(Ο προδότης)
του Marco Bellocchio

Ακολουθώντας μια κατεύθυνση που ήδη έχει χαράξει με προηγούμενες ταινίες του - Buongiorno, notte (2003), Vincere (2009)- ο Marco Bellocchio εστιάζει πάλι τόσο στην πατρίδα του την Ιταλία και τις περιπλοκές του δημόσιου βίου της, όσο και σ’ ένα πρόσωπο πραγματικό, αμφιλεγόμενο που είχε προσελκύσει τη δημόσια προσοχή λόγω των πράξεων του και των αντιδράσεων που αυτές προκάλεσαν.
Ο κεντρικός χαρακτήρας της αφήγησης είναι ο Tommaso Buscetta (στον ρόλο ο Pierfrancesco Favino), ένα διαβόητο πρόσωπο της σικελικής μαφίας, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο διάσημους πληροφοριοδότες του ιταλικού νομικού συστήματος, ένας pentito, δηλαδή ένα καρφί, υπεύθυνος για την ποινική καταδίκη πολλών στελεχών της σικελικής μαφίας, με προεξάρχοντα τον Toto Riina. Η αφήγηση, με αφετηρία τις αρχές της δεκαετίας του ’80, παρακολουθεί την πορεία του ταραχώδη βίου του, από τις εποχές της παρανομίας έως το τέλος, τη συνεργασία του με το νόμο –στο πρόσωπο του εισαγγελέα Giovanni Falcone - και τις συνέπειες –προσωπικές και οικογενειακές – που αυτή έχει.
Τα κεντρικά πρόσωπα στις ταινίες του Marco Bellocchio χαρακτηρίζονται από την τόλμη τους, από τη διάθεση τους να «σπάσουν» τις καθιερωμένες νόρμες και το ίδιο συμβαίνει και με τον κεντρικό χαρακτήρα σ’ αυτήν την ταινία: ο Tommaso Buscetta σπάζει την omertà και οδηγείται στην άλλη όχθη.
Ο Marco Bellocchio, εστιάζοντας στο πρόσωπο αυτό σχεδιάζει ένα πορτραίτο, χωρίς διάθεση μυθοποίησης ή ηρωοποίησης, προσφέροντας ένα βάθος ψυχολογικό. Ωστόσο, ό,τι έχει εδώ σημασία είναι η διαδρομή, η πορεία προς μεταστροφή και οι συνέπειες της, δηλαδή, η τελική σύγκρουση με τους πρώην συντρόφους. Η απομυθοποιητική διάθεση με την οποία προσεγγίζεται η δικαστική διαδικασία, της οποίας κεντρικό πρόσωπο υπήρξε ο Tommaso Buscetta είναι ενδεικτική της σκηνοθετικής οπτικής απέναντι στο κοινωνικό φαινόμενο της ιταλικής μαφίας.
Στη διαδρομή αυτή της μεταστροφής κομβικό πρόσωπο υπήρξε ο εισαγγελέας Giovanni Falcone (στο ρόλο ο Fausto Russo Alesi), ο οποίος πλήρωσε με το τίμημα της ζωής του τις πράξεις του: αυτός μοιάζει κατέχει μια θέση ψυχαναλυτή – εξομολογητή απέναντι στον Tommaso Buscetta. Και γι’ αυτό η αφήγηση μοιάζει ως η μακρά διαδρομή μιας ταραγμένης ψυχής προς τη γαλήνη. Μια γαλήνη που κατακτάται με την σε βάθος εξομολόγηση...

Δημήτρης Μπάμπας