του Abbas Kiarostami
(οι δηλώσεις των συντελεστών)

Juliette Binoche, ηθοποιός
Μια γυναίκα μπορεί να κρύβει μία άλλη. Για μια ηθοποιό, ο ρόλος του σκηνοθέτη είναι να αποκαλύπτει την άλλη γυναίκα. Η ακοή του, η κάμερα και οι προσδοκίες του την ωθούν να αναζητήσει βαθιά μέσα της και να αντιμετωπίσει ότι βρει εκεί. Δε γνώριζε πριν ποια ήταν. Το ανακαλύπτει μαζί με εκείνον. Ταυτόχρονα όμως δουλεύει και μια άλλη δύναμη: το Άγνωστο. Όταν κάθε βήμα, κάθε σκέψη κι αίσθηση ενώνεται με τη σωματική πράξη, όπως στο γάμοΧ η ηθοποιός περιμένει το μνηστήρα της, το περιμένει όπως η πληγή περιμένει να γιατρευτεί. Τον περιμένει στη γωνία, σε εσωτερικά μονοπάτια, μέσα από την ψυχή της για να δώσει αυτό που δε μπορεί να ειπωθεί, να ακουστεί, ένα ελάττωμα, ένα σπασμένο τακούνι, από το σκοτάδι στην καρδιά της ψυχής της.

Μια φορά κι έναν καιρό, πήγα στο Ιράν για να συναντήσω τον Άμπας (τον είχα γνωρίσει στις Κάννες και τον είχα συναντήσει και στην UNESCO). Μου είχε πει «Έλα στην Τεχαράνη!». Δέχτηκα την πρόσκληση του. Δύο φορές.
Ένα βράδυ, μου μίλησε για την ιστορία που γυρίσαμε μαζί το καλοκαίρι. Μου μίλησε για κάθε λεπτομέρεια: το σουτιέν, το εστιατόριο, το ξενοδοχείο. Εν ολίγοις, μου είπε ότι του είχε συμβεί.
Στο τέλος, αφού μιλούσε για 45 λεπτά, με ρώτησε: «Με πιστεύεις;» και του είπα «Ναι». Κι εκείνος απάντησε: «Δεν είναι αλήθεια!». Γέλασα τόσο δυνατά που ίσως να ήταν κι αυτός ο λόγος που θέλησε να κάνει την ταινία! Η πραγματικότητα και η μυθοπλασία με έκαναν πάντα να γελώ, γιατί πιστεύω πραγματικά ότι όλα είναι δυνατά. Μέχρι σήμερα, είμαι σίγουρη ότι την έζησε αυτή την ιστορία. Όσο είμαι σίγουρη κι ότι δεν την έζησε.
Η Τοσκάνη, είναι ένα από εκείνα τα μέρη, όπου όλα μπορούν να συμβούν. Δεν είναι τυχαίος ο αριθμός των αγίων που έχουν εκεί. Βιώσαμε αυτή την ταινία, σαν μια οικογένεια παλιών φίλων. Ήμασταν μια μικρή ομάδα, σε ένα χωριό- ο χρόνος δεν είχε θέση εκεί για εμάς. Τα βλέμματα όλων σπινθηρίζανε με πάθος, και ήμασταν όλοι πολύ χαρούμενοι που βρισκόμασταν εκεί. Ο Άμπας δημιουργούσε την πρώτη του ταινία μακριά από την πατρίδα του και τη μητρική του γλώσσα. Ο Γουίλιαμ, άφησε την Όπερα για να συμμετάσχει στον κόσμο του Άμπας. Τον παρακολουθούσα καθώς με άγχος, αλλά και θάρρος περνούσε το κατώφλι του ηθοποιού, αφήνοντας σιγά σιγά τις πεποιθήσεις του, όσα είχε μάθει- με άλλα λόγια εγκαταλείποντας το σενάριο που είχε αποστηθίσει!

William Shimell, ηθοποιός
Όταν ξεκίνησαν οι πρόβες το καλοκαίρι του 2008, συμπάθησα αμέσως τον Άμπας και το βοηθό του και μεταφραστή του, Μασουμέ Λαχιτζί. Δεν μιλάω Φαρσί και τα Αγγλικά του Αμπάς ήταν σε εξέλιξη, αλλά δεν είχαμε κανένα πρόβλημα να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλο. Με ενθουσίασε ιδιαίτερα η άποψη του για το Cosi fan Tutte και για το ρόλο μου- τον Δον Αλφόνσο. Δουλεύαμε μόνο για λίγες ημέρες όταν με ρώτησε αν έχω συμμετάσχει σε ταινία. « Εε, όχι» απάντησα». Λίγες μέρες αργότερα με ρώτησε αν θα ήθελα να συμμετάσχω. «Ναι, θα ήταν ενδιαφέρον» απάντησα, με μεγαλύτερη άνεση απ’ όση ένοιωθα. Δε το σκέφτηκα πολύ, αλλά εκείνος μιλούσε σοβαρά. Για να είμαι ειλικρινής, αν η πρόταση μου είχε γίνει από οποιονδήποτε άλλον, θα είχα αρνηθεί ευγενικά, γιατί ενώ είμαι κάπως γνωστός στην Όπερα, δε γνωρίζω τίποτα για το σινεμά. Απόλαυσα ιδιαίτερα ωστόσο, να δουλεύω με εκείνον, και γνώριζα ότι ήξερε να δουλεύει με μη επαγγελματίες ηθοποιούς. Τρόμαξα οφείλω να πω, όταν έμαθα ότι θα δούλευα με τη Ζυλιέτ Μπινός, και κατάλαβα το ρίσκο που έπαιρνε ο Άμπας δίνοντας μου το ρόλο του Τζέιμς, την ίδια στιγμή που για το ρόλο είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον πολλοί καταξιωμένοι ηθοποιοί.

Όταν αρχίσαμε τις πρόβες, συνειδητοποίησα ότι η Ζυλιέτ ήταν διατεθειμένη να κάνει ότι μπορούσε για να με βοηθήσει, και η γενναιοδωρία της και η υποστήριξη της ήταν ανεκτίμητες. Ολόκληρο το συνεργείο, από τους βοηθούς γκαρνταρόμπας, μέχρι το Λούκα Μπιγκάτζι πίσω από την κάμερα ήταν πολύ υπομονετικοί μαζί μου. Μετά από 30 χρόνια έκφρασης των συναισθημάτων με το τραγούδι, βρήκα ιδιαίτερη πρόκληση να χρειάζεται να το κάνω για την κάμερα. Βρήκα το Τζέιμς ένα συμπαθητικό χρακτήρα, και το να δουλεύω με κλειστό το στόμα ιδιαίτερα ανανεωτικό! Χαίρομαι πάρα πολύ που δέχτηκα να το κάνω.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)