Gloria, Sebastián Lelio
Μια ταινία που αποθεώνει τη γυναίκα, η Gloria πάλλεται από την εσωτερική δύναμη της ομώνυμης ηρωίδας, από το συναισθηματικό της κόσμο και την ανάγκη της για αγάπη και αναγνώριση, από την επιμονή της και το πάθος της για ζωή.
Στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του ο Χιλιανός σκηνοθέτης Sebastián Lelio ακολουθεί με την κινηματογραφική του κάμερα τη Gloria, μια ανεξάρτητη εργαζόμενη γυναίκα γύρω στα εξήντα, που ζει μόνη της σε ένα μικρό διαμέρισμα στο Σαντιάγο (τον ρόλο υποδύεται η βραβευμένη με το βραβείο Καλύτερης ηθοποιού Paulina García). Έχοντας πίσω της έναν αποτυχημένο γάμο και με τα παιδιά της να διαγράφουν τη δική τους πορεία, η Gloria προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη μοναξιά με συχνές νυχτερινές εξόδους  σε club για μοναχικούς μεσήλικες. Η είσοδος ενός άντρα στη ζωή της θα ξυπνήσει  ερωτικά  αισθήματα ξεχασμένα από καιρό, ενώ παράλληλα φαίνεται να εξελίσσεται και σε ένα είδος σχέσης. Ωστόσο μια σειρά απογοητεύσεων  που θα δοκιμάσουν τις αντοχές της και θα την ωθήσουν σε ακραίες συμπεριφορές, θα την οδηγήσουν στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε, χωρίς όμως να κλονίσουν την αξιοπρέπεια και την υπερηφάνειά της.
Με απλή κινηματογραφική αφήγηση και με μοναδική οπτική γωνία αυτή της ηρωίδας, η ταινία διαγράφει ένα ψυχογραφικό πορτρέτο, που ζωντανεύει χάρη στην εξαιρετική ερμηνεία της Paulina Garcia. Μια γυναίκα που βλέπει τη ζωή να την προσπερνάει αδιάφορα, αλλά που δεν πτοείται και εξακολουθεί να παλεύει για τη διεκδίκηση της ευτυχίας σε μια κοινωνία  που ευημερεί αλλά έχει πάψει να ελπίζει.
Κ.Π.

The Congress,  Ari Folman
Βασισμένη στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Stanislaw Lem, η ταινία του Ari Folman (σκηνοθέτη της ταινίας animation Waltz with Bashir), πέρα από μια εκρηκτική επίδειξη αχαλίνωτης δημιουργικής φαντασίας, είναι και ένα σχόλιο για το σινεμά, το θέαμα και τους τρόπους παραγωγής του.
Σε τρία σχεδόν αυτόνομα μέρη χωρίζεται η αφήγηση. Στο πρώτο, μια ξεπεσμένη χολιγουντιανή σταρ- στο ρόλο, απ’ όπου τα υπονοούμενα δεν απουσιάζουν, η Robin Wright- βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σημαντική απόφαση καριέρας: να εκχωρήσει ψηφιακά το σώμα της (και τα ερμηνευτικά της εργαλεία) στο στούντιο με τη γεμάτη σημασίες ονομασία Miramount, για τη δημιουργία ενός ψηφιακού ηθοποιού-αντιγράφου. Αντιμέτωπη με τις βαριές μητρικές ευθύνες απέναντι σ’ ένα άρρωστο γιο, η Robin Wright, μετά από δισταγμούς, υπογράφει το συμβόλαιο και αποχωρεί από την ενεργό δράση. Το δεύτερο, με τη μορφή κινουμένων σχεδίων, μέρος, που διαδραματίζεται 20 χρόνια μετά, επικεντρώνεται σ’ ένα συνέδριο όπου παρουσιάζεται ό,τι θεωρείται ως καινοτόμος εξέλιξη του κινηματογράφου: τη δυνατότητα, που προφέρουν οι εξελίξεις στη χημεία, στο να ζήσει ο καθένας μέσα από την προσωπικότητα ενός αγαπημένου του ήρωα. Με σαφείς αναφορές στις ανάλογες συνάξεις της εταιρείας Apple, το μέρος αυτό, που χαρακτηρίζεται από μια σχεδόν σουρεαλιστικής στην ύφανση και ανοικονόμητη στη δομή, αφήγηση, κορυφώνεται με τη διάλυση του συνεδρίου και την αποχώρηση της Robin Wright. Το τρίτο μέρος αφηγείται την εξέλιξη της ιστορίας της Robin Wright και της σχέσης με το βαριά άρρωστο γιο της: μια σχέση που κορυφώνεται σε τραγωδία.
Δ.Μ.

September,  Πέννυ Παναγιωτοπούλου
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της Πέννυς Παναγιωτοπούλου παρακολουθεί τη ζωή μιας νεαρής γυναίκας που ζει μόνη της με το σκύλο της σε ένα μικρό διαμέρισμα στην Αθήνα. Η Άννα -πάνω στην οποία βασίζεται η ταινία- έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση συντροφικότητας με το ζωντανό, που αποτελεί και το μοναδικό αποδέκτη της βαθύτερης ανάγκης της για επικοινωνία. Παράλληλα αρχίζει να παρατηρεί τους γείτονες, μια ευτυχισμένη τετραμελή οικογένεια, στον κήπο των οποίων καταφεύγει συχνά ο Μανού για να παίξει. Ο ξαφνικός θάνατος του σκύλου θα ανατρέψει τις εύθραυστες ισορροπίες στην ήρεμη ζωή της , ενώ η ταφή του στον κήπο των γειτόνων θα αποτελέσει την αφορμή για τις συχνές επισκέψεις της στον προσωπικό τους χώρο. Οι σχέσεις που διαμορφώνονται από δω και πέρα ανάμεσα στην Άννα και την ευτυχισμένη οικογένεια, σχέσεις αποδοχής αλλά και σκληρής απόρριψης της ιδιόρρυθμης γειτόνισσας, θα αποτελέσουν και την αφορμή για μια δύσκολη διαδρομή αυτογνωσίας και συναισθηματικής ωρίμανσης της ηρωίδας. Παράλληλα θα αναδείξουν την προβληματικότητα αλλά και τις ελλείψεις της απέναντι κανονικής πλευράς.    
Κ.Π.

Echolot, Αθανάσιος Καρανικόλας
Μια πένθιμη τελετή. Το μνημόσυνο για έναν φίλο που έφυγε. Ο εγκλεισμός μιας ομάδας νέων σ’ ένα εξοχικό. Το (επιμνημόσυνο) πάρτι και οι (ροκ) παρεκτροπές του.
Η δομή σ’ αυτήν την ταινία είναι διφυής: από την μια πλευρά οι συνεντεύξεις των συμμετεχόντων στην συγκέντρωση, υπό μορφή ντοκιμαντέρ, σε στυλ “talking heads”, όπου ο λόγος κυριαρχεί, τα συναισθήματα περιγράφονται και οι βαθύτερες σκέψεις αποκαλύπτονται. Και από την άλλη οι τελετές και οι τελετουργίες του πάρτι: οργιαστικές, εκτονωτικές, ένας τρόπος να εξορκιστεί η θλίψη και το πένθος, να επιβεβαιωθεί η ζωή. Η κινηματογράφηση αποσπασματική, με πλάνα κοντινά και σχεδόν ποτέ γενικά -τα αποσπάσματα μιας πραγματικότητας και ποτέ η πλήρης εικόνα της. Και πέρα απ’ αυτά, έξω, η φύση, γαλήνια, ήρεμη -το γερμανικό τοπίο του φθινοπώρου: εικόνες που μοιάζουν να αναδύονται μέσα από πίνακες ζωγραφικής της περιόδου του ρομαντισμού.
Δ.Μ.

Ain't Them Bodies Saints,  David Lowery
Διαδραματιζόμενη τη δεκαετία του 70 στο Τέξας, η ταινία είναι μια οπτικά συναρπαστική επανεγγραφή θεματικών του γουέστερν, στο πλαίσιο μιας ερωτικής ιστορίας.
Αντιμέτωπος με τις επικείμενες ευθύνες της πατρότητας, ο Bob Muldoon –στο ρόλο ο Casey Affleck- διαπράττει μια ληστεία, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Η αγαπημένη του Ruth Guthrie, παρόλο που συμμετείχε στη ληστεία, κατορθώνει να αποφύγει των όποιων συνεπειών της, αφού είναι ο αγαπημένος της που αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη. Λίγα χρόνια αργότερα, η απόδραση του Bob από τη φυλακή ανατρέπει τις νέες ισορροπίες της ζωής της και πυροδοτεί δραματικές εξελίξεις: Η Ruth αντιμετωπίζει τη νέα ζωή της υπό τη προστασία ενός νεαρού αστυνομικού, του Patrick Wheeler (στο ρόλο ο Ben Foster)…
Κομβικό στοιχείο της ταινίας είναι η έννοια της οικογένειας και της πατρικής ευθύνης, όπως αυτή αντανακλάται στο πρόσωπο του ήρωα που βρίσκεται στο κέντρο της αφήγησης. Αυτή είναι και μια θεματική τόσο κοινή και τόσο διαδεδομένη στο κλασικό χολιγουντιανό σινεμά, και ειδικότερα στο γουέστερν. Απέναντι στον ανδρικό χαρακτήρα, που διεκδικεί τον έρωτα αλλά και την οικογένεια του, υπάρχει ένα γυναικείο πρόσωπο –στο ρόλο η Rooney Mara- που επίσης κατάγεται από τις επικράτειες του γουέστερν: σημαδεύεται από τη στωικότητα και από τη μητρότητα. Τρίτο πρόσωπο, ο νεαρός αστυνομικός, μια παρουσία που προσφέρει στη νεαρή γυναίκα την ασφάλεια που απαιτεί η μητρότητα.
Κ.Π.

Spring Breakers, Harmony Korine
Ταινία που αφηγείται ένα μακρύ ταξίδι μετάβασης, η ταινία του Harmony Korine είναι κυρίως μια σπάνια στιγμή για το αμερικάνικο σινεμά: όταν τα κλισέ και τα αρχέτυπα των κινηματογραφικών ειδών διαλύονται, υπό το ισχυρό βλέμμα ενός αληθινού δημιουργού, για να δημιουργηθεί ένα σαγηνευτικό ενήλικο «παραμύθι» για τις τελευταίες στιγμές της ανέμελης νεότητας, λίγο πριν το άγος της ενήλικης ζωής.
Η χρονική περίοδος, στην οποία διαδραματίζεται η αφήγηση, είναι η περίοδος των ανοιξιάτικων διακοπών (Spring Break) όταν οι τελειόφοιτοι των αμερικάνικων λυκείων κατηφορίζουν στον «επί γης παράδεισο» της Αμερικής, στην ηλιόλουστη Φλόριντα, για να ζήσουν τις τελευταίες ανέμελες στιγμές νεανικής κραιπάλης, λίγο πριν το τέλος της σχολικής χρονιάς. Τα κεντρικά πρόσωπα της ταινίας είναι τέσσερα νεαρά κορίτσια -η Faith, Brit, Candy, και Cotty (στους ρόλους αντίστοιχα οι Selena Gomez, Ashley Benson, Vanessa Hudgens και Rachel Korine)- από μια συντηρητική επαρχιακή πόλη της Αμερικής αποφασισμένες να γνωρίσουν τον αληθινό κόσμο των απολαύσεων.
Δ.Μ.

Harmony Lessons, Emir Baigazin
Αφομοιώνοντας τα διδάγματα ενός μπρεσονικού στο ύφος, σινεμά και έχοντας αποτίσει έναν φόρο τιμής στον συμπατριώτη του Darezhan Omirbaev, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης αφηγείται το χρονικό μιας εφηβείας δύσκολης και βίαιης. Ο τόπος: οι στέπες του Καζακστάν. Το κεντρικό πρόσωπο: ένας 16χρονος μαθητής. Ζώντας χωρίς τους γονείς του, μαζί με την γιαγιά του, ο κεντρικός χαρακτήρας θα γίνει το αντικείμενο μιας σκληρής φάρσας και ο περίγελος των συμμαθητών. Απόβλητος και αποσυνάγωγος, θα γίνει ο θύμα μιας συμμορίας. Στο τέλος θα εκραγεί.
Η δραματική πλοκή σκιαγραφεί, με πινελιές απαλές, την προσωπικότητα του νεαρού ήρωα και τη ψυχολογική διαδρομή που διανύει: από θύμα σε θύτης. Αντανακλώντας τη διάχυτη ηρεμία του περιβάλλοντος χώρου στις εικόνες της ταινίας, η σκηνοθεσία αφηγείται την ιστορία του ήρωα από απόσταση, με ρυθμούς ελάχιστα έντονους. Ωστόσο, πίσω από αυτήν την φαινομενική ηρεμία υπάρχει μια αδιόρατη διεργασία: στη ψυχή του νεαρού μαθητή, η βία, που δέχεται αυτός και ο περίγυρός του, σιγά –σιγά συσσωρεύεται. Είναι μια βία ενδοσχολική, αλλά και όχι μόνο: είναι ευρύτερη, μια βία κοινωνική. Η έκρηξη του κεντρικού ήρωα -μη ορατή από τον θεατή- είναι η κρυφή κορύφωση της τραγωδίας και τελικά το πέρασμα του σ’ έναν άλλο κόσμο από το κόσμο των θυμάτων σ’ αυτών των θυτών…
Δ.Μ.

Pussy Riot - A Punk Prayer, Mike Lerner & Maxim Pozdorovkin
Στις 21 Φεβρουαρίου του 2012, σε μια κεντρική εκκλησία της Μόσχας, μια ομάδα μασκοφορεμένων γυναικών άρχισαν να τραγουδούν ένα πανκ τραγούδι με στίχους προκλητικούς και ανάρμοστους για το χώρο. Η πράξη τους θεωρήθηκε βεβήλωση της ιερότητας του χώρου, και γι’ αυτό από την ομάδα αυτή -που έφερε το γεμάτο σημασίες όνομα Pussy Riot, συνελήφθησαν τρεις –οι Nadezhda Tolokonnikova, Mariya Alyokhina, Yekaterina Samutsevich – και παραπέμφθηκαν σε δίκη. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί καταρχήν το τι οδήγησε στο συμβάν της 21ης Φεβρουαρίου και το τι ακολούθησε: τα σχετικά με τη δίκη και τον αντίκτυπο της υπόθεσης.
Οι σκηνοθέτες εξ’ αρχής τοποθετούν την υπόθεση σε ένα πλαίσιο πολιτικό. Εξάλλου η ομάδα των Pussy Riot είναι μια αναρχική, φεμινιστική, καλλιτεχνική κολεκτίβα, που εναντιώνεται, με τρόπους πρωτότυπους, στην κατάσταση της σημερινής Ρωσίας και στην απόλυτη πολιτική κυριαρχία του προέδρου Πούτιν. Εστιάζοντας τόσο στα πρόσωπα των νεαρών γυναικών –τη παιδική τους ηλικία, το παρελθόν και το παρόν τους-, όσο και σ’ όσους βρίσκονται στο περιβάλλον τους –γονείς, σύζυγοι, σύντροφοι, υποστηρικτές- οι σκηνοθέτες προσπαθούν να κατανοήσουν την πολιτική (ή άλλη) σημασία της πράξης και τα απώτερα κίνητρα της ομάδας των Pussy Riot. Παράλληλα, και για λόγους όχι μόνο δημοσιογραφικής δεοντολογίας, απέναντι τους τοποθετούν όσους προσβλήθηκαν από την πράξη τους, δίνουν το λόγο σ’ όσους αισθάνονται προσβεβλημένοι, στους φανατικούς πιστούς.
Δ.Μ.

A Field in England, Ben Wheatley
Μετά τις ταινίες Kill List (2011) και Sightseers (2012), αυτή η τέταρτη ασπρόμαυρη ταινία του βρετανού δημιουργού είναι μια απόδειξη τόσο της σκηνοθετικής του δεινότητας, όσο και της συστηματικής αντίθεσής του απέναντι στον κυρίαρχο ρεαλισμό της βρετανικής σκηνής: Η ταινία συγγενεύει αισθητικά με την ταινία Performance (των Donald Cammell, Nicolas Roeg) αλλά και με τις υπερρεαλιστικές στο ύφος, ταινίες του Ken Russell.
Ο χρόνος της δραματικής πλοκής είναι ο εμφύλιος πόλεμος της Αγγλίας, ο δε τόπος ένα χωράφι στις παρυφές των πεδίων μάχης. Τέσσερα πρόσωπα αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το πεδίο μάχης και περιπλανιούνται. Μια απροσδόκητη συνάντηση θα ανατρέψει την πορεία τους: θα συναντηθούν με ένα ιδιόμορφο και εξουσιαστικό αλχημιστή, ο οποίος τους εξαναγκάζει, με τη δύναμη της προσωπικότητάς του, να τον βοηθήσουν στην αναζήτηση ενός θησαυρού. Τα μανιτάρια με τα οποία θα γευματίσουν θα περιπλέξουν την κατάσταση τους, καθώς θα τους ωθήσουν σε άλλες επικράτειες.
Αν και η ταινία διαδραματίζεται, κατά το μεγαλύτερο της μέρος, σ’ ανοικτό χώρο, σ’ ένα χωράφι, ωστόσο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι μια ταινία κλειστού χώρου, μια ταινία δωματίου. Και, όπως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις, είναι οι δραματικές εντάσεις ανάμεσα στα πρόσωπα που -λόγω της εγγύτητας- αποκτούν ιδιαίτερο βάρος, σημασία και ένταση. Πέρα από τα προηγούμενα, στο κέντρο της ταινίας -και μάλλον το raison d'être της - βρίσκεται η σκηνή όπου απεικονίζεται η ψυχεδελική εμπειρία: δυνατή και έντονη στην απεικόνιση της, στα λίγα λεπτά που αυτή διαρκεί ο θεατής έχει την αληθινή αίσθηση μιας παραίσθησης. Ίσως τελικά αυτή η παραισθητική ψυχεδελική εμπειρία να είναι ο θησαυρός που ήταν θαμμένος σ’ αυτό το χωράφι στην Αγγλία…
Δ.Μ.