της Meryam Joobeur
(κριτική: Καλλιόπης Πουτούρογλου)
b_505X0_505X0_16777215_00_images_2324_joober.jpg

Μια φτωχή οικογένεια κτηνοτρόφων σε ένα απομονωμένο χωριό της βόρειας Τυνησίας. Το μικρό αγόρι τους, ελεύθερο στη φύση, αποζητά συχνά την τρυφερότητα της μητρικής αγκαλιάς. Το ζευγάρι ωστόσο κουβαλάει βουβά το τραύμα μιας εξαφάνισης. Της κρυφής αναχώρησης των δύο μεγαλύτερων γιων για τον πόλεμο στη Συρία, στο πλευρό των ακραίων ισλαμιστών. Κι ενώ ο θυμός και η προσβεβλημένη τιμή συσσωρεύονται στην ψυχή του πατέρα, η μητέρα, η Aïcha, γυναίκα προικισμένη με προφητικά όνειρα, έχει ήδη συγχωρέσει τους δύο φυγάδες, αν και ο πόνος της είναι ανοιχτή πληγή που δεν κλείνει. Όταν λίγους μήνες αργότερα ο ένας από τους δύο γιους θα κάνει ξαφνικά την εμφάνισή του συνοδευόμενος από την έγκυο σύζυγό του, μια μυστηριώδη γυναίκα καλυμμένη με νικάμπ, μια σειρά παράξενων γεγονότων θα αναστατώσει την μικρή κοινότητα, ενώ η Aïcha ορκίζεται να προστατεύσει το ζευγάρι με κάθε κόστος.
Χωρισμένη σε τρία κεφάλαια (Οι συνέπειες, Μια αναδυόμενη σκιά και Το ξύπνημα ) η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Meryam Joobeur ξεκινάει σα νατουραλιστική απεικόνιση μιας αγροτικής περιοχής της Τυνησίας, αγγίζει για λίγο τις πτυχές ενός αστυνομικού θρίλερ για να εξελιχθεί σε παραμύθι μαγικού ρεαλισμού, σε μια στοιχειωμένη ιστορία φαντασμάτων. Έχοντας στο επίκεντρο τη μητρική φιγούρα (η Salha Nasraoui είναι εξαιρετική στην απόδοση πολύπλοκων συναισθηματικών αποχρώσεων), η ταινία υιοθετεί εξ αρχής τη γυναικεία οπτική και τη γλώσσα των ονείρων για να αποδώσει με μυστικιστικό τρόπο το φρικιαστικό και αποτρόπαιο. Μια απόκοσμη αίσθηση διατρέχει την ταινία , παρά τη συμβατική ιστορία που βρίσκεται στον πυρήνα της - μια ενδοοικογενειακή σύγκρουση εξαιτίας της προσχώρησης ενός νεαρού μέλους της σε εξτρεμιστικές οργανώσεις(Road to Istanbul, L'Adieu à la nuit, Four Daughters). Ό,τι διακρίνει ωστόσο την σκηνοθετική προσέγγιση της Joobeur είναι η αισθησιακή οπτική, η μυσταγωγική σχέση της με το τυνησιακό φυσικό τοπίο αλλά και η εμβύθιση στο σκοτεινό κόσμο του υποσυνείδητου.
Μια ταινία που ξεκίνησε από ένα οδικό ταξίδι στα βόρεια της Τυνησίας το 2017, εκεί όπου για πρώτη φορά η μεγαλωμένη στις ΗΠΑ Τυνήσια δημιουργός συνάντησε τους κοκκινομάλληδες βοσκούς, τα τρία αδέλφια που θα αποτελούσαν τους μελλοντικούς της ηθοποιούς , θα την οδηγήσει μέσα από τo υποψήφιο για Όσκαρ μικρού μήκους Brotherhood (2018) στο γοητευτικό Who do I belong to, όπου οι προβληματισμοί και η οπτική της διευρύνονται. Η δημιουργός δηλώνει σχετικά : «Έχοντας ζήσει ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς θεωρώ ότι είναι δύσκολο να αποδεχτώ ότι ένας τρόπος λειτουργίας είναι ο «σωστός». Στις ιστορίες μου, με ελκύει σταθερά η άρθρωση της εσωτερικής συναισθηματικής ζωής των χαρακτήρων μου, δίνοντας προτεραιότητα στις εμπειρίες τους παρά στην υπογράμμιση της πολιτιστικής ή θρησκευτικής τους ταυτότητας. Η ελπίδα μου για όποιον παρακολουθεί την ταινία είναι να απελευθερωθεί από τις εικασίες και να αγκαλιάσει τα συναισθήματα και τις αισθήσεις που αναδύονται από αυτήν… Η ταινία είναι ανοιχτή σε ερμηνείες και η ποιητική της γλώσσα μπορεί να θεωρηθεί ως πρόσκληση για προβληματισμό».

Berlinale 2024