(Η λευκή κορδέλα)
του Michael Haneke
Μια ταινία για τη γέννηση του ολοκληρωτισμού και της απολυταρχίας, για το πως δημιουργείται η τυφλή βία.
Ένα μικρό χωριό προτεσταντών στη Βόρειο Γερμανία λίγο πριν τον Α! Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα σ’ αυτό το αυστηρό περιβάλλον μια σειρά από παράξενα γεγονότα συμβαίνουν. Αυτά τα γεγονότα σταδιακά παίρνουν το χαρακτήρα μιας τελετουργικής τιμωρίας. Ποιος είναι πίσω απ’ αυτά;
Ο Michael Haneke διευκρινίζει σχετικά με την ιστορία: «Είναι η ιστορία κάποιων παιδιών και εφήβων σε μια χορωδία που διευθύνεται από το δάσκαλο του χωριού και τις οικογένειες τους: το βαρόνο, τον έφορο, τον ιερέα, τον γιατρό, την μαία, τους αγρότες». Και συνεχίζει: «Με απασχολούσε αυτό το σχέδιο για πάνω από δέκα χρόνια. Μ’ ενδιέφερε να παρουσιάσω μια ομάδα παιδιών που διδάσκονται απολυταρχικές αξίες και με πιο τρόπο εγκολπώνονται αυτές τις αξίες. Ήθελα να δείξω τις επιπτώσεις και οι οποίες είναι όλες οι μορφές τρομοκρατίας.
Αν η απολυταρχία θεωρηθεί ως το ιδανικό, τότε αυτό το ιδανικό είτε πολιτικό είτε θρησκευτικό γίνεται απάνθρωπο. Σκέφθηκα να τιτλοφορήσω τη ταινία «το Δεξί χέρι του Θεού». Αυτά τα παιδιά πιστεύουν ότι είναι το δεξί χέρι του Θεού: κατανοούν τους νόμους και τους ακολουθούν κατά γράμμα. Αυτό τους κάνει να γίνονται οι τιμωροί των άλλων αυτών που δεν υπακούουν στο ιδανικό τους. Από κει προέρχεται η τρομοκρατία. Η ταινία δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι ένα σχόλιο μόνο για τον φασισμό».
Αναφερόμενος στην βία ο Michael Haneke σημειώνει: «Νομίζω ότι υπάρχει η βία σ’ όλες τις ταινίες μου. Στην κοινωνία που ζούμε δεν υπάρχει τρόπος να αποφύγεις ή να παρακάμψεις αυτό το πρόβλημα. Ωστόσο στις άλλες μου ταινίες λέω περισσότερα για την αναπαράσταση της βίας από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, για τον τρόπο με τον οποίο αυτά εκμεταλλεύονται τη βία. Κατά τη γνώμη μου είναι σημαντικό να βρεις μια ισορροπία για το θέμα που προσπαθείς να διαπραγματευτείς, μια ισορροπημένη προσέγγιση. Δεν θα πω αν στο μέλλον θα ασχοληθώ ξανά μ’ αυτό το θέμα. Κάθε ταινία, κάθε θέμα πρέπει να καθορίζει τη φωνή με την οποία θα ειπωθεί».
Ο Ulrich Tukur ηθοποιός στην ταινία δηλώνει: «Βρήκα ότι το σενάριο ήταν εξαιρετικά ακριβές και η ταινία το απεικονίζει αυτό. Δεν θεωρώ ότι στην ταινία υπάρχει πάρα πολύ απόγνωση. Είναι αλήθεια ότι ο Haneke μας δείχνει καταπιεσμένους ψυχρούς χαρακτήρες, ωστόσο υπάρχουν και άλλοι που’ ναι γεμάτοι ελπίδα. Σκεφθείτε το γεμάτο τρυφερότητα και αθωότητα υπέροχο έρωτα μεταξύ του δασκάλου και τη νοικοκυράς. Η ταινία δείχνει το μικρό κόσμο της γερμανικής κοινωνίας εκείνου του καιρού, μια κοινωνία που εξαφανίσθηκε στα πεδία των μαχών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου».
Ο Burghart Klaussner ηθοποιός στην ταινία δηλώνει: «Μ’ άρεσε που υποδύθηκα έναν άνθρωπο του οποίου τα πεπραγμένα θα έχουν επιπτώσεις και μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι δέσμιος του οικογενειακού του περιβάλλοντος και δεν μπορεί να απελευθερωθεί από αυτή τη ψεύτικη φιλοσοφία».
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)