(Το αρνάκι)
του Kutluğ Ataman
kuzu.jpg

Ένα χωριό στα χιονισμένα υψίπεδα της Ανατολίας γίνεται το εντυπωσιακό σκηνικό μιας απλής αλλά γοητευτικής ιστορίας, στην τελευταία ταινία του Τούρκου σκηνοθέτη Kutluğ Ataman/ Κουτλούγκ Αταμάν. Ο πατέρας ενός μικρού αγοριού που πρόκειται να υποστεί περιτομή, προσπαθεί να εξασφαλίσει το απαραίτητο για την καθιερωμένη γιορτή αρνί. Άνεργος και χωρίς λεφτά, αλλά και με φανερά τα σημάδια της ψυχικής κατάπτωσης, φαίνεται να παραιτείται εύκολα από την προσπάθεια, παρά τις ενστάσεις και την ενθάρρυνση της γυναίκας του. Η τελευταία διεκδικεί την απαιτούμενη κατά το έθιμο τελετή, με επιμονή αλλά και με τη διακριτικότητα της τυπικής συζυγική υποταγής. Παράλληλα το αγόρι, που φαίνεται να είναι το αγαπημένο παιδί της μητέρας, βασανίζεται έντονα από τα πειράγματα της μεγαλύτερης ατίθασης αδελφής του και κυρίως από μια ιστορία της που φαντάζει τρομακτική. Σε περίπτωση που δε βρεθεί αρνί ο πατέρας θα σφάξει το μοναχογιό και θα τον σερβίρει στους καλεσμένους. Η πειστικότητα του κοριτσιού και το γεγονός ότι όλοι τον αποκαλούν χαϊδευτικά «αρνάκι» τρομοκρατούν τον μικρό ήρωα και τον ωθούν σε τραγελαφικές περιπέτειες. Κι ενώ η μητέρα φαίνεται να πλησιάζει το στόχο της, όταν ο πατέρας βρίσκει δουλειά σε σφαγείο της περιοχής, μια δυσάρεστη εξέλιξη θα ανατρέψει την πορεία των γεγονότων. Είναι τότε που η ευρηματικότητα της γυναίκας θα δώσει την πιο αναπάντεχη λύση. Και με ένα μακάβριο τέχνασμα θα τιμωρήσει την αντρική αμέλεια με τον πιο σκληρό τρόπο.
Συνδυάζοντας τη ρεαλιστική ματιά του κινηματογραφιστή με την ευαισθησία του εικαστικού καλλιτέχνη ο Ataman αφηγείται στην ουσία ένα αλληγορικό παραμύθι με λανθάνουσες κοινωνικές αναφορές, εμποτισμένο με ένα σαρδόνιο χιούμορ, που κινείται επιδέξια μεταξύ κωμικού και ψευδο-τραγικού. Το καθημερινό εδώ συνυφαίνεται με το αποτρόπαιο,-το οποίο παραπέμπει και σε θρησκευτικές τελετουργίες- ενώ η λύση δίνεται από το πιο περιθωριακό πρόσωπο της ιστορίας. Πιθανή μομφή σε μια άκρως παραδοσιακή, ανδροκρατούμενη κοινωνία. Ο Ataman παγιδεύει το βλέμμα του θεατή σε εικόνες μαγικής ομορφιάς για να απομυθοποιήσει στη συνέχεια αυτό που αρχικά φαινόταν ειδυλλιακό ή απλά στερεοτυπικό.
 Η ταινία φαίνεται να έχει μια χαλαρή επεισοδιακή δομή, ενώ αυτό που προέχει είναι κυρίως η δημιουργία μιας ατμόσφαιρας σχεδόν μυστηριακής. Μέσα σε ένα άγονο αλλά εκθαμβωτικά επιβλητικό τοπίο οι ήρωες της κινούνται σα χαμένοι, προσπαθώντας απεγνωσμένα να κρατηθούν από κάτι που συνεχώς τους διαφεύγει. Και που είναι ζωτικής σημασίας γι αυτούς. Αφελείς φόβοι ή παιδικοί ανταγωνισμοί, παραίτηση ή κοινωνική αποδοχή, όποια κι αν είναι τα κίνητρα τους, αντανακλούν μια ζοφερή κοινωνία, που προσπαθεί να επιβιώσει με κάθε τίμημα. Στο επίκεντρό της βρίσκονται κυρίως τα παιδικά πρόσωπα, αυτά που και τελικά κερδίζουν το ενδιαφέρον του θεατή. Η αιθέρια παρουσία της γυναίκας, αν και καταλυτική στην αφηγηματική εξέλιξη, παραμένει ως το τέλος στη σκιά.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]