του Andrey Paounov
(κριτική: Καλλιόπη Πουτούρογλου)
Στις παρυφές ενός χιονισμένου δάσους, στην καρδιά του χειμώνα, μέσα σε έναν κλειστό χώρο που μυρίζει παρακμή και εγκατάλειψη αλλά γεννά και πολλά ερωτηματικά ως προς τη χρήση του (καλύβα- καταφύγιο ή μήπως κάποιου είδους εργαστήριο;), δυο μεσήλικες και ένα κοράκι επιδίδονται με τους δικούς τους αργούς ρυθμούς, σε κινήσεις μηχανικές και επαναλαμβανόμενες. Ο πρώτος, με το σπάσιμο καρυδιών, χρησιμοποιώντας έναν περίεργα πολύπλοκο καρυοθραύστη, ο δεύτερος, ο γηραιότερος, με την επίλυση ενός σταυρόλεξου -χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία- και το γιγαντόσωμο, εγκλωβισμένο στο κλουβί, πουλί με το επιδέξιο άδειασμα ποτηριών ρακής. Παράλληλα γίνεται διαρκώς αναφορά και στην αναμονή ενός τρίτου, πιο σημαντικού προσώπου, που φαίνεται να αποχώρησε νωρίτερα , παίρνοντας μαζί το άλογο και το τουφέκι του. Τα αλλόκοτα γεγονότα αλλά και οι κοφτοί διάλογοι που ακολουθούν μας μεταφέρουν στην επικράτεια ενός καθαρά μπεκετικού θεάτρου του Παραλόγου, αλλά και ενός φολκλορικού θρίλερ με στοιχεία υπερφυσικού τρόμου (εμφανείς οι αναφορές στη Λάμψη του Κιούμπρικ), σε αυτή την πρώτη ταινία μυθοπλασίας του Βούλγαρου ντοκιμαντερίστα Andrey Paounov, μία μεταφορά του ομότιτλου θεατρικού έργου του Yordan Radichkov.
Τον Ιανουάριο, όταν όλα τα σκεπάζει το χιόνι, κανένας φυσιολογικός άνθρωπος δε θα έμπαινε στο παγωμένο δάσος, ακούγεται επανειλημμένα από τους ήρωες. Κι όμως στο January, αρκετοί τολμούν το εγχείρημα χωρίς δεύτερη σκέψη , μόνο που κάθε φορά που κάποιος επιστρέφει, τη θέση του στο πίσω μέρος του έλκηθρου καταλαμβάνει ένας παγωμένος λύκος. «Πώς να ξυπνήσεις από τον θάνατο;» αναρωτιέται κάποια στιγμή ο ηλικιωμένος της καλύβας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι όλα αυτά δε θα μπορούσαν να είναι παρά ένα όνειρο ή μια συνηθισμένη για την περιοχή ιστορία φαντασμάτων, σαν κι αυτά που κάνουν αχνά την εμφάνισή τους στο τελευταίο μέρος της ταινίας.
Μέσα σε ένα κλειστοφοβικό, εξαιρετικά μελετημένο ασπρόμαυρο σκηνικό, που αιχμαλωτίζει το φως με μυστικιστικό τρόπο και που όσο ξεδιπλώνει τους λαβυρινθώδεις χώρους του φαντάζει όλο και πιο απειλητικό, κάτω από ανατριχιαστικούς ήχους και τριξίματα, πίσω από πόρτες που αποκαλύπτουν φθαρμένα, σκονισμένα απομεινάρια του υπαρκτού σοσιαλισμού και υποδέχονται μια σειρά από παρανοϊκούς αλλόκοτους επισκέπτες, ο Paounov στήνει με κλιμακούμενο σασπένς ένα συναρπαστικό αλληγορικό παραμύθι, μια πολιτική παραβολή για τη σταδιακή εξαφάνιση μιας χώρας σε ύπνωση (εδώ της μετακομμουνιστικής Βουλγαρίας) ή ακόμα και ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Και ο Peter Motorov; Που η τύχη του αγνοείται από την αρχή της ταινίας και όλοι τον περιμένουν στωικά, σαν τον Γκοντό του Μπέκετ, υπήρξε πραγματικά; Ή μήπως πρόκειται για φιγούρα υπερβατική που αν ερχόταν ίσως έδινε μια κάποια λύση; Το January φαίνεται να αφήνει πολλά ερωτήματα αναπάντητα , όσα σχεδόν και το θεατρικό έργο.