kippur2.jpg
H 6η Oκτωβρίου 1973 είναι μια ιδαίτερη μέρα.
Όλα είναι σιωπηλά στο Iσραήλ.
Eίναι η μέρα του Γιομ Kιπούρ, η μέρα της Eξιλέωσης.
Kαι ξαφνικά, ξεσπάει ο πόλεμος.
O Oυάινραουμπ και ο φίλος του, ο Pούσο, σπεύδουν στα υψώματα του Γκολάν για να βρουν τη μονάδα στην οποία έκαναν τη θητεία τους. H αναζήτησή τους δεν έχει αποτέλεσμα, κι έτσι αποφασίζουν, μέσα στο χάος, να πάνε σε μια ομάδα τραυματιοφορέων της αεροπορίας, οπότε και στέλνονται πάραυτα σε αποστολή. H ομάδα τους εκτελεί αδιάκοπα αποστολές με ελικόπτερο, μεταφέροντας τους νεκρούς και τραυματίες από τη ζώνη του πυρός. O αρχικός τους ενθουσιασμός μετατρέπεται σιγά σιγά σε απογοήτευση και αηδία. Στο μεταξύ, κατά την παραμονή τους στην αεροπορική βάση, αλλά και στη διάρκεια των αποστολών τους, συνδέονται πολύ στενά μεταξύ τους...
kippur1.jpg
Σχόλια του Amos Gitai για την ταινία

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Κατά την διάρκεια των πρώτων χρόνων μετά τον πόλεμο δεν νομίζω ότι ήθελα να θυμηθώ οτιδήποτε συνέβη στην διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων. Στην πραγματικότητα ήθελα να σβήσω από την μνήμη αυτά τα τραγικά συμβάντα. Πέρασαν αρκετοί μήνες για να βγω από το νοσοκομείο και να αναρρώσω πλήρως. Εκείνη την εποχή η μνήμη μου φαινόταν ότι δυναστευόταν από τα φαντάσματα του πολέμου και δεν ήθελα να θυμάμαι οτιδήποτε σχετικό.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80 ασχολήθηκα με ορισμένα πολιτικά ντοκιμαντέρ και δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να μιλήσω για την εμπειρία του πολέμου. Αργότερα, η αναγκαία "απόσταση" βαθμιαία ήρθε.
Στην πραγματικότητα τα 27 χρόνια [που μεσολάβησαν από τον πόλεμο μέχρι να κάνω την ταινία] είναι ένα μεγάλο χρονικά διάστημα. Όμως ήταν αναγκαίο για μένα να βρω το σωστό τρόπο για να μιλήσω γι' αυτή την εμπειρία, χωρίς να καταστρέψω το ιστορικό μεγαλείο των γεγονότων. Υπ' αυτή την έννοια δεν ήθελα να κάνω μια φθηνή ταινία με ορισμένες παρατηρήσεις για τον πόλεμο. Αισθανόμουν ότι χρειαζόμουν όλα αυτά τα αληθινά στοιχεία όπως τανκ, ελικόπτερα, εκρήξεις- και όλα αυτά απαιτούσαν πολύ χρόνο έως ότου βρεθούν οι κατάλληλες οικονομικές συνθήκες για να γίνουν.
Επίσης χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να γράψω το σενάριο. Πριν 15 χρόνια έγραψα μια περίληψη -και 8 χρόνια αργότερα έγραψα άλλη μια, έκτασης 20 σελίδων την οποία δεν κατάφερα να αναπτύξω παρά πριν δύο χρόνια.
Σε κάποιο σημείο [αυτής της διαδικασίας] ανακάλυψα ότι θα έπρεπε να υπάρχει σ' αυτό το σενάριο η δική μου οπτική γωνία. Νομίζω ότι είναι σημαντικό όταν κάνεις μια πολεμική ταινία να υπάρχει σ' αυτό η δική σου οπτική γωνία. Δεν εννοώ μόνο κάποια υποκειμενική οπτική γωνία, αλλά την "θέση" του σκηνοθέτη, το βλέμμα του, το όραμα του. Στο τέλος αντιλήφθηκα ότι χρειαζόμουν τανκ, ελικόπτερα και τα λοιπά, αλλά επίσης ήθελα και να μείνω κοντά στα πρόσωπα, έτσι που η σάρκα τους και το δέρμα τους, να γίνει σαν ένας καθρέπτης. Τότε κατάλαβα ότι ήμουν έτοιμος να κάνω την ταινία.
kippur4.jpg
ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Χρειάστηκαν πολλά χρόνια σκληρής εργασίας κατά την διάρκεια των οποίων [οι ηθοποιοί] εκπαιδεύτηκαν και γυμνάστηκαν για να είναι σε καλή φόρμα. Σύστησα τους ηθοποιούς μου σε ορισμένους επιζώντες της διμοιρίας μου, για να τους θέσουν ερωτήσεις και για να γνωρίσουν τις εμπειρίες τους.
Πέρασα πολύ χρόνο συζητώντας σχετικά με το τι είναι η ταινία και τι στην πραγματικότητα αφηγείται η ιστορία -και αυτό πιστεύω έχει συμβεί σ' όλες τις τελευταίες μου ταινίες. Όσον αφορά τις πρώτες μου ταινίες, είχα ασχοληθεί με κάποιου είδους οπτικής παρουσίασης σαν το Ταϊλανδέζικο Θέατρο σκιών: αναφέρομαι στις ταινίες Esther ή Golem -The Ghost of Exile και στις άλλες.
Μετά την επιστροφή μου στο Ισραήλ το 1994 ενδιαφέρθηκα περισσότερο για την εξέλιξη των χαρακτήρων. Τότε συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω μία συγκεκριμένη μέθοδο λόγω της χαοτικής κατάστασης που επικρατούσε στο Ισραήλ. Έπρεπε να αντιτάξω μια πολύ καθαρή και σαφή οπτική, διαφορετικά θα ήμουν χαμένος. Θα πρέπει να μένεις κολλημένος στο σχέδιο που έχεις διαφορετικά χάνεσαι μέσα στον λαβύρινθο.
Έτσι συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να δαπανήσω περισσότερο χρόνο με τους ηθοποιούς. Για παράδειγμα ο Scorsese μπορεί να κινηματογραφεί για 5-6 μήνες, όμως έχει να διαθέσει 8 εκατομμύρια δολάρια. Εγώ δεν έχω αυτή τη πολυτέλεια και θα έπρεπε να βρω μια άλλη στρατηγική. έτσι και εγώ δουλεύω για την ταινία 6 με 8 μήνες όμως τα γυρίσματα διαρκούν μόλις 5 εβδομάδες: κατά κάποιο τρόπο έτσι είναι καλύτερα γιατί δεν χάνεις την προσήλωση σου στην ταινία. Από την στιγμή που η ταινία είναι διανοητικά καθαρή και σαφής στους ηθοποιούς, στους τεχνικούς και σ΄ όλους τους άλλους τότε τα γυρίσματα μπορούν να ξεκινήσουν. όμως αυτή η αρχική προετοιμασία διαρκεί πολύ χρόνο.
kippur3.jpg
Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Κατά την διάρκεια του πολέμου του 1979 δεν είδα τους Σύριους, γιατί μετακινούμουν μαζί με την ομάδα μου, για να μαζέψουμε τους τραυματίες από το πεδίο μάχης και τα τανκ, αμέσως μετά τις συγκρούσεις. Ήμασταν σε μια μάλλον επικίνδυνη κατάσταση, εκτεθειμένοι στα εχθρικά πυρά και στους βομβαρδισμούς -όμως στην πραγματικότητα δεν ήμασταν μάχιμη μονάδα. Υποτίθεται ότι δεν πυροβολούσαμε, περνούσαμε τον περισσότερο χρόνο στα μετόπισθεν.
Όταν γύριζα το Kippur, αισθάνθηκα ότι ήθελα να κάνω μια ταινία στην οποία και οι Αιγύπτιοι και οι Σύριοι θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν τους εαυτούς τους: γιατί το Kippur αντιπροσωπεύει μια πολύ ιδιαίτερη ανθρώπινη κατάσταση η οποία δεν ισχύει μόνο στο ισραηλινό στρατό αλλά υπάρχει παγκόσμια.

[Συνέντευξη του Amos Gitai στο δίγλωσσο (αγγλικά -ιταλικά) περιοδικό Multisala (Settembre -Ottobre 2000). Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας]