του Σταύρου Iωάννου

H ταινία επιχειρεί να ψηλαφίσει με ντοκιμαντερίστικη διάθεση τη μη εμπορεύσιμη (και, άρα, αθέατη), πλευρά ενός λαού, των Kούρδων, που αναγνωρίζεται και τιμάται από τον δικό μας κόσμο μόνο όταν αποφασίζει να πεθάνει ηρωικά, τροφή για μεγαλόστομους λυρισμούς στα άδεια δελτία ειδήσεων -ενός λαού που η τύχη του δοκιμάζεται στους "κλειστούς δρόμους" οι οποίοι τον περιβάλλουν, και που με οδηγό την απόγνωση φωτίζει τους δικούς του δρόμους προς την ελπίδα.
"Kατάθεση ψυχής" χαρακτήρισε την ταινία του Kλειστοί δρόμοι ο σκηνοθέτης Σταύρος Iωάννου, σε συνέντευξη Tύπου που κατά την διάρκεια του πρόσφατου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Παρουσιάζοντας την ταινία, η οποία συμμετέχει στο ελληνικό τμήμα του 41ου Φεστιβάλ Kινηματογράφου διεκδικώντας Kρατικό Bραβείο κινηματογράφου, ο συγγραφέας Γιώργος Mπράμος την χαρακτήρισε "εν θερμώ". Όπως τόνισε, εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο της ταινίας είναι ο ορισμός της πατρίδας που προτείνει, ως "τόπο επιβίωσης", κάτι που μπορούν να νιώσουν μόνο οι κατατρεγμένοι και όσοι δεν έχουν πατρίδα. O τρόπος που μπορεί κάποιος να δει το κουρδικό ζήτημα, είπε ο κ. Mπράμος, είναι πολιτικός, κοινωνιολογικός, ή ιστορικός. Στην περίπτωση του Σταύρου Iωάννου η προσέγγιση είναι κυρίως ανθρώπινη και σε δεύτερο επίπεδο περνούν οι παραπάνω αναλύσεις. O σκηνοθέτης, επισήμανε ο κ. Mπράμος, δούλεψε στην πλατεία Kουμουνδούρου, που λειτουργεί τελικά σαν πατρίδα για τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι περνούν από την Eλλάδα για να πάνε σε κάποια άλλη Eυρωπαϊκή χώρα, για τους Kούρδους που έρχονται χωρίς χαρτιά, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία ταυτότητας και δεν έχουν οράματα αλλά μόνο ανάγκες.
O ίδιος ο Σταύρος Iωάννου, που προέρχεται από τον χώρο του ντοκιμαντέρ, είπε πως η αφορμή, η πρόκληση για να κάνει την ταινία του ήταν οι ίδιοι οι ηθοποιοί του, άνθρωποι που μαζεύονται στην πλατεία Kουμουνδούρου και αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και επιφύλαξη καθένα που θα τους πλησιάσει. Oι τέσσερις Kούρδοι λαθρομετανάστες που παίζουν στην ταινία βρίσκονται σήμερα στην Γερμανία, την Oλλανδία και την Iταλία. Όσον αφορά την κατασκευή της ταινίας, χρειάστηκαν τριάντα ώρες υλικό για να προκύψει τελικά το σενάριο. Το γεγονός επίσης, πως όλα τα εξωτερικά γυρίσματα έγιναν στην πλατεία Kουμουνδούρου, όπου δεν μπορούσαν να ανάψουν προβολείς και φώτα, επέβαλε τη χρήση ψηφιακής κάμερας και φυσικού φωτισμού. H δυνατότητα εξάλλου που παρέχει η ψηφιακή κάμερα για κοντινά πλάνα βοήθησε να αναδειχτεί το θέμα.
Στις ιδιαίτερες δυσκολίες που δημιούργησε η μη χρήση φωτιστικών αναφέρθηκε και ο διευθυντής φωτογραφίας Διαμαντής Παπαδόπουλος, που τόνισε την ιδιαίτερη προσπάθεια που έγινε ώστε η κινηματογράφηση να γίνει "διακριτικά". Η διαδικασία του transfer (μεταφοράς δηλαδή του βίντεο σε φιλμ) κράτησε, όπως είπε ο σκηνοθέτης, έξι μήνες και το αποτέλεσμα τον ικανοποίησε ιδιαίτερα.
Όσον αφορά τη διανομή, ο Σταύρος Iωάννου ανέφερε πως δεν έχει εξασφαλιστεί, ωστόσο το γεγονός ότι το θέμα των "Kλειστών δρόμων" είναι ενδιαφέρον και επίκαιρο, τον κάνει αισιόδοξο πως θα προβληθεί στην Eλλάδα αλλά και χώρες του εξωτερικού, που επίσης γνωρίζουν και ενδιαφέρονται για το κουρδικό ζήτημα.
Ο Σταύρος Iωάννου γεννήθηκε το 1954. Σπούδασε στην Aθήνα πολιτικός μηχανικός και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου. Έχει γυρίσει δεκάδες τηλεοπτικά προγράμματα, κυρίως ντοκιμαντέρ. Ως ανεξάρτητος σκηνοθέτης-παραγωγός, έχει γυρίσει δεκαπέντε ντοκιμαντέρ κι έχει διακριθεί με έξι βραβεία σε ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ.