του Charles Saatchi* / The Guardian
Πώς χειρίζεστε την αποτυχία; Εγώ πολύ άσχημα. Πίκρα, αγανάκτηση, δάκρυα. Κάποτε είδα στο BBC μια τρίωρη συνέντευξη με τον Ορσον Ουέλς/ Orson Welles, και τον λάτρεψα, όσο είναι δυνατόν να λατρέψεις έναν άνθρωπο βλέποντάς τον μόνο στην τηλεόραση.
Ο Ουέλς είχε πλήθος λόγους να νιώθει πικρία για τις αδικίες της ζωής, μεταξύ των οποίων το γεγονός ότι η αδιαμφισβήτητη κινηματογραφική ιδιοφυΐα του δεν εμπόδισε το Χόλιγουντ να του φερθεί σαν να ήταν μίασμα. Αγωνίστηκε σκληρά για να πραγματοποιήσει τα κινηματογραφικά του σχέδια –όλα ανεπιθύμητα από τα χολιγουντιανά στούντιο και όλα αναγνωρισμένα αργότερα ως αριστουργήματα– και αναγκάστηκε να εμφανίζεται σε διαφημίσεις για να βγάλει τα έξοδα των τελευταίων ταινιών του.
Και όμως, σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Ουέλς ήταν πνευματώδης, γοητευτικός, αυτοσαρκαστικός, σπινθηροβόλος, χωρίς ούτε ένα κοκαλάκι γκρίνιας στο τεράστιο σώμα του, ούτε ίχνος πικρίας για όσα αντιμετώπισε.
Με μια γρήγορη ματιά στην ιστορία των Οσκαρ αναδύονται πολλές ξεχωριστές ταινίες που παραμερίστηκαν, ενώ πιο μέτρια προϊόντα κέρδιζαν τις δάφνες. Από το 1950, κανένα από τα παρακάτω φιλμ δεν ήταν ούτε καν υποψήφιο για το βραβείο καλύτερης ταινίας: «Μερικοί το προτιμούν καυτό», «Στη σκιά των 4 γιγάντων», «Δεσμώτης του ιλίγγου», «Blade Runner», «Ο μεγάλος δραπέτης», «Οταν ο Χάρι γνώρισε τη Σάλι», «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος», «Η μέρα της μαρμότας», «Στενές επαφές τρίτου τύπου».
Βέβαια, μπορεί να μη συμφωνείτε ότι όλες αυτές οι ταινίες ήταν εξαιρετικές. Ωστόσο, μια λίστα αυτών που υπήρξαν υποψήφιες για Οσκαρ τα τελευταία 60 χρόνια θα έκανε και τον πιο στωικό να κλάψει. Ο «Πολίτης Κέιν»/ Citizen Kane του Ορσον Ουέλς νικήθηκε στα Οσκαρ το 1942 από την «Κοιλάδα της κατάρας». Θα αδικούσαμε όμως την τελετή των Οσκαρ, που τόσο φθηνή διασκέδαση μας προσφέρει κάθε χρόνο, αν επιμέναμε στις άπειρες φορές που μια ευπρεπής μετριότητα, σαν το «Ογδοο θαύμα», νίκησε ένα αριστούργημα σαν το «Τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές».
Πριν από χρόνια, αγοράσαμε μια μεγάλη αμερικανική εταιρεία ερευνών, η οποία συνεργαζόταν με επτά από τα οκτώ μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ κάνοντας δοκιμαστικές προβολές των ταινιών τους. Η εταιρεία πρόβαλλε την ταινία σε preview και οι θεατές έπρεπε να τη βαθμολογήσουν, επιλέγοντας μεταξύ των απαντήσεων: α) Μου άρεσε πάρα πολύ, β) διασκέδασα αρκετά, γ) μάλλον βαρέθηκα κ.λπ., και επίσης α) θα την ξαναέβλεπα, β) δεν θα την πρότεινα κ.λπ. Βαθμολογούνταν επίσης οι ηθοποιοί και συχνά δοκιμαζόταν διαφορετικό τέλος. Τα στούντιο μπορούσαν κατόπιν να αποφασίσουν ποια ταινία θα υποστήριζαν με δαπανηρό μάρκετινγκ και ποια θα άφηναν στην τύχη της.
Η βασική απορία που ζήτησα να μου λύσουν ήταν η εξής: Εάν όλα τα στούντιο παράγουν 20 ταινίες το χρόνο, από τις οποίες μόνο τρεις κάνουν μεγάλα κέρδη, πέντε πάνε καλούτσικα και οι άλλες είναι ταμειακές αποτυχίες, ποια είναι η χρησιμότητα της έρευνας αυτής; Τρία στα είκοσι δεν είναι σπουδαίο σκορ.
Η απάντηση που μου έδωσαν ήταν ότι τα μούλτιπλεξ έχουν πολλές αίθουσες και πρέπει οι οθόνες να γεμίσουν όλες. Το στούντιο, λοιπόν, οφείλει να παράγει αρκετές ταινίες, για να μην καταφύγει το μούλτιπλεξ σε άλλη εταιρεία παραγωγής.
Αν μη τι άλλο, ξέρω τώρα την απάντηση στο ερώτημα που συχνά με προβλημάτιζε – πώς είναι δυνατόν να γυρίστηκε ποτέ αυτή η ταινία;
* Ο κ. Charles Saatchi είναι συλλέκτης έργων τέχνης και διαφημιστής.
H KAΘHMEPINH/ 29-01-12
