Beyoglu: το τούρκικο όνομα του Πέρα, αλλά και το όνομα μιας από τις αίθουσες του φεστιβάλ. Εδώ ο θεατής έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται στη Βενετία, σε μία γόνδολα στο μέσο του Canale Grande. Οι τοιχογραφίες αυτής της παραδοσιακής αίθουσας της Πόλης απεικονίζουν βενετσιάνικα κτίρια.
Στο "μπαρ" του μοναχικοί σινεφίλ κάποιας ηλικίας απολαμβάνουν το τσάι τους στα παραδοσιακά γυάλινα ποτηράκια και ρίχνουν μια τελευταία ματιά στην εφημερίδα πριν μπουν στην αίθουσα.
Ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής όταν κινηματογραφοφιλία σήμαινε σταρ όπως η Claudia Cardinale (επίτιμη προσκεκλημένη) και σκηνοθέτες όπως οι Michelangelo Antonioni, Ingmar Bergman (τιμητικές εκδηλώσεις στη μνήμη τους) ή Eric Rohmer και Claude Chabrol (οι ταινίες τους συμμετείχαν στο φεστιβάλ).
Fitas: είναι το όνομα μιας άλλης αίθουσας του φεστιβάλ. Εδώ το κλίμα είναι τελείως διαφορετικό. Tυπικό δείγμα multiplex, χάρτινες σακούλες ποπ-κορν και αναψυκτικά. Στους τοίχους αφίσες με αμερικάνικα blockbuster. Η νέα εποχή της κινηματογραφοφιλίας;
Istiklal Caddesi: μια ασταμάτητη ροή ανθρώπων, μουσικών, χρωμάτων. Εδώ η αντίθεση ανάμεσα στην αίγλη μιας παλιότερης εποχής και στην επερχόμενη βαρβαρότητα μιας νέας σύγχρονης είναι ιδιαίτερα έντονη στον κεντρικό δρόμο του Πέρα -Γαλατά, την Grand Rue de Pera. Γεμάτη από προξενεία, καταστήματα με τις διεθνείς μάρκες ενδυμάτων, μπαράκια και κλαμπ, ο δρόμος αυτός είναι έκφραση ενός κοσμοπολιτισμού «δυτικού» τύπου. Ωστόσο είναι επίσης και το πεδίο μάχης ανάμεσα σ’ ένα λαμπρό «ανατολίτικο» παρελθόν που σταδιακά υποχωρεί και σ’ ένα «παγκοσμιοποιημένο» μέλλον που με βιαιότητα εγκαθίσταται.
Ελένη Καραΐνδρου: οι μουσικές της πλημμυρίζουν την οδό Istiklal. Και μαζί της οι μουσικές και τα τραγούδια της Άννας Βίσση, Αντώνη Ρέμου, Νότη Σφακιανάκη αλλά και του Νίκου Βέρτη. Λίγο όμως πιο πέρα από τα πολυτελή καταστήματα, σε μια γωνία του δρόμου δύο μουσικοί –ο ένας παίζει σάζι και ο άλλος τουμπελέκι- προσφέρουν στον ανυποψίαστο διαβάτη κάτι από την κρυφή γοητεία των ήχων της Ανατολής. Γύρω τους μαζεύεται μια παρέα νέων και αρχίζουν να χορεύουν γεμάτοι από ανεπιτήδευτο πάθος έναν κυκλικό χορό.
Kapali Carsisi ή Grand Bazaar. Η μεγάλη σκεπαστή αγορά. Ο 21χρονος ιδιοκτήτης ενός καταστήματος με κοσμήματα είναι στην καταγωγή Αφγανός. Μεγάλωσε στο Πακιστάν, έζησε κάποια χρόνια στην Ινδία και το Τουρκμενιστάν και κατέληξε στην Πόλη. Ένας κοσμοπολιτισμός «ανατολίτικου» τύπου. Δεν του αρέσει η Πόλη. «Είναι γεμάτη Κούρδους», εκμυστηρεύεται.
Kadikoy: Συνοικία της Πόλης στην ασιατική ακτή. Πολύ μακριά από τον οποιοδήποτε «δυτικού» τύπου κοσμοπολιτισμό. Κυριακή πρωί, αλλά η αγορά σφύζει από ζωή. Ελάχιστοι τουρίστες που κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τις συνήθεις τουριστικές διαδρομές. Κανένα ίχνος ατμόσφαιρας του φεστιβάλ, καμία αφίσα για να το διαφημίζει: το Beyoglu και το φεστιβάλ μοιάζουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Στους τοίχους αφίσες για συναυλίες λαϊκών τραγουδιστών. Ενώ στο λιμάνι ένας νεαρός παίζει μια γκάιντα. Γύρω του μια ομάδα νέων χορεύει ένα κυκλικό χορό που μοιάζει ποντιακός.
Dervis Zaim: Τουρκοκύπριος στην καταγωγή. Βραβευμένος στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με την ταινία του Somersault in Coffin (1996). Στην 5η του ταινία με τον τίτλο Dot αφηγείται την ιστορία ενός άνδρα που βασανίζεται από τις ενοχές του. Αφετηρία για την σκηνοθετική του προσέγγιση είναι η καλλιγραφία, η συνεχής και αδιάκοπη ροή της αραβικής γραφής. Η ταινία του ένα μονοπλάνο. Κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας στο εθνικό τμήμα.
Manoel De Oliveira: Ο ηλικίας 100 χρόνων Πορτογάλος σκηνοθέτης. Ο μοναδικός εν ζωή ενεργός σκηνοθέτης με φιλμογραφία στο βωβό κινηματογράφο. Η ταινία του με τον τίτλο Christopher Columbus, The Enigma καταγράφει τις διαδρομές στο χώρο και στο χρόνο μιας εμμονής: την ακλόνητη πεποίθηση του γιατρού Manuel da Silva και της γυναίκας του Silvia, ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος είναι Πορτογάλος. Ο Manoel De Oliveira δηλώνει «η ταινία δεν έχει ένα χαρακτήρα επιστημονικό ούτε ιστορικό, ούτε επίσης είναι βιογραφική. Είναι ένα είδος επινοημένης μυθοπλασίας». Ο ίδιος υποδύεται τον ήρωα σε προχωρημένη ηλικία, ενώ ο εγγονός του Ricardo Trepa στη νεανική ηλικία.
Πέρα όμως από μια καταγραφή μιας εμμονής και ενός πάθους, η ταινία είναι και απεικόνιση ενός αληθινού έρωτα. Σε μια από τις τελευταίες σκηνές της ταινίας, ο ηλικιωμένος ήρωας ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου για να καθίσει η γυναίκα του. Έκφραση μιας τόσο σπάνιας στην εποχή μας ευγένειας, χειρονομία μιας αληθινής και βαθιάς ερωτικής τρυφερότητας.
Wonderful Town. Η «όμορφη πόλη» είναι η Takua Pa μια κατεστραμμένη από το τσουνάμι του 2004 πόλη φάντασμα. 8000 κάτοικοι της χάθηκαν από την βιβλική καταστροφή και η ζωή εξαφανίστηκε. Ο ήρωας φθάνει σ’ αυτό το μέρος με σκοπό να βοηθήσει στην ανοικοδόμησή της. Η ερωτική του σχέση με τη νεαρή ιδιοκτήτρια ενός ξενοδοχείου θα συγκεντρώσει την προσοχή των ελάχιστων εναπομείναντων κατοίκων. Πένθος, ανία και μια κρυφή οργή κρύβονται στα ερείπια και στους άδειους δρόμους. Η δεύτερη ταινία του Aditya Assarat αναζητά τα ίχνη ενός έρωτα και τις πιθανότητές του να επιβιώσει μέσα στα συντρίμμια. Βραβευμένη στα φεστιβάλ του Rotterdam και του Pusan.
Les amours d’ Astree et de Celadon. Η ταινία του Eric Rohmer βασίζεται στο ομώνυμο βουκολικό ειδύλλιο του 1607 του Honore d’ Urfe. Ο έρωτας ενός νεαρού βοσκού και μιας νεαρής βοσκοπούλας, νύμφες και δρυίδες, ειδυλλιακά τοπία. Οι περιπλοκές και οι παρεξηγήσεις του έρωτα, οι δολιχοδρομίες, οι υπεκφυγές και οι διαδρομές της αγάπης. Η ταινία αποκαλύπτει το γενέθλιο ή καταγωγικό τόπο όλης της ρομερικής φιλμογραφίας. Σύμφωνα με δήλωση του σκηνοθέτη αυτή είναι και η τελευταία του ταινία, καθώς αποσύρεται πλέον από τον κινηματογράφο.
Help Me Eros. Τα ερωτικά συμπλέγματα της μοιάζουν να εκπληρώνουν τις πιο άγριες σεξουαλικές φαντασιώσεις. Ο Lee Kang-Sheng μόνιμος ηθοποιός- πρωταγωνιστής του Tsai Ming-liang στην δεύτερη του ταινία κατά κάποιο τρόπο μοιάζει να προεκτείνει το έργο του μέντορά του: σεξ και ανία. Τρία κεντρικά πρόσωπα που οι διαδρομές τους διασταυρώνονται: ένας χρηματιστής (τον υποδύεται ο ίδιος) που έχει καταστραφεί οικονομικά, μια νεαρή κοπέλα που πουλά betelnuts (μια τοπική λιχουδιά), μια εύσωμη κοπέλα που δουλεύει σε μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας. Ζουν σ’ ένα κενό, η ανία τους βαραίνει, η μοναξιά τους τρομακτική και η έκκληση για βοήθεια ειλικρινής. Η ανάγκη τους για σεξουαλική και συναισθηματική επαφή είναι επιτακτική. Οι διαδρομές τους μοιάζουν να είναι παράλληλες, αλλά όταν συγκλίνουν η επαφή γίνεται τραυματική.
With A Girl Of Black Soil. 5η ταινία του κορεάτη Jeon Soo-Il. Η ηλικίας 9 χρονών ηρωίδα βρίσκεται αντιμέτωπη με το χάος της ενήλικης ζωής: η μητέρα απούσα, ο μεγάλος αδελφός πνευματικά καθυστερημένος ενώ ο πατέρας, προσφάτως απολυθείς από την δουλειά του, άρρωστος. Αποφασίζει να σηκώσει στους εύθραυστους ώμους της τα βάρη των οικογενειακών ευθυνών, να διαχειριστεί το κάθε πρόβλημα. Απλή στη γραφή της, σχεδόν στεγνή με μια θλίψη να κρύβεται πίσω από τις εικόνες της, η ταινία αποκαλύπτει μόνο στο τέλος την σκοτεινή της φύση. Βραβευμένη στο πρόσφατο φεστιβάλ Βενετίας.
Δημήτρης Μπάμπας
