλος Παράδεισος στεγάζει και τις τρεις ιστορίες, κάθε ταινία έχει τη δική της αισθητική και αφηγηματική προσέγγιση.
(...) Η φιλμική μου μεταφορά, πώς και με ποιές εικόνες κάτι συνδέεται, καθορίζεται τόσο από το σκηνικό, το περιβάλλον και κάτω από ποιες συνθήκες εξιστορείται. Η ατμόσφαιρα της κάθε ιστορίας παίζει σημαντικό ρόλο. Η Κένυα, για παράδειγμα, είναι θορυβώδης και με τον ωκεανό της και τους φοίνικες της εμπεριέχει μια τεχνητή έννοια της εξωτικής ανεμελιάς. Πριν το γύρισμα έκανα έρευνα σε διαφορετικά σημεία στον κόσμο, την Καραϊβική, τη Δομινικανή Δημοκρατία, όπου βρίσκει κανείς κι εκεί τις Sugar Mamas. Τελικά επέλεξα την Αφρική γιατί με ενδιέφεραν οι φορτισμένες κοινωνικές συνιστώσες, οι πληγές από την αποικιοκρατία. Η Αφρική με μάγεψε: με την ποικιλομορφία και τις αντιφάσεις της, τον τρόμο και την ομορφιά, τη φτώχια και τον πλούτο που φέρνει ο τουρισμός (που δεν είναι παρά μία πιο επίκαιρη μορφή αποικιοκρατίας). Θεωρώ ότι αυτή η ήπειρος είναι μια ανεξάντλητη πηγή έμπευσης. Και οπτικά.

(αποσπάσματα απο μια συνομιλία του σκηνοθέτη με τον συνομιλεί με τον Claus Philipp για την τριλογία «Παράδεισος», πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)