της Jane Campion
(οι δηλώσεις της σκηνοθέτιδος)
Η ΣΧΕΣΗ
Η Ruth [σ.τ.μ. χαρακτήρα που υποδύεται στη ταινία η Kate Winslet] πιστεύει ότι είχε βιώσει μια αληθινά αυθεντική θρησκευτική εμπειρία. Ξέρει ότι αυτή υπάρχει κάπου μέσα της. Ο P.J. [σ.τ.μ. χαρακτήρα που υποδύεται στην ταινία ο Harvey Keitel] την προειδοποιεί ότι αυτού του είδους τα συναισθήματα είναι ρηχά, ότι μπορεί να είναι φθηνά κόλπα. Τα συναισθήματα από μόνα τους δεν αποδεικνύουν τίποτε
είναι σαν ερωτεύεσαι τον λάθος άνθρωπο.
Και οι δύο, η Ruth και ο P.J., λένε κάτι αληθινό: ότι δεν μπορείς αψήφιστα να αφήνεσαι, να παραδίδεις σε κάποιον την ψυχή σου. Όμως αυτό που η Ruth λεει στον είναι ότι αυτός φοβάται πολύ και δεν μπορεί αν αφεθεί. Αυτή είναι η πρόκληση μίας νεώτερης γυναίκας προς κάποιον μεγαλύτερο της στα χρόνια: είναι μία έντιμη πρόκληση.
Σ' αυτήν την ιστορία, ο έρωτας είναι που λύνει τον P.J.. Θέλει να λυθεί, έχει βαρεθεί την πανοπλία που αναγκάζεται να φοράει στη δουλειά του, αλλά χρειάζεται κάποιον με την λεπτότητα, το θάρρος και τη δύναμη της Ruth για να το καταφέρει.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Με ενδιαφέρουν περιπτώσεις ανθρώπων όπως, π.χ. εκείνος ο Θιβετιανός μοναχός που ήταν ένας έντονα πνευματικός άνθρωπος και ταυτόχρονα ένας άσωτος αλκοολικός- πράγματα που πολύ δύσκολα μπορείς να τα συνδέσεις. Εκείνο που μου εξάπτει την περιέργεια είναι πόσο φοβούνται οι άνθρωποι την πίστη, πόσο επίφοβες είναι οι θρησκευτικές δεσμεύσεις. Είναι πολύ πιο ασφαλές να μη πιστεύεις. Μερικοί από μας, όμως, είμαστε εξερευνητές. Και κλονίζουμε τους άλλους, που δεν είναι περίεργοι.
Η θρησκευτική περιπέτεια είναι σαν να ερωτεύεσαι. Είναι δύσκολο να κατανοήσεις την επιλογή του άλλου.
Το πνευματικό ταξίδι είναι πραγματικά οδυνηρό, κι έτσι οχυρωνόμαστε για να μην αισθανόμαστε στην πραγματικότητα τίποτα. Είναι παράδοξο, αλλά για να μπορέσεις να ανοίξεις την καρδιά σου και να την αλλάξεις, πρέπει να παραδοθείς.
ΚΩΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Μ' αρέσουν τα αστεία και μ' αρέσει να πιστεύω ότι είμαι αστεία και ειρωνική όπως επίσης και σοβαρή: πιστεύω ότι όλα αυτά μαζί είναι και η ίδια η ζωή. Το κέντρο σ' αυτήν την ταινία είναι να προσπαθήσεις να ανακαλύψεις τις διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητας των ανθρώπων.
Ανησυχώ για το πώς θα περάσω την εβδομάδα: από την Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή. Ανησυχώ για το πώς θα κάνω μια ταινία, πως να είμαι εντάξει μ' όλους, πώς να κάνω το σωστό.΄Ηθελα να ξεφύγω απ' αυτά. Ήθελα η ταινία να είναι αστεία και φιλική. Μετά ξαφνικά ανακάλυψα ότι αυτοί οι άνθρωποι [οι οποίοι παρουσιάζονται στην ταινία] θα μπορούσαν να είναι απειλητικοί, όταν φθάνει η στιγμή να πάρουν αποφάσεις για την πνευματική κατάσταση της κόρη τους, για το πως αυτή θα έπρεπε να είναι, -την ίδια στιγμή που αυτοί οι ίδιοι ξέρουν τόσο λίγο τον εαυτό τους.
Πιστεύω απόλυτα ότι [οι συγγενείς της ηρωίδας] έχουν λάθος. Δεν πιστεύω ότι την σκέφτονται, ότι την νοιάζονται αληθινά. Δεν την έχουν "ψάξει". Καταλήγουν βιαστικά σε συμπεράσματα. Αν κάποιος ήθελε να τους υπερασπιστεί, θα έλεγε ότι την νοιάζονται γι' αυτήν, ότι προσπαθούν.
ΣΕΝΑΡΙΟ
Είχαμε μια ιστορία και αυτή περιείχε τα πάντα. Σ' όλα αυτά επικεντρώσαμε την προσοχή μας. Και μετά η ιστορία ήταν ανοικτή, επέτρεπε τις συζητήσεις και αλλαγές. Η ζωή βασικά είναι μια απλή ιστορία, στην οποία υπάρχει μια αντιστροφή της τύχης, της μοίρας.
Το κορίτσι [η Ruth] πρόκειται να από-προγραμματιστεί, γίνεται το ίδιο το κορίτσι μια έμμονη ιδέα [για τον P.J.]. Και αυτές δύο εμπειρίες που βιώνουν και οι δύο μαζί τους αλλάζουν.
Η ιστορία αρχίζει και αποκτά νόημα. Έχει σχέση με την πνευματικότητα, γιατί ακριβώς εκεί διαδραματίζεται. Μοιάζει πολύ με' ένα ταξίδι προς την πνευματικότητα. Χάνεται η πνευματικότητα, μπλέκεται σ' ένα αγώνα για την εξουσία και μετά ξανα εμφανίζεται μέσα από την αγάπη και την στοργή. Και τελικά καταλήγεις "ότι αυτό είναι τελικά το κέντρου βάρους στην ιστορία". Αυτά που η θρησκεία υποστηρίζει, σ' αυτό σημείο δεν έχουν καμία σημασία.
Ο κόσμος παρακολουθεί την ιστορία, μπαίνει μέσα σ΄ αυτήν, παίζει μαζί της και τελικά αυτή επιστρέφει σ' αυτούς με καινούρια νοήματα, με νέες δυνατότητες, με άλλες ευκαιρίες. Έτσι η ιστορία στην πραγματικότητα, είναι η μεταφορέας των νοημάτων της ταινίας.
ΣΙΝΕΜΑ ΚΑΙ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Ο κόσμος λεει ότι η σκηνοθεσία δεν θεραπεύει τον καρκίνο. Διαφωνώ: η σκηνοθεσία είναι μία θεραπεία. Σου δίνει ένα λόγο για να ζεις. Όταν ο γιος μου πέθανε, την τρίτη μέρα ήμουν απαρηγόρητη. Δεν ήξερα τι να κάνω. Πήγα και είδα την ταινία Orlando [σ.τ.μ. της Sally Potter]. Ήταν πανέμορφη. Αυτός ο κόσμος μπορεί να μεταμορφωθεί. Υπάρχουν στιγμές που σου προκαλουν δέος
και γι' αυτό αξίζει να ζεις.
Όταν ασκείς την σκηνοθεσία ασχολείσαι με τέτοιες στιγμές, με τέτοιες μεταμορφώσεις. Αυτό για μένα είναι ένας τρόπος να ζεις, ο οποίος σε γεμίζει απόλυτα.
[τα αποσπάσματα προέρχονται από συνεντεύξεις τύπου της Jane Campion, από συνέντευξη στο ηλεκτρονικό περιοδικό roughcut.com / 20-3-2000 και στο Film Comment/ Jan-Feb 00. Επιμέλεια Δ.Μ.]